Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1982, Síða 87

ISL. LANDBÚN.
J. AGR. RES. ICEL.
1982 14, 1-2: 85-88
Ofvöxtur í klaufum á haustlömbum
Stefán Aðalsteinsson,
Rannsóknastofnun landbúnaðarins, Keldnaholti.
SAMANDREGIÐ YFIRLIT
Lýst er ofvöxnum klaufum á þremur haustlömbum. Hafa klaufirnar mælzt allt að 7 cm langar, og áttu
lömbin erfitt um gang, þegar þau komu af fjalli.
Lömbin með þennan galla voru skyld hvert öðru og öll úr hálfsystkinapörunum með sama afann í
báðar ættir.
Sú ályktun er dregin, að galli þessi sé arfgengur og megi kenna hann einum víkjandi erfðavísi í
arfhreinu ástandi.
Haustið 1982 komu þrjár gimbrar fyrir í
dropótta fjárstofninum á Hólum með
ofvöxt í klaufum. Lengstu klaufir, sem
mældust, voru um 7 cm, sjá mynd, en
eðlileg lengd klaufa á haustlömbum er um
3.5-4 cm, sjá mynd.
Lömbin með ofvöxnu klaufirnar áttu
erfitt um gang og virtust ekki geta staðið á
uppréttum fótum, heldur lögðust fætur
fram, svo að afturhluti klaufa og lágklaufir
námu við jörð. Á gangi báru þau höfuð
óeðlilega lágt, vegna þess að þau teygðu
framfætur fram og gengu á afturhluta
klaufa og lágklaufum. Afturfætur gengu
einnig óeðlilega langt inn undir kvið á
göngu.
Grunur lék á, að hér gæti verið um
arfgengan galla að ræða, þar eð hann var
einvörðungu bundinn við dropótta féð.
Við athugun á ætt lambanna kom í ljós,
að mæður þeirra voru allar undan Bekk 244
frá Hriflu og feður lambanna, Flibbi 252
faðir tveggja og Pristur 256 faðir eins
þeirra, eru báðir undan Bekk 244, sjá 1.
töflu.
Haustið 1982 komu til vigtunar 32 lömb
undan þessum hrútum og Bekks-dætrum
eða dætrum þeirra sjálfra, og samsvarar
hlutfallið 3/32 vel hlutfallinu 4/32 = 1/8,
sem búast mætti við, ef um einfaldan
víkjandi erfðavísi væri að ræða, sjá 2. töflu.
Vorið 1981 fæddust alls 19 lömb úr
pörunum, þar sem von gat verið á slíkum
fyrirbærum, en ekki er vitað til, að neitt
lamb með þennan galla hafi komið fram þá.
Af þeim lömbum hefðu 2-3 (2.375) átt að
vera með gallann.
Hlutfall gallaðra lamba af þessari heild,
3/51, víkur ekki marktækt frá væntanlega
hlutfallinu 6.375/51.
Sú vitneskja, sem fyrir liggur fram að
þessu, bendir því til, að um geti verið að