Lögmannablaðið - 15.01.1996, Blaðsíða 6

Astráður Haraldsson, hrl.
Um skylduaðild að
Lögmannafélagi íslands
Isíðasta tölublaði Lögmanna-
blaðsins birtist grein eftir Guð-
mund Ingva Sigurðsson, hæsta-
réttarlögmann, þar sem hann setti
fram sínar skoðanir á því hvort
skylduaðild að Lögmannafélaginu
væri æskileg eða ekki. Niðurstaða
Guðmundar var sú að skylduaðild
væri ekki aðeins æskileg, heldur
beinlínis sjálfsögð. Undirritaður
getur ekki fallist á þessa niður-
stöðu.
En hver eru meginrökin fyrir því
að skylda lögmenn til að eiga með
sér félag, eins og það er orðað í
málflytjendalögunum?
Segja má að einu rökin, sem ein-
hverju máli skipta og sem hníga að
því að rétt sé að leggja á lögmenn
skyldu til að liafa með sér félag,
séu þau að með því móti er unnt
að fela slíku félagi að annast um
stjórnsýsluhlutverk, sem nauðsyn-
legt er talið að séu rækt og snúa að
eftirliti með starfsemi lögmanna.
Ég er eindregið þeirrar skoðunar
að starfsemi lögmanna eigi að sæta
eftirliti. Hlutlægu, vel skipulögðu
og nútímalegu eftirliti. Þeim mark-
miðum verður aldrei náð með því
að fela okkur sjálfum að annast um
það eftirlit. Það er ekki í samræmi
við nútíma stjórnsýsluhætti að fela
lögmönnum eða einhverjum hópi
þeirra að hafa eftirlit með sjálfum
sér eða öðrum lögmönnum.
í raun er hér um að ræða arf eða
leifar frá úreltum 18. og 19. aldar
kansellí vinnubrögðum, sem við
verðum að kasta fyrir róða. Það
hlýtur að verða að vera hlutverk
opinberrar stofnunar að annast um
slíkt eftirlit.
Slík stofnun gæti um leið annast
eftirlit með þeim öðrum, sem njóta
stöðu opinberra sýslunarmanna og
við lögmenn getum þá í samein-
ingu, þeir okkar sem kjósa að
halda uppi Lögmannafélagi, tryggt
Ástráður Haratdsson, hrL
aðhald og gagnrýna skoðun á því
hvernig stjórnvaldinu tekst til við
að annast eftirlitshlutverkið.
Spurningin um skylduaðild er
gjarnan tengd annarri spurningu,
þ.e. því hvort rétt sé að tryggja lög-
mönnum einkarétt til að taka að
sér rekstur mála fyrir dómstólum.
Ég get ekki fallist á að svar við
annarri spurningunni leiði sjálf-
krafa til að hinni hafi urn leið ver-
ið svarað.
Þannig má segja að einkaréttur
lögmanna sé hagsmunamál, sem
snúi ekki fyrst og fremst að lög-
mönnum sjálfum, heldur ntiklu
frenuir að sjónarmiðum um neyt-
endavernd. Með því að tryggja að
einungis þeir, sem hafa fullnægt til-
teknum hæfisskilyrðum, megi
rækja þennan starfa, er leitast við
að tryggja að almenningur geti
treyst því að þjónustan fullnægi
Það er ekki í samrœmi
við nútíma
stjórnsýsluhcetti að
fela lögmönnum eða
einhverjum hópi
þeirra að hafa eftirlit
með sjálfum sér ...
lágmarks gæðakröfum. En það er
ekki hlutverk lögmanna að hafa
áhyggjur af þessu. Við getum látið
neytendasamtökum eða fulltrúum
dómsvaldsins eftir að hafa áhyggj-
ur af þessu.
Minn virðulegi starfsbróðir, Guð-
mundur Ingvi Sigurðsson, heldur
því fram í grein sinni að með
skylduaðildinni sé tryggt að Lög-
mannafélagið sé öflugri félags-
skapur en ella væri. Þessu er ég
fullkomlega ósammála. Ég tel að
hlutverk félagsins sem snúa að
hagsmunagæslu, fræðslu, skemmt-
un og félagslegri samstöðu annars
vegar og svo stjórnsýsluhlutverk
félagsins hins vegar, séu í raun
ósamrýmanleg. I raun er Lög-
mannafélag íslands geðklofa félag.
Félag, sem ekki getur varið sig fyr-
ir því að hafa innan sinna raða alla
þá, sem einhver annar aðili ákveð-
ur að þar eigi að vera. Félag, sem
jafnvel verður að una því að hafa
innan sinna raða menn, sem alls
ekki vilja vera þar. Við slík skilyrði
er nánast vonlaust að félagið geti
af einhverju viti rækt þau hlutverk,
sem í raun eiga að vera meginhlut-
verk þess, þ.e. hagsmunagæsla,
efling félagslegrar samstöðu, varð-
staða um sjálfstæði og hugsjónir
lögmennskunnar.
Minn virðulegi starfsbróðir held-
ur því fram að það, að hluti lög-
manna standi utan félagsins, leiði
til þess að hinir, sem eru innan fé-
lagsins, muni einir bera kostnað af
sjálfsagðri félagsstarfsemi, sem
komi öllum til góða. Að mínu viti
er það, að tryggja að einungis þeir,
sem starfa innan félagsins og
greiða til þess félagsgjöld, fái notið
þjónustu þess, afar einfalt og sjálf-
sagt að búa svo um hnútana.
Með starfrækslu opinbers eftirlits
með starfsemi sýslunarmanna væri
stjórnsýslu, þeirri sem nú er í
höndum Lögmannafélagsins, kom-
ið fyrir með þeim hætti, sem sam-
ræmist nútíma kröfum til eðlilegrar
stjórnsýslu. Með því að afnema um
leið skylduaðild að Lögmannafé-
lagi íslands fengist öflugra lög-
mannafélag, sem sjáift gæti ákveð-
ið við hvaða verkefni það vill fást.
6
Lögmannablaðið