Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1988, Side 123

Aðdragandi að þessu breytta skipulagi, sem kostað er að miklu leyti af
almannafé samkvæmt sérstökum samningi heilbrigðisráðuneytis við
Krabbameinsfélagið, á sér alllanga sögu, sem verður ekki rakin hér. Konur
borga sjálfar sem svarar svonefndu göngudeildargjaldi fyrir báðar
rannsóknimar (kr. 550, þegar þetta er ritað). Reiknað er með að bjóða öllum
konum á áðumefndum aldri skoðun á tveggja ára fresti.
Úti á landi hófst hópskoðun samkvæmt hinu nýja skipulagi hinn 21. mars 1988
í Borgamesi. Notað er fremur meðfærilegt röntgentæki, sem sett er upp í
heilsugæslustöðvum. Fer leghálsskoðun yfirleitt fram um leið, a.m.k. í þeim
aldurshópum, sem boðið er til brjóstamyndatöku. í fyrstu hringferð um landið
árið 1988 voru heimsóttir 13 stærri staðir þar sem helmingi kvenna í þessum
aldurshópum var boðin myndataka, og 13 minni staðir þar sem allar voru
boðaðar. í annarri hringferð árið 1989 verður lokið við skoðun á stærri
stöðunum og aðrir 15 minni heimsóttir. Lýkur þar með fyrstu umferð
hópskoðunar með ferðatækinu. Filmuframköllun og úrlestur, ásamt
viðbótarmyndatöku og frekari rannsóknum þeirra kvenna, sem þarfnast nánari
athugunar, fer fram í Reykjavík.
Leitin úti á landi hefur gengið vel á heildina litið, tímaáætlun hefur staðist og
samvinna staðarfólks yfirleitt verið með miklum ágætum, ekki síst miðað við þá
röskun, sem oft verður á annarri starfsemi stöðvanna. Aðstaða til myndatöku
og filmuskipta hefur þó verið mjög misjöfn, einkum vegna þrengsla. Rauði
IQ-oss Islands hefur víða séð um flutning tæknibúnaðar, einkum hér syðra, en
Raföminn hf., sem sér um tækniþjónustu á röntgendeild félagsins, hefur annast
undirbúning og uppsetningu tækja, sums staðar í samvinnu við aðra tæknimenn
utan Reykjavíkur.
Röntgendeild Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri, sem fengið hefur nýtt
bijóstaröntgentæki að gjöf frá Krabbameinsfélagi Akureyrar og nágrennis, sér
um leitina í Eyjafirði (nema Dalvík og Ólafsfirði) undir yfirumsjón og í
í fyrstu umferð á Akureyri, sem hófst 16. janúar 1989 og lýkur á árinu eins og
annars staðar á landinu.
Samkvæmt bráðabirgðauppgjöri voru 11.584 konur án sögu um grunsamleg
einkenni, sem staðfest voru við læknisskoðun, rannsakaðar með
bijóstamyndatöku samkvæmt hinu nýja kerfi árið 1988, annað hvort eftir
innköllun eða sjálfvaldar (þax af 745 utan aldursmarka), auk 243, sem komu
með slík einkenni. Vegna skipulags hópskoðunarinnar er ekki unnt að reikna
þátttökuhlutfall í boðnu aldurshópunum fyrr en að lokinni fyrstu umferð, en
vonast er til, að það verði ekki lægra en 70%. Þá var 431 kona frá aðilum utan
Leitarstöðvar (heilsugæslulæknum, heimilislæknum, sérfræðingum og
sjúkrahúsum) rannsökuð, oftast vegna einkenna (flestar konur frá þessum
aðilum, án grunsamlegra einkenna í sögu og skoðun, reiknast hins vegar með í
sjálfri leitinni hér að ofan). Alls voru þannig 12.258 íslenskar konur
rannsakaðar með brjóstaröntgenmyndatöku á vegum röntgendeildar
Krabbameinsfélagsins árið 1988 (auk 72 erlendra).
121