Iðjuþjálfinn - 01.01.2019, Qupperneq 49

49
Fyrsta verkefnið sem valið var að ráðast í
var að stytta biðtíma eftir hjálpartækjum.
Með samstilltu átaki, meðal annars með að-
stoð frá birgjum, tókst að vinna á biðtíman-
um eftir þeim hjálpartækjum sem þegar
höfðu verið samþykkt. Í framhaldinu var
farið í að breyta hjálpartækjalagernum sem
innihélt mest notuð hjálpartæki frá því að
vera lager með tækjum sem eftir var að gera
upp yfir í að vera lager þar sem að öll hjálp-
artæki eru tilbúin til afhendingar í stöðluðu
formi. Þetta krafðist þess að hvert einasta
tæki á lager væri yfirfarið og lagfært áður en
það var sett aftur á lager. Þessi vinna var
afar krefjandi og tímafrek en nú er svo kom-
ið að flest tæki á lagernum eru tilbúin til af-
hendingar eða aðlögunar. Við þetta, ásamt
yfirvinnu við afgreiðslu umsókna, styttist
biðtíminn töluvert eða úr þremur mánuð-
um niður í viku.
BETRA AÐGENGI AÐ VIÐGERÐAR-
ÞJÓNUSTU
Betur má ef duga skal og því var farið að
huga að næstu skrefum. Lengi höfðu við-
skiptavinir óskað eftir auknum opnunar-
tíma og neyðarþjónustu vegna viðgerða á
hjálpartækjum. Ákveðið var að mæta þeim
óskum með því að úthýsa viðgerðarþjón-
ustunni. Samið var við okkar helstu birgja
um viðgerðarþjónustu á höfuðborgarsvæð-
inu til að dekka betur þörfina þar. Til staðar
var áður viðgerðarþjónusta á Ísafirði, Akur-
eyri, Egilsstöðum og Vestmannaeyjum.
Samhliða þessu var tekin upp neyðarþjón-
usta vegna rafknúinna tækja, um hana má
sjá nánari upplýsingar á vef SÍ. Þetta skilaði
strax auknu aðgengi að viðgerðarþjónustu.
Ekki hefur annað heyrst en að þessar
breytingar hafi mælst vel fyrir.
UMBOÐ TIL HEILBRIGÐISSTARFSMANNA
Áfram var haldið. Nú var stefnan sett á að
einfalda og stytta umsóknarferlið með því
að fagaðilar fengu umboð til að úthluta ein-
faldari hjálpartækjum beint, án aðkomu
starfsmanna SÍ, sem er sambærilegt fyrir-
komulag og tíðkast hefur víða annars stað-
ar á norðurlöndunum. Með þessu móti var
hægt að stytta biðtíma notenda eftir ein-
földum nauðsynlegum hjálpartækjum nið-
ur í einn dag.
Tilraunaverkefni var sett af stað með iðju-
þjálfum í heimaþjónustunni 2016. Annars
vegar fengu þeir hjálpartækjalager og hins
vegar úthlutunarheimild. Ferlið er þannig
að iðjuþjálfar heimaþjónustunnar fengu til
sín lager af ákveðnum algengnum hjálpar-
tækjum sem þeir gátu prófað með notanda,
aðlagað og afhent í fyrstu heimilisathugun.
Þegar minnka fer á lagernum senda þeir
upplýsingar til SÍ um hvað vantar og í kjöl-
farið er fyllt á þeirra lager. Í framhaldi af út-
hlutuninni fylltu þeir út umsókn og sendu
SÍ. Þar samþykkti starfsmaður SÍ umsókn-
ina formlega en tók ekki afstöðu til sam-
þykktar eða synjunar. Þessi leið reyndist vel
og var almenn ánægja með þetta fyrir-
komulag hjá þeim aðilum sem tóku þátt í
verkefninu.
Í byrjun árs 2017 var svo farið að huga að því
hvernig við gætum innleitt þetta ferli að
fullu. Niðurstaðan var að til þess að það geti
orðið þurfi að aðlaga tölvukerfi stofnunar-
innar; gagnagátt, eignakerfi (heldur utan
um lager SÍ) og skjalakerfi (þar sem að um-
sóknir eru unnar). Að auki þurfti að útbúa
fræðslupakka fyrir tilvonandi umboðshafa
til að tryggja það að úthlutanir væri í sam-
ræmi við heimildir en það er forsenda að
fagfólkið hafi góða þekkingu á reglu-
gerðinni um styrki vegna hjálpartækja (nr.
1155/2013).
Þetta verkefni hefur gengið hægar en vonir
stóðu til, ekki síst vegna þess að þeir aðilar
sem sjá um forritun tölvukerfa eru umsetnir
í mörgum verkefnum hjá SÍ. Vonir standa þó
til að verkefnið verði innleitt með haustinu,
þá ættu tölvukerfin, ásamt fræðslu til heil-
brigðisstarfsmanna að vera tilbúin.
Ofangreindar breytingar munu kalla á mun
öflugari fræðslu en tíðkast hefur af hendi SÍ
og ekki síður aukið eftirlit SÍ.
RAFRÆN ÞJÓNUSTA
Síðustu árin hafa miklar breytingar átt sér
stað í rafrænni þjónustu. Það eru allir hvatt-
ir til að nýta sér gáttir SÍ, þær eru stöðugt í
þróun þannig að reglulega bætast nýir
þættir við.
Réttindagátt er mínar síður fyrir einstak-
linga og heldur utan um og birtir upplýs-
ingar og réttindi um sjúkratryggingar. Í
Réttindagáttinni geta einstaklingar m.a.
fengið upplýsingar um:
• Greiðslustöðu í heilbrigðisþjónustu sem
fellur undir sjúkratryggingar
• Lyfjakaup – þrepastaða og lyfjaskírteini
• Hjálpartæki og næringarefni
• Sótt um ES kort og bráðabirgðakort
• Auk þess að hægt er að sjá greiðsluskjöl
og viðskiptayfirlit vegna sjúkratrygginga,
slysatrygginga og sjúklingatryggingar.
Gagnagátt er „mínar síður“ fyrir heilbrigðis-
starfsmenn og rekstraraðila sem eru í við-
skiptum við Sjúkratryggingar Íslands (SÍ).
Í gagnagátt sem snýr að heilbrigðisstarfs-
mönnum er að finna yfirlit yfir réttinda-
stöðu einstaklings, s.s. hjálpartæki, hjálpar-
tækjaumsókn (seinna úthlutun hjálpar-
tækja fyrir umboðsaðila) og bréf.
Aðgangur er eingöngu veittur í gegnum eig-
in kennitölu heilbrigðisstarfsmanns. For s-
enda fyrir nýskráningu/rafrænni þjónustu
er þó að notandinn sé í viðskiptamannaskrá
SÍ. Ef hann er ekki þar, þarf að byrja á þeirri
skráningu; senda póst til SÍ og óska eftir að-
gangi, í póstinum þarf að koma fram fag-
heiti svo að hægt sé að staðfesta löggildingu
hjá embætti landlæknis, auk þess sem upp-
lýsingar um starfsstöð þurfa að berast. Eftir
skráningu er leiðin greið inn í gagnagátt,
notandinn skráir sig inn, fær lykilorð sent í
heimabanka sinn og hefur notkun. Netfang
og símanúmer skráir notandinn sjálfur inn
undir stillingum en hins vegar þarf að hafa
samband við SÍ ef skipt er um vinnustað
(aðsetur).
Áframhaldandi þróun skiptir miklu máli til
að auðvelda aðgengi að þeirri þjónustu
sem stofnunin veitir. Við höldum ótrauð
áfram veginn og þökkum fyrir þá aðstoð
sem iðjuþjálfar í heimaþjónustu Reykjavík-
ur, ásamt fleirum, hafa veitt okkur við þró-
un á umboðsveitingu til heilbrigðisstarfs-
manna. Þeirra aðstoð hefur verið ómetanleg
í ferlinu.
Mynd 4:
göngugrindur algeng hjálpartæki. Þegar rýnt er í þessar tölur má sjá að umsóknum um hjálpartæki
munu fara hratt fjölgandi, sjá myndir nr. 2 og 3. Mynd 2 sýnir hlutfall umsækjanda miðað við
íbúafjölda í mismunandi aldurshópum á árinu 2013 en mynd 3 sýnir meðalfjölda umsækjanda á
árunum 2012-14 og framtíðarhorfur í mismunandi aldurshópum á árinu 2030 miðað við sömu
hlutfallslegu þörf.

Mynd 2: Samþykktar umsóknir sem Mynd 3: Meðalfjöldi umsækjanda
hlutfall af fólksfjölda 2013 2012 – 14 og 2030 m.v. sömu
hlutfallslegu þörf.

Í kjölfar þessa voru sett markmið vegna algengustu tegunda hjálpartækja; göngugrinda og hjólastóla,
sem miðuðu að því að ná afhendingartímanum niður (sjá mynd hér fyrir neðan):

Fyrsta verkefnið sem valið var að ráðast í var að stytta biðtíma eftir hjálpartækjum. Með samstilltu
átaki, meðal annars með aðstoð frá birgjum, tókst að vinna á biðtímanum eftir þeim hjálpartækjum
sem þegar höfðu verið samþykkt. Í framhaldinu var farið í að breyta hjálpartækjalagernum sem
innihélt mest notuð hjálpartæki frá því að vera lager með tækjum sem eftir var að gera upp yfir í að
-
100
200
300
400
500
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
1 1223344556677889
Fj
öl
di
u
m
sæ
kj
en
da
H
lu
tfa
ll
af
íb
úa
fjö
ld
a
Aldur umsækjenda
Samþykktar umsóknir
sem hlutfall af fólksfjölda
2013
Hlutfall af íbúafjölda
Fjöldi umsækjenda
-
100
200
300
400
500
600
700
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
1 10192837465564738291 F
jö
ld
i u
m
sæ
kj
en
da
Aldur umsækjenda
Meðalfjöldi umsækjenda
2012-2014 og 2030 m.v.
sömu hlutfallslegu þörf
Meðalfjöldi umsækjenda 2012-
2014
Fjöldi umsækjenda að óbreyttu
2030