Fréttablaðið - 05.12.2020, Blaðsíða 20

Gunnar
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Björn Víglundsson RITSTJÓRI: Jón Þórisson jon@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is
Ari Brynjólfsson arib@frettabladid.is, Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir

Vonandi
unna menn
sér ekki
hvíldar á
þeim bæjum
fyrr en gefa
má út heim-
ild til bólu-
setningar.
Jón
Þórisson
jon@frettabladid.is
Breyting á Aðalskipulagi
Eyja-og Miklaholtshrepps
Miðhraun 2
Hreppsnefnd Eyja-og Miklaholtshrepps samþykkti á fundi sínum 3.
desember 2020 að auglýsa tillögu að breytingu á deiliskipulagi í landi
Miðhrauns 2, skv. 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Deiliskipu-
lagstillagan felur í sér heimild til byggingar á náttúrulegri baðlaug og
lóni auk þjónustubyggingu. Tillaga þessi er í samræmi við breytingu á
aðalskipulagi sveitarfélagsins sem er í auglýsingu.
Tillagan liggur frammi á skrifstofu sveitarfélagsins að Hofsstöðum, 342
Stykkishólmi frá 5. desember til 16. janúar 2021 og á heimasíðu Eyja-og
Miklaholtshrepps www.eyjaogmikla.is
Athugasemdir eða ábendingar skulu berast skipulagsfulltrúa í síðasta
lagi 16.janúar 2021 á heimilisfangið Hjallatanga 34, 340 Stykkishólmi eða
á netfangið: bygg@eyjaogmikla.is
Stykkishólmi 4.12.2020
Ragnar Már Ragnarsson
Skipulags-og byggingarfulltrúi
Eyja-og Miklaholtshrepps
Heimsfaraldurinn yfirskyggir allt í þessum heimi um þessar mundir. Veirunni hefur tekist að leggja í eyði meira en nokkurn óraði fyrir. Bókstaf-lega allt er nú með öðru sniði en við áður þekktum.
Þetta er og verður meginviðfangsefni jarðarbúa.
Fram að þessu og enn um hríð að verjast smiti, fletja
kúrfur og laga sig að verulega íþyngjandi takmörk-
unum á daglegu lífi. En líka að stíga þann darraðar-
dans að halda lífi í starfsemi fyrirtækja og verja þannig
eins mörg störf og frekast er unnt. Það hefur þó ekki
tekist sérlega vel, enda við ofurefli að etja þegar tekjur
fyrirtækja gufa upp eins og morgundögg á blómi.
Þessa dagana eru um ellefu prósent vinnufærra
manna án atvinnu og í hverjum mánuði bætist í
hóp þeirra. Atvinnuleysi er böl og er fallið til að hafa
langvinnar, alvarlegar afleiðingar fyrir þá sem í því
lenda, hvort tveggja hinn atvinnulausa og hina sem að
honum standa.
Í fréttum hefur verið sagt frá alls kyns öðrum
afleiðingum ástandsins, vaxandi einmanaleika vegna
einangrunar, ýmist sjálfskipaðrar eða valdboðinnar. Í
Fréttablaðinu í vikunni var til dæmis greint frá rann-
sókn sem leiddi í ljós að samskiptum ungmenna við
foreldra á heimilum hér á landi hefði hrakað verulega
frá því þriðja bylgja faraldursins gaus upp og jafnframt
að ungmenni upplifðu aukinn kvíða. „Við höfum lagt
mikla áherslu á samverustundir foreldra og barna og
unglinga, en í þessu ástandi eru vísbendingar um að
samveran valdi meira álagi á heimilinu, sem er kannski
eðlilegt. Það eru allir að reyna að vinna og fá vinnu-
frið,“ segir Inga Dóra Sigfúsdóttir prófessor í fréttinni.
Áhrifin eru því margvísleg og viðbúið að þau
þurrkist ekki út í einni svipan óðara þegar faraldurinn
er liðinn hjá.
Um efnahagsleg áhrif á heiminn þarf ekki að fjöl-
yrða. Þar er umhorfs eins og á sviðinni jörð. Ísland
er þar ekki undanskilið, nema síður væri. Hagstofan
birti frétt í upphafi viku um að íslenska hagkerfið
hefði dregist saman um ríflega tíu prósent á þriðja
ársfjórðungi og að samdrátturinn sé sá mesti af þeim
Evrópulöndum sem birt hafa áætlanir sínar um þróun
landsframleiðslu á fjórðungnum.
Þetta bendir eindregið til að fleiri atvinnugreinar
en ferðaþjónusta hafi orðið fyrir alvarlegum skakka-
föllum á árinu. Þá kom fram að einn undirþátta lands-
framleiðslunnar, samneysla, sem er í grófum dráttum
kaup ríkis og sveitarfélaga á vörum og þjónustu, aukist
um nær 4,5 prósent. Nú er að vona að þeirri aukningu
hafi verið skynsamlega varið og að dregið verði saman
í þessum lið eins fljótt og verða má.
Og nú hefja Bretar bólusetningu gegn þaulsetna
óboðna gestinum í komandi viku. Það er athyglisvert
að þeim skuli takast að klára eftirlitsfarganið á undan
systurfarganinu bæði í Evrópu og Ameríku.
Vonandi unna menn sér ekki hvíldar á þeim bæjum
fyrr en gefa má út heimild til bólusetningar. Þá getum
við af alvöru farið að glíma við hvernig við leysum úr
ógnarvandanum sem viðbrögð við fúla vágestinum
hafa valdið.
Veiruvetur 
Ljós vísindanna skein skært í vikunni. Bretar urðu fyrstir þjóða til að heimila notkun Pfizer/BioN-Tech bóluefnisins gegn COVID-19. Vonir eru
bundnar við að uppgötvunin sé leiðarstjarnan sem
muni vísa okkur veginn út úr hremmingum heims-
faraldurs – svona eins og Betlehemsstjarnan beindi
vitringunum að jötu frelsarans forðum þótt ekki náist
það að þessu sinni fyrir jól. En sigurganga vísindanna
ríður ekki við einteyming.
Í vikunni tilkynnti fyrirtækið DeepMind að með
gervigreind hefði það leyst eina af stærstu áskorunum
líffræðinnar: Að spá fyrir um lögun próteina. Talið er
að uppgötvunin muni leiða af sér gríðarlegar fram-
farir á sviði læknavísinda, lyfjaþróunar og veirufræði
svo að eitthvað sé nefnt.
Vísindalegum heljarstökkum vikunnar hefur verið
lýst sem kraftaverkum. Afrekin eiga hins vegar betra
skilið.
Í þrjú þúsund ár stundaði maðurinn blóðtökur í
lækningaskyni. Á Íslandi voru blóðtökur algengar
fram til ársins 1870. Siðurinn olli ómældum skaða.
Á 19. öld tók hin vísindalega aðferðafræði að ryðja
sér til rúms. Þegar einn hópur sjúklinga var með-
höndlaður með blóðtöku og annar sambærilegur
hópur sjúklinga hlaut enga meðferð blasti hrotta-
legur sannleikurinn við. Öldum saman höfðu læknar
óvart banað sjúklingum sínum; fleiri sjúklingar lifðu
af í hópnum sem hlaut enga meðferð en í þeim sem
beittur var blóðtöku.
Vísindaframfarir síðustu mánaða eru ekki krafta-
verk. Bóluefnið og prótínin eru afrakstur viðleitni
mannkyns til að afla sér þekkingar með kerfisbundn-
um hætti. Um er að ræða uppskeru vísindalegrar
aðferðafræði þar sem staðreyndir varða veginn fram á
við og ályktanir sem reyndust rangar eru skildar eftir í
vegkantinum á villigötum fortíðar.
Mistök til einskis
Á meðan veröldin baðaði sig í ljósi framfara ríg-
héldu íslensk stjórnvöld í aðferðafræði hinna myrku
miðalda. Yfirdeild Mannréttindadómstóls Evrópu
staðfesti í vikunni dóm réttarins í Landsréttarmál-
inu. Niðurstaðan var einróma: Ólöglega var staðið
að skipan dómara við Landsrétt þegar þáverandi
dómsmálaráðherra, Sigríður Andersen, tók fjögur
dómaraefni af lista hæfnisnefndar og valdi fjögur
önnur í staðinn.
„Mistök bjarga mannslífum,“ ritaði þekktur töl-
fræðingur, Nassim Taleb. „Í hvert sinn sem flugvél
hrapar minnka líkurnar á að flugvél hrapi aftur.
Farþegaskipið Títanik bjargaði mannslífum því nú
smíðum við stærri og stærri skip. Fjöldi fólks lést en í
kjölfarið jukum við öryggi kerfisins – mistökin voru
ekki til einskis.“
Sjálfstæðisflokkurinn, sem enn býr um sig í dóms-
málaráðuneytinu, hyggst hvorki læra af mistökunum
né nýta þau til að „auka öryggi kerfisins“. Í stað þess
að sækja innblástur til vísindanna, innleiða nýja
þekkingu og kasta gömlum kenningum fyrir róða
stendur flokkurinn fast á sjálfsákvörðunarréttinum
til heimóttarháttar. „Það er engin ástæða til að
hafa uppi stór orð um svartan dag í réttarsögunni,
eða hafa áhyggjur af orðspori Íslands,“ sagði for-
maðurinn, Bjarni Benediktsson. Sigríður Andersen
sagði dóminn ekki hafa neina merkingu fyrir íslensk
stjórnvöld.
Blóðtökur fortíðar eru augljós óhæfa. Afleiðingar
athæfisins endurspegla þó ekki ásetninginn. Þeim
gekk gott eitt til sem beittu blóðtökum. Það var ein-
faldlega skuggi vanþekkingar sem olli skaðanum.
Ekkert skal fullyrt um ásetning Sjálfstæðisflokks-
ins, sem heldur til streitu fornfálegum siðum. En stað-
reyndirnar liggja fyrir; dómur er fallinn.
En í lok viku sem einkennst hefur af bóluefnis-
bjartsýni er rétt að líta til þess jákvæða: Það er happ
Íslendinga að Sjálfstæðisflokkurinn fari ekki fyrir
heilbrigðisráðuneytinu. Því væri sú raunin mættu
landsmenn senn eiga von á boði í COVID-19 blóðtöku.
Blóðtaka Sjálfstæðisflokksins
5 . D E S E M B E R 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R18 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN