Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1982, Blaðsíða 83

ERFÐIR FELDGÆÐA OG SKINNGÆÐA 81
stækka, þroskast og eldast, fari feldgæðum
að fara aftur, þegar ákveðnum aldri eða
þroska hefur verið náð. Þetta gæti að
einhverju leyti verið skýringin á því, að
hrútar eru með lakari feldgæði en gimbrar.
Þar er að vísu ekki um aldursmun að ræða,
heldur þroskamun.
Erlendar rannsóknir sýna brey tileg áhrif
aldurs lamba á feldgæði. Þannig fannst í
sænskri rannsókn, að feldgæði fimm mán-
aða lamba af Gotlandskyni voru miklum
mun betri heldur en feldgæði sömu lamba
við tveggja mánaða aldur (Skárman,
1963). í norskum rannsóknum jókst út-
breiðsla lokks með aldri og auknum
þroska, en lokkurinn stækkaðijafnframt og
varð opnari, eftir því sem lömbin urðu
eldri. Jafnframt hækkuðu einkunnir fyrir
gljáa, toggæði og þéttleika felds með
auknum aldri og auknum þunga lamb-
anna. (Eikje og Steine, 1974). Nýlegar
sænskar rannsóknir sýndu, að feldgæði
fóru batnandi með auknum þunga lamb-
anna, en aldursáhrif á feldgæði voru lítil.
Þó kom fram í þeirri rannsókn, að lokkur á
lifandi lömbum minnkaði að útbreiðslu og
varð lausari í sér við það að láta lömb bíða
slátrunar frá 130 daga aldri til 160 daga
aldurs (Ahlén, 1978). í rannsóknámokka-
sútuðum lambsgærum árið 1977 komu
fyrir gærur af lömbum í haustbeitartilraun
á Skriðuklaustri. Þar kom fram, að sá
lambahópurinn, sem slátrað var í byrjun
tilraunar, var með hæsta meðaltalið fyrir
útbreiðslu lokks (Stefán Aðalsteinsson,
óbirtar niðurstöður). Sú niðurstaða ásamt
því, sem í ljós hefur komið í erlendu
rannsóknunum bendir til, að lokkur á
lömbum nái hámarki að útbreiðslu og gerð
við ákveðinn aldur og þroska. Má leiða
getum að því, að úrval að auknum feldgæð-
um í Svíþjóð og Noregi hafi leitt til þess að
mestu lokkgæði náist nú á eldri og þyngri
lömbum en áður var, en hér sé lokkgæðum
að byrja að fara aftur á venjulegum
sláturtíma.
Af öðrum atriðum í rannsókninni er
sérstök ástæða til að benda á dökku hárin
og tvískinnunginn.
Dökku hárin og dökku blettirnir voru
hvor tveggja mjög sjaldgæfí skinnunum,
og þessir gallar stöfuðu eingöngu af eríð-
um. Þeim er því auðvelt að útrýma með
úrvali.
Tvískinnungseinkunnin reyndist, sem
betur fer, mjög lág í þessum skinnum eða
0.45 stig, en þaðjafngildir rúmlega 1 dm2 á
hvert skinn eða innan við 2% afflatarmáli
meðalskinns.
Þessi rannsókn staðfestir hins vegar það
sem áður hefur komið fram (Stefán Aðal-
steinsson og Jón SteingrImsson, 1980;
Stefán Aðalsteinsson o. fl., 1981), að
tvískinnungur í gærum er arfgengur galli,
og ef gera á gangskör að því að útrýma
honum, þarf að gera það með afkvæma-
rannsóknum á hrútum.
Mikilvirkasta leiðin til að draga úr
tvískinnungi í gærum í landinu í heild er að
afkvæmarannsaka væntanlega sæðingar-
hrúta með hliðsjón af þessum galla og nota
aðeins þá þeirra, sem gefa lömb með lítinn
tvískinnung. í rannsókn þeirri sem hér um
ræðir komu fyrir 8 afkvæmi tveggj a sæðing-
arhrúta, og fengu þau þrefalt hærri ein-
kunn fyrir tvískinnung heldur en lömb
heimahrúta sama árið (1.84:0.61) (Stefán
Aðalsteinsson o. fl., 1981.)
Þá kemur einnig fram í 11. töflu, að
erfðafylgnin milli skinnþunga og gerðar
lokks er mjög há og neikvæð, þannig að
þyngri skinnin eru með opnari lokk. Sömu-