Lögmannablaðið - 15.01.1996, Blaðsíða 3

Þórunn Guðmundsdóttir, hrl.
Um málskostnaðarákvarðanir
dómara
Eitt af eilífðarumrœðuefnunum meðal lögmanna eru
málskostnaðarákvarðanir dómstóla og það ekki að ástœðulausu
egar dómarar dæma máls-
kostnað í einkamálum eru
þeir að dæma skaðabætur til
þess aðila, sem vinnur málið, fjár-
hæð sem gerir hann skaðlausan af
því að hafa þurft að standa í mála-
rekstrinum. Til þess að halda máls-
aðila skaðlausum af málarekstrin-
um, er ekki nóg að dæma honum
fjárhæð, sem jafngildir þeim laun-
um (þóknun), sem hann þarf að
greiða lögmanni sínum, heldur
þarf einnig að gera ráð fyrir rekstr-
arkostnaði lögmannsstofunnar við
málskostnaðarákvörðunina. Svo
virðist sem dómarar gleyrni því oft
að lögmannsstofur verða ekki
reknar á loftinu einu saman.
Lögmannafélag íslands
.stofnað árið 1911
Álftamýri 9, 108 Reykja\ ík
sími 568-5620
bréfsími 568-7057
Stjórn L.M.F.Í.
Þóninn Guðmundsdóttir, hrl.,
formaður
Sigurmar K. Albertsson, hrl.,
varaformaður
Lárus L. Blöndal, hdl., ritari
Ásgeir Magnússon, hdl.,
gjaldkeri
Hreinn Loftsson, hrl., með-
stjórnandi
Starfsfólk L.M.F.Í.
Marteinn Másson, fram-
kvæmdastjórl
Hildur Pálmadóttir, ritari
Prentun: Borgarprent h.f.
Umsjón auglýsinga:
Öflun ehf., sími 561-4440
Málskostnaðarákvarðanir dóm-
ara hafa oft komið til umræðu á
málþingum dómara og lögmanna
og síðast á málþingi vorið 1995.
Þar gerði Gísli Baldur Garðarsson,
hrl., grein fyrir rekstrarkostnaði
lögmannsstofa. Á málþinginu var
dreift upplýsingum til málþings-
gesta um þetta efni. Fullur skiln-
ingur virtist ríkja meðal dómaranna
á því að það kostaði fjármuni að
reka skrifstofur. Þessi skilningur
virðist þó hafa glatast einhvers
staðar á leiðinni af málþinginu,
a.m.k. hjá sumum þeirra.
Lögmenn geta þó ekki skellt allri
ábyrgðinni á lágum fjárhæðum
dæmds málskostnaðar og máls-
varnarlauna á dómarana. Dómar-
arnir hafa einnig kvartað undan
því að margir lögmenn geri litla
sem enga grein fyrir málskostnað-
arkröfum í málflutningi. Margir
lögmenn líta á málskostnaðarkröf-
una sem „sína“ kröfu, en ekki
skaðabótakröfu skjólstæðingsins.
Þeim finnst því allt að óviðkunnan-
legt að eyða miklu púðri í hana.
Málskostnaðarkrafan er skaða-
bótakrafa umbjóðandans á hendur
gagnaðilanum og sem slík hefur
hún ekki rninna vægi en aðrar efn-
iskröfur, sem málið er rekið um og
því ber að fjalla vel og ítarlega um
hana í málflutningi.
Lögmenn ættu alltaf að leggja
fram málskostnaðarreikning. Ef
reikningurinn er byggöur á hags-
munatengdri gjaldskrá viðkomandi
lögmannsstofu á að leggja afrit
hennar fram í málinu. Síðan þarf
að gera grein fyrir kröfunni í mál-
flutningnum. Einn lögmaður, sem
alltaf viðhefur þessi vinnubrögð,
tjáði mér að hans reynsla væri sú,
að dómarar tækju yfirleitt tillit til
framlagðrar gjaldskrár lögmanns-
stofu hans við málskostnaðar-
ákvarðanir. Ef málskostnaðarreikn-
ingurinn er byggður á tímavinnu,
eins og t.d. alltaf á við í opinberum
málum, verður að leggja fram afrit
vinnuskýrslna. Þær þarf líka að
rökstyðja. Sumir lögmenn telja sig
sjá merki þess að dómarar taki
ekkert rnark á tímaskýrslum. Dóm-
arar segja aftur á móti að stundum
fleygi lögmenn í þá tímaskýrslum,
án þess að fjalla síðan sérstaklega
um þær eða gera grein fyrir þeim.
Ef t.d. óvanalega mikill tími hefur
farið í lestur dómafordæma er gott
að koma inn á það í málflutningn-
urn, að dómafordæmi hafi verulega
þýðingu um úrslit málsins. Ef mikl-
um tíma hefur verið varið til lestrar
fræðirita, þá þarf að gera grein fyr-
ir þeim tíma á sama hátt. Oft er
málið það umfangsmikið að tíma-
fjöldinn skýrir sig sjálfur. Það tekur
einfaldlega mikinn tíma að lesa sig
í gegnum málið. Ef mikill útlagður
kostnaður er í málinu er rétt að láta
fylgja með ljósrit af þeim reikning-
um, sem greiddir hafa verið, með
málskostnaðarreikningnum. Þetta á
t.d. sérstaklega við í Hæstarétti, þar
sem kostnaður við ágripsgerð get-
ur verið gríðarlegur. Þá þarf að
gera grein fyrir ferðakostnaði, ef
t.d. lögmaður frá Akureyri er í mál-
flutningi suður í Reykjavík.
Með því að huga betur að þess-
um þætti málflutningsins geta lög-
menn vonandi stuðlað að sann-
gjarnari málskostnaðarákvörðun-
um dómstóla.
Lögmannablaðið
3