Morgunblaðið - 19.09.2020, Qupperneq 42

42 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 2020
100% ull er heiti sýningar sem verð-
ur opnuð í Hönnunarsafninu í dag
klukkan 12 til 17. Á sýningunni get-
ur að líta dæmi um vörur úr íslenskri
ull sem hönnuðir og handverksfólk
eru að fást við í dag. Verkin á sýn-
ingunni eru ólík en eiga það sameig-
inlegt að sýna ullina sem býr yfir
óendanlegum möguleikum þó um
klassískan og náttúrulegan efnivið
sé að ræða.
Þátttakendur á sýningunni 100%
ull eru vefarinn Ásthildur Magnús-
dóttir, fatahönnuðurinn Magnea
Einarsdóttir, verslunin Kormákur
og Skjöldur, hljóðvistarfyrirtækið
Kúlan, ullarvinnslufyrirtækið Ístex
og samstarfsverkefnið Ró sem fram-
leiðir meðal annars dýnur. Teikn-
arinn Rán Flygenring annast fram-
setningu teikninga og texta á
sýningunni. Sýningarstjóri er Signý
Þórhallsdóttir.
Í tilefni sýningarinnar verða
haldnar smiðjur fyrir alla fjölskyld-
una og boðið upp á leiðsögn á sunnu-
dögum. Þá verður viðamikil dagskrá
fyrir skólahópa í boði.
Ullarhönnun Kápur úr ull hannaðar af Magneu Einarsdóttur.
Vörur úr ull í
Hönnunarsafninu
Norðrið er heiti samsýningar lista-
manna frá Íslandi, Svíþjóð og Finn-
landi sem verður opnuð í Listasafni
Árnesinga í Hveragerði í dag,
laugardag. Á sýningunni eru verk
eftir Arngunni Ýri, Ernu Skúladótt-
ur, Ulrika Sparre, Pétur Thomsen,
Ingibjörgu Friðriksdóttur og Ne-
stori Syrjälä. Sýningarstjóri er
Daría Sól Andrews.
Á tímum hnattrænnar hlýnunar
og öfgafullra umhverfisbreytinga
vinna listamennirnir með spurn-
ingar á borð við þá hvort umhverfið
eins og við þekkjum það í dag muni
aðeins standa eftir sem hverful
minning. Fótspor mannsins hefur
varanleg áhrif á jörðina, það breyt-
ir náttúrulegu umhverfi hennar á
grimmdarlegan og óafturkallan-
legan hátt, og er það hvergi aug-
ljósara en á norðurheimskautinu.
Í texta sem fylgir sýningunni úr
hlaði segir: „Þar sem áhrif veður-
farsbreytinga á Norðurlöndin hafa
í för með sér óvissu með framtíð
þess landslags sem við þekkjum,
setja þessir sex listamenn fram nýja
sýn á tilgang og stöðu mannsins, og
nýta sér list sína til að komast í sátt
við breytingu og endursköpun nátt-
úrunnar.“
Breytingar Hluti verks eftir Ernu Skúladóttur á sýningunni.
Verður umhverfið
hverful minning?
 Norðrið í Listasafni Árnesinga
Fjarski og nánd. Íslensk samtíma-
ljósmyndun nefnist sýning sem opn-
uð verður í dag í Ljósmyndasafni
Reykjavíkur og segir í tilkynningu
að á henni heyrist raddir ýmissa
þeirra sem sett hafa svip sinn á ís-
lenska samtímaljósmyndun undan-
farna tvo áratugi. Gestum sé boðið
að „sjá meira“ og velta fyrir sér hvað
gerist þegar lengi er horft á ljós-
myndir. Sýningin er unnin í sam-
starfi við Félag íslenskra samtíma-
ljósmyndara og á henni eru verk
eftir 16 listamenn sem vinna með
miðiðilinn með ólíkum hætti.
Myndirnar á sýningunni voru
valdar út frá þeim forsendum að
hver einstök mynd tali á sinn sér-
staka hátt inn í samtímann, segir í
tilkynningunni og að sumar sýni
raunveruleikann á beinskeyttan hátt
á meðan aðrar rugli fólk í ríminu.
Allar veki myndirnar fólk til um-
hugsunar um málefni líðandi stund-
ar og taki ákveðna afstöðu til lífsins
og samfélagsins sem við og þær séu
hluti af. Sýningin er sett saman í
tengslum við efni bókarinnar Feg-
urðin er ekki skraut. Íslensk sam-
tímaljósmyndun sem kom út nýverið
en ritstjórar hennar eru Sigrún Alba
Sigurðardóttir og Æsa Sigurjóns-
dóttir. Engin formleg opnun verður
á sýningunni en safnið verður opið í
dag frá kl. 13 til 17.
Rýnt undir yfirborðið
Æsa er sýningarstjóri sýning-
arinnar og er spurð að því hvað átt
sé við með því að gestum sé boðið að
sjá meira. „Hugmyndin er í rauninni
að fólk staldri dálítið vel við mynd-
irnar og reyni að sjá í myndinni eitt-
hvað sem er dýpra en það sem er
kannski bara á yfirborðinu. Gest-
urinn á ekki bara að horfa á það sem
er sýnt heldur líka það sem myndin
vill segja. Ég er alls ekki að tala um
að boðskapur sé í myndunum heldur
frekar að styrkur myndarinnar,
myndmálsins og ljósmyndarinnar í
okkar samfélagi liggi í því að mynd-
irnar eru ekki bara að sýna eitthvað
heldur líka að segja eitthvað. Þær
tala til okkar,“ svarar Æsa.
Hún segir að sýningin sé líka
hugsuð í tengslum við útgáfu bók-
arinnar Fegurðin er ekki skraut en
nokkrar myndanna í bókinni eru á
sýningunni en líka aðrar sem eru
þar ekki. Æsa segir sýningu og bók
því tvær sjálfstæðar einingar sem
haldist þó í hendur. „Hugmyndin er
að sýna hvernig framsetning á ljós-
myndum hefur verið síðastliðin tutt-
ugu ár, elstu myndirnar eru frá 1998
og það er akkúrat á þeim tímapunkti
sem ljósmyndin er að stíga inn í list-
samhengið hér á Íslandi og listasöfn-
in að opna listrýmið fyrir ljósmyndir
og ljósmyndara og líka að kaupa
ljósmyndir sem var ekki gert áður
fyrr,“ segir Æsa.
Stærðin skiptir máli
Framsetning verkanna er áhuga-
verð og eru líka bókverk á sýning-
unni. Æsa segir að sjá megi ýmsar
útgáfur af því hvernig ljósmyndir
hafa verið settar fram í sýningar-
rýminu. „Við erum líka að tala um
þessi miklu hvörf sem verða í kring-
um 2000 þegar analog-ljósmyndin
fer smám saman að detta út, nema
hjá einstaka ljósmyndurum sem eru
enn og leggja mikla áherslu á að
vinna algjörlega analog,“ segir Æsa
og nefnir sem dæmi ljósmyndarana
Orra, Pétur Thomsen og Báru Krist-
insdóttur. Þá megi einnig sjá á sýn-
ingunni stór diasec-prent frá ár-
unum 2007 og 2008 þar sem
ljósmyndir eru blásnar upp í stórar
stærðir og eru með mikilli dýpt.
„Þar getum við sagt að ljósmyndin
hafi farið í einhvers konar sam-
keppni við málverkið,“ segir Æsa.
Hún nefnir líka ljósmyndara sem
vinni með ljósmyndina sem hlut
frekar en flöt, til dæmis Claudiu
Hausfeld. „Hún er mikið að velta
fyrir sér þessum endalausu um-
breytingum og margfeldisáhrifum
sem eru innbyggð í ljósmyndamiðl-
inum. Hún sýnir umbreytta mynd
sem hún setur fram eins og kort líkt
og við sáum oft í skólastofum hér í
gamla daga. Hún umbreytir mynd-
inni í hlut,“ segir Æsa um Claudiu.
Stærð hefur líka sitt að segja,
sumar myndir mjög litlar en aðrar
mjög stórar þannig að sýningar-
gestir skynja vel áhrifamátt stærð-
arinnar, að sögn Æsu. Ljósmyndir
teknar á stórar filmur bjóði upp á
miklar upplýsingar og dýpt, svo
dæmi sé tekið. helgisnaer@mbl.is
Morgunblaðið/Einar Falur
Í safninu Æsa Sigurjónsdóttir á sýningunni í Ljósmyndasafni Reykjavíkur.
Staldrað við og kafað
undir yfirborðið
 Fjarski og nánd í Ljósmyndasafni Reykjavíkur
Jóna Hlíf Halldórsdóttir, sem verið
hefur forstöðumaður Gerðarsafns í
Kópavogi í þrettán mánuði, hefur
sagt starfi sínu lausu. Segir hún
ástæðuna hafa verið samskipta-
örðugleika við forstöðumann menn-
ingarmála hjá Kópavogsbæ.
Forveri Jónu Hlífar, Kristín Dag-
mar Jóhannessdóttir, lét einnig af
störfum áður en ráðningarsamningi
hennar lauk og sagði hún í samtali við
Stundina að ástæðan hefði verið sam-
skipta- og samvinnuörðugleikar við
forstöðumann menningarmála. Ráð-
gjafarnefnd Gerðarsafns hefur einnig
sagt af sér og lýst
yfir stuðningi við
Jónu Hlíf. Þá hef-
ur myndlistarráð
sent frá sér yfir-
lýsingu þar sem
staða mála við
Gerðarsafn er
hörmuð og hvetur
ráðið „bæjar-
yfirvöld í Kópa-
vogi til að gera
allt sem í þeirra valdi stendur til að
koma í veg fyrir að sambærileg staða
komi aftur upp í listasafni bæjarins“.
Forstöðumaður Gerðarsafns sagði upp
Jóna Hlíf
Halldórsdóttir
Samfélagsmiðlastjarnan og
skemmtikrafturinn Eva Ruza færir
hlustendum K100 fréttir af fræga,
fallega, fína og ríka fólkinu á
hverjum degi.