Víðförli - 15.12.1987, Síða 4

Aðventan er þekkt fyrirbæri og þó
óþekkt. Fyrir sumum aðeins nafnið,
fyrir öðrum yndislegur siður sem
skapar skemmtilega tilbreytingu.
Fæst okkar hafa gefið sér tíma til að
kynna sér sögu aðventunnar og þýð-
ingu.
Jólin hafa ekki alltaf verið 25. des-
ember. Á tímabili voru þau 6. janúar
og eru það sumstaðar ennþá.
Aðventan eins og hefðin er nú þýð-
ir undirbúning jólanna. Hún telur
fjóra sunnudaga og mismarga daga í
viðbót eftir því á hvaða vikudag jólin
falla.
Það er ekki vitað með vissu um
mótað jólahald 25. desember fyrr en
á 4. öld og undirbúningur undir þá
hátíð er ef til vill enn yngri.
Það eru nokkrar heimildir, ekki
þó alveg áreiðanlegar, um að lítið
kirkjuþing sem haldið var í Tours
kring um 567, lýsti föstuhaldi sem
munkar skyldu halda hvern dag í
desember. Þetta er af ýmsum álitið
fyrsta merki um aðventuhald. Fáum
árum síðar, í suður Gallíu eru heim-
ildir um föstuhald sem náði til al-
mennings. Þá var fyrirskipað föstu-
hald á ákveðnum dögum með und-
anþágu á 3ja sunnudegi aðventu sem
bar heitið Gaudete, gleðjist.
Rómversk kaþólska kirkjan hefur
mismunandi venjur um föstuhald nú
á tímum. Á Stóra Bretlandi og ír-
landi eru miðvikudagar og föstudag-
ar oft dagar föstuhalds en í mörgum
löndum Evrópu eru vikurnar fyrir
jól ekki neitt frábrugnar öðrum
tíma.
Mismunandi siðir hafa tiðkast og
gera enn á aðventunni. Armenir t.d.
halda föstu vikuna fyrir jól, og eina
viku 50 dögum fyrir jól. Það er álitið
að þetta séu leifar föstuhalds sem
hafi varað 50 daga.
í Normandí ráða bændur börn til
þess að hlaupa um akra þeirra með
logandi kyndla og ávaxtagarða og
kveikja í stráköstum til að reka burt
skordýr svo Jesúbarnið megi hafa
hreint rúm.
í Ítalíu einkennast síðustu dagar
aðventunnar af komu hóps hljóð-
færaleikara (Calabrina Pifferari)
sem leika á sekkjapípur fyrir framan
helgistaði með mynd Maríu meyjar,
eins og fjárhirðarnir gætu hafa gert
fyrir Jesúbarnið.
En nú á dögum er vaxandi áhugi
meðal allra kirkjudeilda á kirkjuár-
inu, tímabilum þess, hátíðum og sér-
stökum dögum. Hefur aðventan þar
ekki minnstan sess.
Aðventufákn
Tákn hafa verið nefnd þöglir
kennarar. Þau eru notuð um allan
heim.Fáni, hálfmáni, kross, öll
benda þessi tákn á ákveðið fyrirheit.
Hvert um sig flytur boðskap sem
annars þyrfti mörg orð til að útskýra.
Kristin hefð býr yfir mörgum tákn-
um, þau ná yfir næstum öll svið
hennar. Táknin í kór kirkjunnar tala
til manns og flytja boðskap þótt eng-
inn sé í ræðustólnum né kór eða org-
anisti á söngpallinum. Ytrá borð
Kirkjuhússins er táknrænt og flytur
ótvíræðan boðskap til þeirra sem
eiga leið þar hjá.
Kristin heimili nota tákn. Biblía á
borði. Kross hangandi á vegg, eða
mynd af Kristi miðsvæðis. Þessi tákn
tala til þeirra sem koma á heimilið,
benda á þá trú sem fjölskylda þess
húss á, og minnir fjölskylduna sjálfa
á þann kærleika og hreinleika sem
kristið heimili á að einkennast af.
Aðventutáknin eiga sennilega sinn
þátt í því hversu aðventan er mikils
metin nú. Fjólublátt er litur aðvent-
unnar. Það er konunglegur litur, og
aðventan er undirbúningur kon-
ungskomu. Fjólublátt er líka litur
iðrunar og yfirbótar og auðmýktar.
Huganum er beint að komu Krists,
konungsins.
Hin aukna áhersla á aðventuna nú
á tímum er að vissu leyti viðbrögð
við hinum veraldlega undirbúningi
sem hefur einkennt jólaundirbún-
inginn í æ ríkara mæli. Aðventan
gefur kristnum mönnum tækifæri til
að hugsa skýrt og vera alsgáðir í
A
Ð
V
E
N
T
A
hugsuninni um leyndardóminn, að
orðið varð hold.
Raunverulegar frásagnir um að-
ventuna finnast í Biblíunni. Eftirfar-
andi ritningarstaðir sem valdir hafa
verið til lesturs í kirkjum, segja frá
eftirvæntingunni, voninni og at-
burðum aðventunnar.
I. vika.
Jeremia 31:31-34
Rómverjabréf 13:11-14
Matteusarguðspjall 21:1-9
II. vika.
Malaki 4:1-16
Rómverjabréf 15:4-13
Lúkasarguðspjall 21:25-33
III. vika.
Jesaja 40:1-8
1. Korintubréf 4:1-5
Matteusarguðspjall 11:2-10
IV. vika. 5. Mósebók 18:15-19
Filippibréf 4:4-7
Jóhannesarguðspjall 1:19-28
4 — VÍÐFÖRLI