Rit Búvísindadeildar - 20.07.1996, Blaðsíða 33

Höfuð af stofnunum Intro og Primero eru mjög hörð og þéttvafin. Höfuð
af Sint Pancras eru aðeins lausari í sér og liturinn á kálinu er Ijósari en á hinum
stofnunum.
Blöðrukál
"Blöðrukál þykir mörgum bragðbetra en hvítkál. Það vex þó töluvert hægar og
skilar sjaldan jafn öniggri uppskeru." segir Óli Valur Hansson í fræðsluriti sínu
og Magnúsar Óskarssonar (1983). Síðan þetta var ritað, hafa komið fram nýir
hraðvaxta stofnar af blöðrukáli. Þrír af þeim, sem reyndir voru á Hvanneyri,
Comparse, Promasa og Wallasa, eru það fljótvaxnir, að þeir komi með viðunandi
uppskeru fái þeir 60-90 vaxtardaga á bersvæði eða 50-80 vaxtardaga undir
trefjadúk. Stofninn Julius er einnig áhugaverður, en hann þarf 90-100 vaxtardaga
undir trefjadúk. Vaxtardagar eru taldir frá gróðursetningu. ÓIi Valur Hansson og
félagar (1978) segir: "Bragð blöðrukálsins er sérkennilegt og kemur fyrst vel fram
eftir að kálið hefur náð að frjósa eða verið fryst um stund." Það er ekki ótrúlegt,
að eftir því sem íslendingar kynnast betur matreiðslu í Mið-Evrópu, því líklegri
séu þeir til að nýta blöðrukál.
Rósakál
Þeir stofnar af rósakáli, sem reyndir voru á Hvanneyri, þurftu lengri vaxtartíma
en þar gafst. Þó gáfu Colonne, Dolmic, Jade, Oliver og Veloce nothæfa uppskeru,
ef þeir voru undir trefjadúk fyrri hluta sumars og Dolimic og Oliver gáfu meira að
segja dálitla uppskeru á bersvæði. Um tilraun, sem gerð var á Garðyrkjuskóla
ríkisins segir Sigurður Þráinsson (1983): "Afbrigðið Jade F kom best út og hlýtur
uppskera þess að teljast vel viðunandi". Stofninn Dolmic er talinn fljótvaxinn af
rósakáli að vera. Þar sem skilyrði voru best í Suður-Noregi, þurfti hann 125
vaxtardaga og 155 vaxtardaga þar sem þau voru lakari (Bprtnes, G. 1990). Á
Hvanneyri fékk sami stofn 94 vaxtardaga. Það er því ekki furða að kálið sé
vanþroskað á Hvanneyri. Óli Valur Hansson o.fl. (1978) segja: "Rósakál ...þarf
hins vegar langan vaxtartíma og verður því að teljast fremur hæpið, að ræktun
þess geti orðið örugg hérlendis og að það geti skilað teljandi uppskeru. Jafnt
garðyrkjumenn sem leikmenn hafa fiktað smávegis við ræktun þess bæði fyrr og
síðar. Við og við hefur fengist dágóð uppskera, en oftar mun þó hafa mistekist
með ræktunina."
Rósakálið er hávaxið og þess vegna er ekki auðvelt að nota gróðurhlífar
nema fyrstu vikurnar eftir gróðursetningu. Trefjadúkur hefur reynst nokkuð vel,
en í slagveðurs rigningu verður hann þungur og skemmir plöntumar.
27