Morgunblaðið - 03.09.2020, Blaðsíða 45

altengingu Íslands við umheim-
inn.
Af þessum átta manna hópi eru
nú þrír farnir og þótt aldurinn
færist yfir er maður alltaf jafn
aumur og umkomulaus frammi
fyrir dauðanum.
Andlát Jóns Birgis kom okkur
félögunum á óvart. Um miðjan
ágúst þegar við hittumst síðast
var hann sjálfum sér líkur og lá
ekki á skoðunum sínum, t.d. varð-
andi umferðarvanda borgarinnar
og önnur brýn málefni líðandi
stundar.
Eftirlifandi eiginkona Jóns
Birgis er Steinunn Kristín Nor-
berg og eignuðust þau þrjá syni.
Steinunn hefur síðustu árin átt
við erfiðan sjúkdóm að stríða og
hefur Jón Birgir staðið með henni
eins og klettur.
Við sendum fjölskyldu Jóns
Birgis okkar innilegustu samúð-
arkveðjur.
Hilmar og Ragnhildur,
Jóhann Már og Sigrún,
Jónas og Kristín,
Ólafur og Gerða,
Sigfús og Marta.
Kynni okkar Jóns Birgis hófust
hjá Skógræktarfélagi Reykjavík-
ur hjá valmenninu honum Einari
G.E. Sæmundsen í Fossvogi. Ein-
hver besti uppalandi sem maður
kynntist á þessum árum var hann
Einar, síkátur og fræðandi.
Saman vorum við Jón Birgir
sendir í ýmis verkefni um landið.
Við grisjuðum kjarr í Haukadal,
plöntuðum víða, aðstoðuðum í
unglingavinnu og girtum skóg-
ræktargirðingar sem voru einn
gaddavír undir, net og tveir
strengir ofan á. Galvaniseraðir
vinkilstaurar og tveir karbóliner-
aðir trétittir á milli þeirra sem
vírinn var negldur á með lykkjum.
Svo voru sig til að toga girðinguna
niður í lautum.
Jón Birgir var afskaplega
prúður í framgöngu, kankvís og
viðræðugóður. Meðalhár, grann-
holda og mjög lag- og myndarleg-
ur maður sem stúlkurnar tóku vel
eftir.
Ég minnist þess ekki að hann
hafi skipt skapi við mig nokkru
sinni þótt næg tilefni gæfust efa-
laust af minni hálfu svo hnýflóttur
og brokkgengur sem ég var og er.
Jón Birgir hafði alltaf lag á mér
sem öðrum og voru honum því
fljótt falin mannaforráð þar sem
hann kom.
Ekki spillti að hann fór
snemma að smóka sig opinber-
lega og maður fékk að taka þátt í
því á laun. Hann hafði líka ósjálf-
rátt bætandi áhrif á mína fram-
göngu svo yfirvegaður sem hann
var og háttvís.
Svo liðu árin og alltaf var á vís-
an að róa með Jón Birgi, alltaf létt
yfir viðræðum og samverunni.
Hann var samtíma konu minni á
Tumastöðum um tíma og víða
kom hann við í skógræktarstörf-
um.
Hann var ári á undan mér í
skóla. Eftir stúdentspróf fórum
við báðir að læra byggingarverk-
fræði, hann í Kaupmannahöfn og
ég í Stuttgart. Ég man að ég bar
mig eitthvað upp við hann á Kast-
rup um hvað þetta væri erfitt og
hvort mér tækist yfirleitt að hafa
þetta af.
Það stóð ekki á því hjá honum
að telja í mig kjark og sagði við
mig: „Auðvitað klárarðu þetta
maður, bara áfram.“
Svo síðar á ævinni hélt Jón
Birgir áfram ræktunarstörfum og
hafði mikinn vinskap við Hákon
föðurbróður minn skógræktar-
stjóra.
Við hittumst stundum hjá
Vegagerðinni þegar hann var þar
í trúnaðarstörfum. Aldrei bar
skugga á í okkar fundum og alltaf
var hann boðinn og búinn að leysa
mín mál.
Ég man að hann kynnti mig ný-
útskrifaðan fyrir pelagrundun
sem hann hafði notað undir hús í
Silfurtúnsmýri og ég komst upp á
lagið með og notaði mikið síðan.
Ég man að hann sagði við mig
eitt sinn að hann ætlaði að vekja
áhuga á varanlegri slitlögum um
allt land. Hann sagðist vilja leggja
smáspotta hingað og þangað og
þá myndu menn fá áhuga á betri
slitlögum þegar þeir kæmu beint
af þvottabrettinu og myndu þá
heimta meiri framkvæmdir af
þingmönnum sínum. Ég held bara
að þetta hafi orðið með þessum
hætti, svo fljótt hefur vegakerfið
um allt land batnað frá þessum
árdögum okkar.
Ég man líka að hann sagðist
geta lagt snjólausan veg um
Kamba og það varð líka þótt ég
tryði því ekki þá sagt var.
Svo veri ævilangur vinur minn,
Jón Birgir Jónsson verkfræðing-
ur og séntilmaður, kvaddur.
Hans mun ég gjarnan minnast
þegar ég heyri góðs manns getið.
Halldór Jónsson.
„Det skal klippes ud i pap“
sagði Jón Birgir gjarnan þegar
hann vildi að nýjar hugmyndir
hlytu brautargengi. Verkfræðing-
urinn, ráðuneytisstjórinn, at-
hafnamaðurinn. Vinurinn. Hann
var allt í senn og vann af ástríðu
að öllum málum.
Jón Birgir var stór maður sem
brann fyrir verkefnum dagsins og
horfði til framtíðar. Hann hafði
skýra framtíðarsýn. Hann var
maðurinn sem trúði í senn á fram-
tíð vegagerðar og skógræktar á
Íslandi, var bjartsýnn eða jafnvel
undarlegur eins og hann sagði oft.
Hann var mikill verkmaður, fljót-
virkur og gæddur ríkri skipulags-
gáfu.
Framfarir, vísindi og menntun
vöktu hrifningu hans. Og hann
hreif okkur með.
Við Jón Birgir áttum náið og
gott samstarf í samgönguráðu-
neytinu um árabil. Hann var
ráðuneytisstjóri og ég skrifstofu-
stjóri. Þetta var tímabil mikilla
breytinga í stjórnsýslunni.
Stefnumótun og áætlanagerð
fékk „vængi“ samhliða auknum
kröfum um meiri formfestu.
Hann hafði trú á mér, treysti og
hvatti mig áfram. Hann gaf mér
svigrúm til að vinna mínum hug-
myndum brautargengi. Rétt eins
og hann kynnti sínar hugmyndir
og hafði trú á þeim. Það var ómet-
anlegt samstarf og fyrir það
þakka ég af alhug.
Hann gerði ríkar kröfur til
okkar og skoðanir voru ekki tekn-
ar gildar nema þeim fylgdu rök.
Það er dýrmæt þjálfun hugans að
takast á um leiðina að niðurstöðu.
Ástríðan brann enn eftir að
formlegu starfi ráðuneytisstjór-
ans lauk. Alþjóðlegar brautir upp-
lýsingatækninnar tóku við af ís-
lenskum brautum og brúm. En
framtíðarsýnin var jafnan skýr.
Mér þótti vænt um að eiga áfram
stundir með honum og sjá hans
nýja og merka framlag á nýjum
vettvangi.
Jón Birgir var góður og
skemmtilegur maður. Hann unni
fjölskyldu sinni heitt og var stolt-
ur af henni. Heilög var vikuleg
samvera með systrum hans. Og
mikið var hann alltaf ástfanginn
af Steinunni. Dætrum mínum gaf
hann mikinn gaum og var annt
um velferð þeirra. Þær minnast
góðs vinar.
Ég votta Steinunni, sonum,
systrum og fjölskyldu allri ein-
læga samúð mína.
Ragnhildur Hjaltadóttir.
Fyrir skömmu átti ég langt
samtal við Jón Birgi Jónsson,
fyrrverandi ráðuneytisstjóra í
samgönguráðuneytinu. Á þeirri
stundu var hann hress og ég fann
glöggt hversu sáttur hann var
með starfsferil sinn og var með
hugann við að sinna sínu fólki og
halda tengslum við vini sína.
Þegar ég tók við sem sam-
gönguráðherra vissi ég vel að
hverju ég gekk með samstarf við
ráðuneytisstjórann Jón Birgi
Jónsson. Hann hafði verið skip-
aður í það embætti af forvera
mínum árið 1994. Ég hafði haft
góð kynni af Jóni Birgi vegna
starfa minna sem bæjarstjóri,
vegna setu í fjárlaganefnd þar
sem ráðuneytisstjórar voru tíðir
gestir og vegna setu í Hafnarráði
þar sem Jón Birgir var formaður
en ég var fulltrúi Hafnasambands
sveitarfélaga. Höfðum við því átt
samstarf um nánast allt er laut að
málefnum hafnanna í landinu og
þá ekki síst það er varðaði setn-
ingu reglugerða, ákvörðun um
gjaldskrá og fjárveitingar ríkisins
til hafnarmannvirkja en Jón Birg-
ir setti sig einstaklega vel inn í
þau málefni sem þeir sem komu
að rekstri hafnanna kunnu vel að
meta. Samstarf okkar var gott frá
fyrsta degi. Áhugamál okkar féllu
vel saman og þá einkum það er
varðaði áætlanagerð. Ráðuneytið
beitti sér á þessum árum fyrir
margvíslegum langtímaáætlun-
um er vörðuðu mörg svið, svo sem
samgönguáætlun, fjarskiptaáætl-
un, ferðamálaáætlun, siglinga-
verndaráætlun, áætlun um ör-
yggismál sjómanna og
umferðaröryggisáætlun. Öll slík
áætlanagerð féll vel að áhugasviði
verkfræðingsins Jóns Birgis sem
í áratugi starfaði hjá Vegagerð-
inni á þeim tíma sem fram-
kvæmdir við vegagerð fóru mjög
vaxandi og þekking og reynsla
verkfræðinga var gulls ígildi fyrir
þá sem færa þurftu rök fyrir um-
fangsmiklum útgjöldum við
mannvirkjagerð. Við það var Jón
Birgir á heimavelli sem ráðuneyt-
isstjóri, ekki síst þegar kom að því
að standa fyrir stórframkvæmd-
um í samgöngumálum og ekki síð-
ur byltingu á sviði fjarskiptamála
með háhraðavæðingu undir kjör-
orðinu „Ísland altengt“ þar sem
sæstrengurinn Farice var lagður
og bylti flutningsgetu á sviði fjar-
skipta til og frá landinu. En Jón
Birgir lét ekki staðar numið við
framfaraverkefnin þegar hann
hætti sem ráðuneytisstjóri. Ég
fylgdist með því að hann sinnti
ráðgjafastörfum í þágu fjarskipta,
upplýsingatæknimála og gagna-
vera. Var hann virkur á þeim vett-
vangi allt til síðasta dags. Þann
tíma sem við störfuðum saman
áttum við erindi vítt um völl bæði
innanlands og utan. Þau hjónin
Jón Birgir og Steinunn voru góðir
ferðafélagar. Við Hallgerður kona
mín minnumst góðra samveru-
stunda með þeim hjónum þar sem
við reyndum að nýta tímann sam-
an til að skapa okkur skjól í önn-
um daganna. Á ferðum og á fund-
um vakti það vissulega athygli að
Jón Birgir var stöðugt að leita
upplýsinga og leita eftir sam-
böndum sem mættu nýtast í þeim
verkefnum ráðuneytisins sem
hann vann að hverju sinni í þjóðar
þágu. Um leið og við kveðjum Jón
Birgi vottum við Hallgerður
Steinunni, sonum og fjölskyldum
þeirra samúð okkar. Minningin
um einstaklega góðan samstarfs-
mann lifir.
Sturla Böðvarsson.
Það er með blendnum huga að
ég skrifa þessa kveðju til kærs
vinar Jóns Birgis Jónssonar.
Á annan veginn er það með
sorg og söknuði sem ég kveð vin
og samstarfsmann. Á móti vegur
gleði og þakklæti fyrir að leiðir
okkar lágu saman og aðdáun á
framsýni og atorku þessa unga
manns, sem kveður okkur 84 ára.
Ég kynntist Jóni Birgi fyrir níu
árum þegar við urðum samstarfs-
menn m.a. um að leggja nýjan
fjarskiptastreng til Íslands. Það
liðu nokkrir mánuðir áður en ég
áttaði mig á því að Jón Birgir var
þá 75 ára. Á þessum níu árum höf-
um við saman stofnað nokkur
sprotafyrirtæki og farið víða inn-
anlands og utan, m.a. til Moskvu,
til að vinna þeim brautargengi.
Ég hef stundum hugsað um
það hvað það er sérstakt fyrir mig
að eignast vin sem er eldri en
pabbi minn og kominn vel fram
yfir eftirlaunaaldur þegar við
kynntumst.
Margir sem eru jafnvel nær
mér í aldri velta sér upp úr því
sem að þeirra dómi hefði getað
gerst eða átt að gerast og hugsa
af íhaldssemi hvort frekari breyt-
inga sé nokkuð þörf. Jón Birgir
var ekki í þeim hópi. Þvert á móti
vann hann fram á síðustu daga
þrotlaust að nýjum verkefnum til
að byggja upp innviði og framtíð
Íslands. Bautasteina um fram-
sækni hans og atorkusemi er að
finna um allt land. Við funduðum
fyrir nokkrum dögum um næstu
skref fram á við í uppbygginu inn-
viða fyrir gagnaver.
Síðasta sumar kom Jón Birgir
að máli við mig og hafði hug á því
að fara aftur í háskólanám. Mér
fannst ljóst að hann kæmi í verk-
fræði. Við hlógum dátt þegar
hann benti á að það væru um 50 ár
síðan hann var síðast í stærð-
fræðitíma. Úr varð að hann hóf
meistaranám við verkfræðideild
Háskólans í Reykjavík fyrir ári og
hefði útskrifast næsta vor. Ekki
þarf að tíunda að Jón Birgir er
elsti nemandi í sögu skólans og
hefur sett ný viðmið fyrir mennt-
un á öllum æviskeiðum.
Er ég kveð þig, kæri vinur,
langar mig að takast að herma
eftir þér framsýni þína, elju og
eldmóð fyrir framtíðinni. Ég vona
að ég verði jafn virkur og afkasta-
mikill þegar ég næ þínum aldri og
vona að samstarf okkar hafi verið
jafn ánægjulegt fyrir þig eins og
það hefur verið fyrir mig.
Ég votta aðstandendum mína
innilegustu samúð.
Gísli Hjálmtýsson.
Mig langar til að senda örfá
kveðjuorð í minningu góðs vinar
og læriföður, Jóns Birgis. Þegar
ég hóf störf hjá Vegagerðinni
1981 var hann einn af þeim fyrstu
sem tóku mig undir sinn vernd-
arvæng, kynnti mér helstu verk-
efnin og á hvað skyldi leggja
áherslu. Góð tengsl við starfs-
menn stofnunarinnar úti á lands-
byggðinni og sveitarstjórnarfólk
voru þar ofarlega á blaði. Koma
verkefnum í framkvæmd, auðvit-
að að undirbúa þau vel en ekki
draga ákvarðanir á langinn held-
ur drífa hlutina áfram. Drifkraft-
ur, framkvæmdagleði, framsýni,
það eru einkunnarorð sem mér
finnst lýsa Jóni Birgi vel. En hann
var líka sá sem fyrstur kynnti mér
mikilvægi umhverfis- og náttúru-
verndar í störfum stofnunar eins
og okkar, Vegagerðarinnar, sem
gæti skaðað náttúruna óbætan-
lega með sínum framkvæmdum ef
ekki væri hugað að lausnum í
hönnun og framkvæmd sem
horfðu sterkt til að lágmarka um-
hverfisáhrifin. Á það lagði Jón
Birgir áherslu, enda bæði skóg-
ræktar- og landverndarmaður.
Jón Birgir hafði haft ábyrgð á
jarðgangagerð Vegagerðarinnar
á fyrri árum, en henti mér beint í
djúpu laugina og setti þau stóru
verkefni yfir á mig fljótlega eftir
að ég kom til starfa hjá Vegagerð-
inni. Því fylgdi traust sem áfram
einkenndi okkar samstarf í öðrum
óskyldum verkefnum alla tíð.
Hann hvatti mig til dáða, hafði trú
á mér og gaf mér holl og góð ráð.
Þegar Jón Birgir flutti sig yfir
til samgönguráðuneytisins
breyttust auðvitað dagleg sam-
skipti, en áfram unnum við að
sameiginlegum markmiðum í
vegamálum samfélagsins og höfð-
um mikil samskipti. Eins og áður
voru þau öll einstaklega ánægju-
leg, enda Jón Birgir einstaklega
jákvæður og brosmildur maður
sem gott var að umgangast. Og
áfram var hann fyrst og fremst
maður framkvæmda, vildi láta
hlutina ganga!
Það var ljúft að fylgjast með
ástúð Jóns Birgis til Steinunnar
konu sinnar alla tíð, en ekki síst á
seinni árum þegar hann hélt utan
um hana sem aldrei fyrr. Henni
og sonunum þremur og barna-
börnunum sendi ég samúðar-
kveðjur.
Hreinn Haraldsson
Í dag kveðjum við kæran fjöl-
skylduvin, Jón Birgi Jónsson.
Faðir hans, Jón Benjamínsson, og
afi minn, Oddur Kristjánsson,
kölluðust á yfir Eyjafjarðarána
sem drengir, lærðu saman smíðar
á Akureyri og giftu svo börnin sín
Jórunni og Guðmund. Bræður
þeirra, Sigurður faðir minn og
Jón Birgir, voru samstarfsmenn
og nánir vinir alla tíð sem og við
Aðalsteinn sonur hans en við
gengum saman menntaveginn í
fyllstu merkingu þess orðs. Til-
viljanir réðu því að við Jón Birgir
vorum samstarfsmenn um tíð hjá
Vegagerðinni og konan mín, Ólöf
Nordal, og hann unnu saman í
samgönguráðuneytinu.
Ég kynntist því Jóni Birgi við
gleði og glaum í faðmi stórfjöl-
skyldunnar og vina, sem hlýjum
og umhyggjusömum föður vinar
míns, afbragðs fagmanni í sínum
störfum, og verkstjóra í alls kyns
verkefnum sem við strákarnir
vorum settir í eins og að gróður-
setja tré, bera á palla eða hreinsa
mótatimbur.
Heilsteyptari og betri maður
var vandfundinn. Jón Birgir var
afar farsæll í leik og starfi en fjöl-
skyldan var samt ávallt í fyrir-
rúmi. Þar uppskar hann líka ríku-
lega með hana Steinunni fast sér
við hlið. Hann hélt utan um sitt
fólk með göldróttri blöndu af um-
hyggju, skilningi og festu þar sem
kröfurnar um að standa sig voru
skýrar en um leið skilningur á því
að alls konar strákapör gera lífið
svo miklu skemmtilegra. Ekki er
ólíklegt að hann hafi verið liðtæk-
ur í þeirri deildinni á yngri árum.
Jóni Birgi féll aldrei verk úr
hendi. Þegar hefðbundinni starfs-
ævi lauk þá tóku við alveg ný
verkefni og nýr ferill. Hann var
verkmaður fram í fingurgóma,
vann ötullega að bættri tengingu
landsins við umheiminn og kom
að stofnun gagnavera. Hann var
sífellt að sækja sér meiri þekk-
ingu og fékk mikið út úr samstarfi
við sér yngra fólk. Við ræddum
saman reglulega um þessi verk-
efni og önnur og hann heimsótti
mig síðast hálfum mánuði fyrir
andlátið til að ræða hvert stefndi í
raforkumálum landsins. Hann
hafði sterkar skoðanir á því sem
öðru en kom þeim á framfæri af
auðmýkt en festu hins skólaða
embættismanns.
Það er í sjálfu sér einstakt að
geta sagt um mann á hans aldri að
hann hafi fallið frá í blóma lífsins.
En það á svo sannarlega við um
Jón Birgi. Hann var fram á síð-
asta dag að kynna sér nýja hluti
og gera áform um næstu skref.
Hann var sannkölluð fyrirmynd í
leik og starfi.
Fyrir hönd míns fólks votta ég
Steinunni, strákunum og fjöl-
skyldum þeirra innilega samúð
mína. Minningin um góðan mann
og kæran vin mun lifa.
Tómas Már Sigurðsson.
MINNINGAR 45
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. SEPTEMBER 2020
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
ESTHER BJARTMARSDÓTTIR,
lést á líknardeild Landspítalans föstudaginn
14. ágúst. Útförin hefur farið fram í kyrrþey
að ósk hinnar látnu.
Sólveig Ólafsdóttir Gunnar Már Sigurgeirsson
Sigríður Ólafsdóttir Guðmann Magnússon
Ólafur Örn Ólafsson Þórunn Margrét Gunnarsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn
Systir okkar,
SIGFRÍÐUR ERNA HALLSDÓTTIR,
lést laugardaginn 29. ágúst á Sólvangi.
Útför verður auglýst síðar.
Sigríður Herdís Hallsdóttir
Anna Júlía Hallsdóttir
Margrét Erla Hallsdóttir
Elísabet Hildur Hallsdóttir
Halldís Hallsdóttir
Sveinbjörn Hallsson
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
ODDGEIR ÍSAKSSON,
Hagamel, Grenivík,
lést sunnudaginn 30. ágúst á Grenilundi,
Grenivík. Útförin verður auglýst síðar.
Margrét Sigríður Jóhannsdóttir
Jóhann Oddgeirsson Herdís Anna Friðfinnsdóttir
Alma Oddgeirsdóttir
Ísak Oddgeirsson Svanhildur Bragadóttir
Gísli Gunnar Oddgeirsson Margrét Ósk Hermannsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær systir okkar og frænka,
ÁSTA KRISTÍN ÞORLEIFSDÓTTIR
frá Naustahvammi í Neskaupstað,
Hrafnistu, Hlévangi, Reykjanesbæ,
lést á hjúkrunarheimilinu Hlévangi
þriðjudaginn 1. september 2020.
Útförin verður auglýst síðar.
Stefán Þorleifsson Guðbjörg Þorleifsdóttir
Guðrún Þorleifsdóttir Vilhjálmur Norðfjörð
Þorleifsson
systkinabörn og fjölskyldur