Fréttablaðið - 12.12.2020, Qupperneq 6

Við höfum ein-
göngu áhuga á að
lýsa hlutunum
eins og þeir
eru.
Ómar Harðarson,
fagstjóri manntals
JÓL Í aðdraganda jóla stendur
Fréttablaðið fyrir leik meðal les­
enda sinna. Dagana 12. til 24.
desember munu allir íslensku jóla­
sveinarnir birtast einhvers staðar
í Fréttablaðinu þá daga sem þeir
koma til byggða. Myndirnar af
jólasveinunum eru eftir Halldór
Baldursson, teiknara blaðsins.
Daglega verður dreginn út einn
þátttakandi sem svaraði rétt.
Meðal vinninga er 10.000 króna
inneignarkort í Bónus, miðar á Þor­
láksmessutónleika Bubba Morth­
ens, eitt kíló af Quality Street,
10.000 króna gjafabréf frá Brand­
son, gjafabréf fyrir tvo í leyndar­
dóm Matarkjallarans og svo verður
í lokin dreginn út einn úr hópi þátt­
takenda sem hlýtur gistingu og
morgunmat fyrir tvo hjá Íslands­
hótelum.
Til að taka þátt í leiknum þarf
að finna jólasveininn í blaðinu.
Á laugardögum og þriðjudögum
verða þeir tveir. Síðan þarf að fara
inn á frettabladid.is/jolaleikur
og skrá inn á hvaða blaðsíðu þú
fannst jólasveininn eða ­sveinana.
Á þeirri slóð má einnig finna nán­
ari upplýsingar um leikinn. Fyrstu
tveir sveinarnir, Stekkjarstaur
og Giljagaur, birtast í blaði dags­
ins. – jþ
Finndu
sveininn
ORKUMÁL Fram kemur í tölum sem
Hagstofa Íslands tók saman um
orkuflæði að orkunotkun heimila
á hvern einstakling sé mest á Íslandi
í samanburði við önnur ríki innan
Evrópu. Þessi samanburður gildir
sérstaklega fyrir árið 2017, en þetta
er nýjasta árið sem gögn frá öllum
löndum Evrópu liggja fyrir.
„Þessar tölur koma ekki á óvart
þar sem hér á landi er stöðug
notkun á orku til þess að hita upp
heimilin á meðan meiri sveif lur
eru í öðrum löndum Evrópu. Það
eru mjög fáir dagar á ári á Íslandi
þar sem mögulegt er að halda uppi
stofuhita án þess að kynda heimilið.
Þá búum við í veglegum húsum þar
sem hver einstaklingur hefur f leiri
fermetra til umráða en víða annars
staðar í Evrópu.
Þetta sýnir mikilvægi þess að við
höfum jafn greiðan aðgang að heitu
vatni og raun ber vitni og þar af leið­
andi ódýrri orku,“ segir Sigurður
Ingi Friðleifsson, framkvæmda­
stjóri Orkuseturs, í samtali við
Fréttablaðið.
Orkunotkun, þegar eingöngu er
litið á orku sem fór til heimilisnota,
var tæp 77 megajúl (MJ) á einstak­
ling hérlendis. Næstu lönd á eftir
eru Svíþjóð (57 MJ/einstakling)
og Finnland (55 MJ/einstakling).
Þá koma Lúxemborg, Danmörk
og Noregur á þennan mælikvarða
en heimilishitun í Lúxemborg er
almennt með bruna á jarðgasi sem
hefur í för með sér meira orkutap
en þegar hiti er framleiddur í orku­
verum.
Árið 2018 var hitanotkun um
60 prósent af heildar orkunotkun
heimila á Íslandi. Jarðefnaeldsneyti
var rúmlega fjórðungur en afgang­
urinn raforka. „Vonandi sjáum við
áframhald í þeirri þróun að fólk
noti raforku í meira mæli þegar
kemur að samgöngum. Auk þess
að vera vera vistvænni ferðamáti
þá eru bílar sem knúnir eru af raf­
orku mun orkunýtnari en þeir sem
nota jarðefnaeldsneyti og minnka
þar af leiðandi orkunotkun,“ segir
Sigurður um þróun mála hvað orku­
neyslu landans varðar.
„Við erum líka að sjá jákvæða
þróun í því að orkan sem þarf
við lýsingu og heimilistæki hefur
minnkað undanfarin ár. Það er ekki
vegna þess að neyslumynstrið hafi
minnkað. Við notum enn svipað
magn af raftækjum og notkunin er
ámóta mikil. Innleiðing LED­ljósa
og önnur þróun við gerð raftækja
skiptir þar sköpun við að minnka
raforkuþörf. Þá erum við hægt og
rólega að að losna við orkufreka
ísskápa og eldavélar af heimilum
landsins,“ segir hann.
Raforkunotkun á Íslandi hefur
vaxið lítillega frá 2014 en sú þróun
er nokkuð tengd rafvæðingu fisk­
vinnslustöðva á meðan notkun
stóriðju, til að mynda álframleiðslu,
hefur verið nokkuð stöðug. Nokkur
breyting hefur líka orðið í notkun
hita, frá um 30 þúsund terajúlum
(TJ) upp í 42 þúsund TJ. Mest breyt­
ing er hins vegar í notkun eldsneytis
sem er fyrst og fremst tilkomin
vegna mikillar aukningar í notkun
þotueldsneytis.
hjorvaro@frettabladid.is
Jákvæð teikn eru á lofti um
orkunýtingu heimilanna
Sigurður Ingi Friðleifsson, framkvæmdastjóri Orkuseturs, segir jákvæða þróun vera í notkun raforku hér á
landi og að hún muni vonandi halda áfram. Þá séu raftæki heimila orðin þess eðlis að minni raforku þarf til
þess að knýja þau áfram. Þetta á meðal annars við um innleiðingu LED-ljósa og fækkun orkufrekra ísskápa.
Heimilisorkunotkun er tæp 77 megajúl á Íslandi miðað við 57 í Svíþjóð og 55 í Finnlandi. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Þessar tölur koma
ekki á óvart þar
sem hér á landi er stöðug
notkun á orku til
þess að hita
upp heimilin.
Sigurður Ingi
Friðleifsson,
framkvæmdastjóri
Orkuseturs
UNDIRBÚÐU JÓLIN Á
HAFNARTORGI
Við tökum vel á móti þér og minnum
á öll bílastæðin í bílakjallaranum.
Til að taka þátt þarf að
finna jólasveininn í blaðinu.
Á þriðjudögum og laugar-
dögum eru þeir tveir.
STJÓRNSÝSLA Hagstofa Íslands mun
nú framkvæma manntal á hverju ári
en hingað til hefur það verið gert á
tíu ára fresti. Er þetta gert til þess
að tölur um búsetu og nýtingu hús­
næðis verði sem sambærilegastar
því sem gerist erlendis.
Ómar Harðarson, fagstjóri mann­
tals, segir um tiltölulega einfalda
aðgerð að ræða. Safnað er upplýs­
ingum úr þjóðskrá, fasteignaskrá,
skattskrá, frá sveitarfélögum og
fleirum í eina heild. Ekki er gengið
í hús eins og í Bandaríkjunum.
Manntalið kostar 150 milljónir
en myndi kosta 2,2 milljarða með
bandarísku aðferðinni.
„Við höfum eingöngu áhuga á að
lýsa hlutunum eins og þeir eru,“
segir Ómar og að upplýsingarnar
verði birtar, ríkisstofnunum, sveit­
arfélögum og fleirum til gagns. Fólk
verður talið til heimilis þar sem það
býr að staðaldri í stað lögheimilis.
Þetta geti til dæmis átt við um
fólk sem býr í sumarbústað og
hefur því verið skráð með ótilgreint
heimilisfang. „Síðan er fólk sem býr
í iðnaðarhúsnæði, það má ekki skrá
sig þar en hefur ekki í nein önnur
hús að venda,“ segir Ómar. Alls eru
næstum þrjú þúsund manns með
ótilgreint heimili sem er óeðlilega
há tala að mati Ómars.
Manntalið muni þó ekki breyta
því hvar fólk kjósi eða borgi sína
skatta. Samhliða manntali er gert
húsnæðistal, til að sjá hvernig hús­
næði er notað. Svo sem þau sem eru
skráð auð en eru nýtt. – khg
Of margir landsmenn skráðir með ótilgreint heimilisfang
1 2 . D E S E M B E R 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð