Fréttablaðið - 10.03.2021, Blaðsíða 11

Þann 25. febrúar 2021 fór fram á Alþingi umræða um stöðu talmeinafræðinga og sjúkra-
þjálfara. Báðar stéttirnar segja farir
sínar ekki sléttar vegna ósveigjan-
leika heilbrigðiskerfisins og stofn-
unar sem bæði hafa það yfirlýsta
markmið að tryggja aðgengi að
heilbrigðisþjónustu óháð efnahag.
Bitbeinið er tveggja ára ákvæði í
rammasamningi sem kveður á um
að talmeinafræðingar eigi að hafa
tveggja ára starfsreynslu hjá hinu
opinbera til að komast á samning
hjá Sjúkratryggingum Íslands
(SÍ). Í talmeinafræðináminu eru
nemarnir fræddir um mikilvægi
snemmtækrar íhlutunar en hún
felur í sér að alla (tal)þjálfun sé
mikilvægt að byrja eins f ljótt og
auðið er, áður en vandinn vindur
upp á sig og verður illviðráðan-
legur. Hvað verður til dæmis um
barn sem greinist þriggja ára með
málþroskaröskun og bíður að því
loknu árum saman eftir íhlutun?
Vert er að minnast á að biðtími
barna eftir talþjálfun á stofu er
að meðaltali 17 mánuðir en getur
farið lengst í 36 mánuði og 800
börn eru á biðlista eftir þjálfun á
höfuðborgarsvæðinu einu saman.
Á landinu öllu má ætla að um 2.000
börn bíði eftir talmeinaþjónustu og
eru þá ótaldir allir fullorðnir skjól-
stæðingar stéttarinnar.
Vöntun er á talmeinafræðingum
á Íslandi og þrátt fyrir að pening-
um tæki skyndilega að rigna innan
málaf lokksins myndi það ekki
breytast. Tíminn einn mun snúa
því við en búið er að fjölga þeim
sem teknir eru inn í námið annað
hvert ár úr 15 í 18. Það að atvinnu-
frelsi þeirra talmeinafræðinga, sem
þó eru til staðar, sé skert á þennan
hátt er í raun óafsakanleg fásinna.
Með þessum vinnubrögðum er
lagður grunnur að tvöföldu heil-
brigðiskerfi þar sem þeir sem eiga
mega og hinir geta átt sig. Ekki er
horft til þess samfélagslega sparn-
aðar sem snemmtæk íhlutun hefur
í för með sér, aðeins er reynt að
gera við lekt þak með því að fjár-
festa í stærri fötu líkt og svör heil-
brigðisráðherra við umræðunum
á Alþingi bera með sér. Aðrir þing-
menn sem tóku til máls virtust allir
vel meðvitaðir um að staðan sem
upp er komin sé ótæk og nauðsyn
þess að bregðast við henni.
Í svörum sínum talar heilbrigðis-
ráðherra sérstaklega um fjarþjálf-
un fyrir þá einstaklinga sem búa
utan höfuðborgarsvæðisins og
nefnir Köru connect sérstaklega
í því samhengi, en Kara er nokk-
urs konar sýndarskrifstofa. Þeir
talmeinafræðingar hérlendis sem
nýta hana eru allir á rammasamn-
ingi við SÍ og því er erfitt að átta
sig á hvaða vanda það á að leysa.
Ráðherrann talaði einnig um fyrir-
Númer 349 á biðlista
Linda Björk
Markúsardóttir
talmeina­
fræðingur  
tækjasamninga sem fýsilegan kost í
stöðunni en þess konar samningar
sem SÍ bjóða henta eingöngu stærri
starfsstöðvum. Þessi möguleiki er
ekki til staðar úti á landi þar sem
einyrkjar starfa eða tveir til þrír
saman á stofu. Samninganefnd
sjálfstætt star fandi talmeina-
fræðinga hefur bent SÍ á að stétt-
inni hugnist þetta samningaform
ekki og hefur gefið málefnalegar
ástæður fyrir því.
Það er ekki vilji talmeinafræð-
inga að leggjast á ríkisspenann
heldur eingöngu að hjálpa þeim
sem þurfa á hjálp að halda, gera
gagn og nýta háskólamenntunina
sem tók, að lágmarki, f imm til
sex ár að af la. Margaret Thatcher,
fyrrverandi forsætisráðherra Bret-
lands, hlaut viðurnefnið járnfrúin
vegna óhagganlegra stjórnmála-
skoðana sinna og stjórnunarstíls.
Hvernig líst hæstvirtum heilbrigð-
isráðherra, Svandísi Svavarsdóttur,
á gælunafnið biðlistabarónessan?
Vert er að minnast á að bið-
tími barna eftir talþjálfun
á stofu er að meðaltali 17
mánuðir en getur farið
lengst í 36 mánuði og 800
börn eru á biðlista eftir
þjálfun á höfuðborgarsvæð-
inu einu saman.
Leiksýning fyrir börn og fullorðna
Alla laugardaga — tryggðu þér miða á borgarleikhus.is
„Stúlkan sem stöðvaði
heiminn talar svo sannarlega
til okkar samtíma”
SJ. Fréttablaðið
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 11M I Ð V I K U D A G U R 1 0 . M A R S 2 0 2 1