Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.06.2020, Blaðsíða 15

7.6. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15
Allslaus inn á Vog
Segðu frá deginum áður en þú fórst í meðferð;
hvar fannstu botninn?
„Það var hreinlega þannig að ég var búinn
að vera fimm daga edrú, á hnefanum. Tólf
tímum áður en ég átti tíma á Vogi datt ég í
það og mætti ekki. Ég hafði þá átt pantað
tvisvar áður en ekki mætt og þarna missti ég
aftur af tímanum mínum. Ég hafði enga
stjórn og missti það alveg. Ég fer í örvænt-
ingu minni upp á geðdeild og segi lækni frá
þessu og segist ekki vita hvert ég eigi að fara
eða hvað ég eigi að gera. Ég sagði honum að
ég vildi fara inn á Vog en mig vantaði næt-
urstað eina nótt. Ég hótaði honum að ég
myndi annars drepa mig. Ég labbaði út með
fjórar töflur af einhverju og með tíma inn á
Vog daginn eftir. Töflurnar voru svo sterkar
og ég var ekki með neitt lyfjaþol enda ekki
búinn að misnota lyf. Ég tók samt bara eina
töflu en svaf átta tíma á Miklatúni. Ég rot-
aðist bara. Ég og þáverandi kærasta redd-
uðum okkur svo gistingu í Laugardalnum og
við sváfum í koju á meðal túristanna. Daginn
eftir tók ég strætó upp á Gullinbrú og labb-
aði þaðan inn á Vog. Allslaus. Ég hafði ekk-
ert með mér og var algjörlega búinn á því.
Þetta var 27. maí, 2019,“ segir Hlynur sem
er því nýbúinn að fagna eins árs edrú-
mennsku.
„Ég fór ekki þarna inn til að breyta lífi mínu.
Það var frír matur þarna og frítt húsnæði í tíu
daga. Þetta átti bara að vera góð hvíld; það var
hugarfarið. Málið var það að ég hafði svo lítið
sjálfsálit. Mér fannst ég súrefnisþjófur; þjóð-
félagsbyrði. Mér fannst ég algjört hyski. En
svo sat ég inni á fyrirlestri á Vogi og það var
sýnd mynd af heilanum. Það var verið að út-
skýra hvernig kókaín hefur áhrif á heilann.
Það rann upp fyrir mér að þetta útskýrði af
hverju ég væri búinn að vera að taka svona
ömurlegar ákvarðanir. Ég fattaði það þarna;
það var eitthvað að mér. Ég væri ekki eins og
allir. Ég væri öðruvísi. Það kviknaði eitthvað
innra með mér og ég fann að ég var ekki aum-
ingi, ég var ekki byrði. Ég var veikur,“ segir
hann og segir viðhorf sitt hafa breyst frá þeim
degi.
„Ég vildi ekki vera svona, en ég var svona.
Og þá skildi ég hvers vegna ég var búinn að
hliðra minni siðferðislínu eftir því hvernig
neyslan fór með mig. Og ég hataði mig fyrir
það. En það er það sem gerist hjá veiku fólki
og ég sá að ég var ekki einn; það var fullt af
fólki alveg eins og ég. Ég fann að ég tilheyrði
þessum hópi og ákvað að fara inn á Vík. Ég var
samt ekkert að taka þetta alvarlega fyrr en ég
kom inn á Vík. Þá byrjaði vinnan. Hausinn fór
að skýrast hægt og rólega og ég fór að koma til
baka. Á annarri, þriðju vikunni segist mamma
aftur þekkja Hlyn. Þá heyrði hún í síma að
þarna var sonur hennar að tala, ekki þessi
draugur sem var búinn að yfirtaka hann. Ég
áttaði mig þarna á því að ég átti skilið annað
tækifæri. Vissulega sé ég eftir mjög mörgu, en
sektarkennd og skömm er ekki það sama. Ég
skammast mín ekki fyrir að vera veikur en ég
get samt verið með sektarkennd yfir því sem
ég gerði þegar ég var veikur.“
Vildi veita öðrum von
Hlynur kom út úr meðferð og fékk fyrst vinnu
hjá Arnarlaxi. Hann segir sér hafa liðið vel en
viðurkennir að það hafi ekki alltaf verið auð-
velt.
„Krakkfíkn er mjög sterk fíkn. Ég þurfti að
slíta öll tengsl við gamla vini og tengja mig inn
í annars konar félagsskap. Ég hef stundað þrjá
til fjóra fundi á viku allt árið og hefur það verið
mjög gefandi,“ segir Hlynur og segist hafa
kynnst fullt af skemmtilegu fólki.
Þegar Hlynur hafði verið edrú í nokkra
mánuði stofnaði hann Facebook-síðuna Það er
von.
„Ég vildi veita öðrum von. Þegar ég var í
neyslu hafði mamma leitað í sams konar síðu
sem heitir The Addict’s Diary en þar er mikið
af batasögum. Þar er sýnt að þetta sé hægt;
þetta er ekki bara einstefna til helvítis. Ég veit
að þessi síða veitti mömmu minni von þegar ég
var upp á mitt versta. Hún gat samglaðst þeim
sem voru að fá börnin sín til baka. Mér fannst
þetta svo fallegt að þarna var einhver maður,
einhver edrú gaur, að veita mömmu minni von
með því að birta færslur frá fólki sem var að ná
sér. Hugmyndin kom þaðan. Svo fór ég að lesa
mikið um þetta og fékk kannski smá þrá-
hyggju fyrir því að skilja allt betur. Það er
sagt að það að skrifa hjálpi oft við úrvinnslu til-
finninga. Ég sá hag í því að geta kannski skrif-
að mig frá vandamálum. Ég skrifaði fyrst
færslu á mína eigin Facebook-síðu og Eitt líf
deildi henni og ég fékk þrjú þúsund læk og
átta hundruð og eitthvað deilingar. Það kveikti
í mér. Að samfélagið samþykkti mig, og ekki
bara fólk sem var eins og ég heldur samfélagið
í heild. Það lét mér líða vel og þá vill maður
meira. Þetta gaf sjálfsvirðingu minni „búst“.
Ég var ekki bara allt þetta slæma og kannski
væri hægt að taka mark á mér í þessum efn-
um. Ég hafði stóra reynslu og hafði farið alla
leið til helvítis og til baka.“
Gott að samgleðjast
„Ég fór svo að hjálpa vinkonu minni að komast
í meðferð,“ segir hann.
Hlynur deildi þessu með fylgjendum síð-
unnar Það er von og uppskar mikla athygli.
„Þá fór síðan mjög hratt að stækka. Vinkona
mín er enn edrú í dag. Svo tókst mér að hjálpa
fleirum að komast í meðferð. Ég fæ margar
beiðnir frá foreldrum og ömmum og öfum sem
biðja mig um að bjarga börnum sínum og
barnabörnum. Það getur verið mjög erfitt en
ég þarf þá að segja þeim að einstaklingurinn
verði að vilja það sjálfur. Ég reyni að hafa
samband við þetta fólk en ég get engu lofað.
Eina sem ég get gert er að ná tengingu og þá
get ég hugsanlega sýnt þeim hvað er upp á að
bjóða,“ segir Hlynur.
„Svo er á síðunni heilmikið af pistlum og
batasögum. Þetta varð miklu stærra en ég
bjóst nokkru sinni við,“ segir hann en fylgj-
endur síðunnar eru rúmlega 13.500.
„Við erum stærri en SÁÁ og stærri en Eitt
líf,“ segir Hlynur og segir að þótt umfjöllunar-
efnið sé ekki beint skemmtilegt sé upplífandi
fyrir aðra alkóhólista að lesa batasögur.
„Það er gott að samgleðjast. Af því að við er-
um svo stór hefur þetta svo mikinn kraft. Sum-
ar batasögurnar fá þúsund viðbrögð og
kannski tvö hundruð komment,“ segir hann og
nefnir að það sé mikils virði fyrir einstakling
sem er tæpur.
„Hann fær að vita að það eru ekki allir að
dæma; það eru ekki allir að hata. Sjálfshatrið
er svo stór partur af sjúkdómnum. Það að fá
eina viðurkenningu eða eitt hrós getur gert
kraftaverk. Hvað þá tvö hundruð. Þarna er
kraftur sem hægt er að nota til að hjálpa fólki
og verður vonandi til þess að fólk hætti að
skammast sín.“
Að fá annað tækifæri
Ætlarðu að gera eitthvað meira með þetta?
„Já. Ætlunin er að stofna áfangaheimili.
Þetta á að vera samstarfsverkefni. Mig langar
að búa til áfangaheimili þar sem margir gætu
komið að en eins og staðan er í dag er ég að
vinna viðskiptaáætlunina í samstarfi við kenn-
ara í áfanga í HR. Ég er að leggja drög að því
að fara með hana bæði til Reykjavíkurborgar
og til fjárfesta. Ég hugsa þetta út frá fíkli. Mig
langar að tengja þetta við atvinnulífið því vinn-
an göfgar manninn. Sjálfsvirðing er byggð á
því að framkvæma eitthvað. Stóra hugmyndin
er að tengja þetta við Vinnumálastofnun og við
viljum fá fyrirtæki til liðs við okkur sem gefa
fólki annað tækifæri. Áfangaheimilið á að heita
Annað tækifæri því þar færðu annað tæki-
færi,“ segir Hlynur og segir að þetta eigi ekki
aðeins að vera húsaskjól fyrir skjólstæðinga.
„Það eiga að vera ráðgjafar á staðnum en við
viljum samtvinna þetta við það sem er fyrir í
boði,“ segir hann og segir að farið verði í tólf
spora vinnu. Síðar er hugmyndin að opna jafn-
vel kaffihús þar sem hægt er að styrkja fólk
sem er að feta sig áfram í edrúlífinu.
„Ég lifi mig inn í þetta og þegar ég einset
mér eitthvað þá er ég rosa jarðýta,“ segir hann
og telur vanta svona áfangaheimili enda sé
endurkomutíðni á Vogi of há. Hlynur segir því
miður marga ekki eiga sér neitt bakland þegar
þeir koma út og þá sé gott að geta farið á
áfangaheimili sem bjóði upp á góð úrræði.
„Ég hef fengið tækifærið og mér gengur vel.
En ég sé að úr mínum hópi á Vík stöndum við
eftir fjórir edrú, af fjörutíu og eitthvað.“
Fólk þjáist mjög lengi
Hlynur nefnir að þar sem nafnleynd sé á AA-
fundum heyrast þar oft reynslusögur sem
gætu mögulega nýst öðrum, en fólk fær aldrei
að heyra. Síðan hans, Það er von, er því góður
vettvangur fyrir opnar sögur.
„Hvað væri betri forvörn en að öll sú reynsla
af fíkniefnaneyslu væri aðgengileg? Ef allt er
leyndarmál, eins og slæmu afleiðingar neysl-
unnar, hvernig eiga krakkar þá að sjá hætt-
urnar? Þarna er hægt að sjá hvað gerist hjá
fólki í neyslu og hversu mikið ströggl það get-
ur verið að reyna að verða edrú og hversu mik-
ið neyslan hefur áhrif á allt þeirra líf. Þetta er
ekki fólk sem dó við eina pillu. Það dó ekki
heldur þjáðist mjög lengi. Allir í kringum þau
þjáðust. Það er raunveruleikinn,“ segir hann.
Í dag býr Hlynur hjá móður sinni og segist
hann eiga sterkt stuðningsnet. Hann var að
klára fyrstu önnina í lögfræði frá Háskólanum
í Reykjavík og hefur áhuga á nýsköpun og
stofnun fyrirtækja.
Sem fyrr segir er hann að búa til viðskipta-
áætlun um stofnun áfangaheimilis. „Ég náði
öllum prófum og mér fannst mjög gaman. Ég
hef mestan áhuga á frumkvöðlafræði en
hyggst klára lögfræði en samtvinna hana við-
skiptafræði,“ segir hann og horfir fram á
bjartari tíma.
„Ég tók þá ákvörðun inni á Vík að ég myndi
vera edrú í eitt ár, alveg sama hvað. Ég hafði
engu að tapa. Ég lifði ekki merkilegu lífi. Ég
ákvað að hlusta og taka leiðsögn. Líf mitt í dag
er frábært, en það er rólegt-frábært.“
Einn dag í einu?
„Já. Stundum hataði ég þessa setningu og
stundum elskaði ég hana,“ segir hann og hlær.
„Mér líður vel og er kannski stundum að
flýta mér en ég þarf að muna að þetta er lang-
hlaup.“
„Ég held í raun að ég hafi fyrirlitið sjálfan
mig svo mikið frá því ég byrjaði í efnum
og eftir að ég þróaði með mér fíknina. Ég
var mjög lengi í afneitun en undir niðri
hataði ég sjálfan mig. Og innst inni fannst
mér það bara gott á mig að ég hefði verið
tekinn,“ segir Hlynur Rúnarsson, en hann
sat fjórtán mánuði í fangelsi í Brasilíu.
Morgunblaðið/Ásdís