Morgunblaðið - 06.05.2021, Qupperneq 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. MAÍ 2021
N Ý F O R M
H Ú S G A G N A V E R S L U N
Strandgötu 24 | 220 Hafnarfjörður | Sími 565 4100 | nyform.is
Mikið úrval af HVÍLDARST
með og án rafmagns lyftibú
Komið og
skoðið úrvalið
ÓLUM
naði
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Andrés Magnússon andres@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson
menning@mbl.is Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Víðir Sigurðsson
vs@mbl.is
Þjóðverjinn Phillip Lahm, sem var
fyrirliði þýska karlalandsliðsins í
knattspyrnu þegar það varð heims-
meistari árið 2014, er kominn í sam-
starf með íþróttadeild Morgunblaðs-
ins og skrifar pistla um knattspyrnu.
Þeir munu birtast reglulega í blaðinu
undir heitinu „Mitt sjónarhorn“ en
Lahm mun þar fjalla um eitt og ann-
að sem tengist íþróttinni.
Lahm er 37 ára gamall og lagði
knattspyrnuskóna á hilluna fyrir
fjórum árum eftir afar farsælan feril
þar sem hann lék með Bayern Mün-
chen í fimmtán ár og spilaði 113
landsleiki fyrir
Þýskaland á ell-
efu árum. Síðasti
landsleikur hans
var úrslitaleikur
HM í Brasilíu árið
2014 þar sem
Þjóðverjar sigr-
uðu Argentínu
1:0, en fimm dög-
um eftir leikinn
tilkynnti Lahm að landsliðsferli sín-
um væri lokið. Hann hefur verið ráð-
inn mótsstjóri Evrópumóts karla sem
fram fer árið 2024.
Lahm skrifaði bók um sig og feril
sinn árið 2011, þá 27 ára gamall. Hún
vakti mikla í Þýskalandi, ekki síst
vegna skrifa hans um vinnubrögð
fyrrverandi þjálfara sinna.
Pistlar Lahms eru skrifaðir í sam-
vinnu við Oliver Fritsch, íþrótta-
ritstjóra þýska netmiðilsins Zeit On-
line, og birtast einnig í fjölmiðlum
nokkurra annarra Evrópulanda.
Morgunblaðið er samstarfsaðili
Lahms og Zeit Online á Íslandi.
Fyrsti pistill hans er í íþróttaopnu
blaðsins í dag og fjallar um Pep
Guardiola, knattspyrnustjóra Man-
chester City, en Lahm lék undir hans
stjórn hjá Bayern frá 2013 til 2016.
Lahm líkir þjálfunaraðferðum hans
við stórmeistara í skák eða hljóm-
sveitarstjóra sem nær því besta út úr
hverjum hljóðfæraleikara. »63
Fyrirliði heimsmeistaranna
skrifar pistla í Morgunblaðið
Phillip Lahm
- Phillip Lahm fjallar um Pep Guardiola í blaðinu í dag
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Þetta er gríðarlega sjaldgæf auka-
verkun,“ sagði Björn Rúnar Lúð-
víksson, yfirlæknir ónæm-
isfræðideildar Landspítalans og
prófessor í ónæmisfræði, um
óvenjulega blóðtappa í heila sem
tengdir hafa verið við bóluefni Ast-
raZeneca.
„Þetta er mjög flókið mál og
margþætt,“ bætti Björn Rúnar við.
Hann sagði að því miður beri tölum
um tíðni alvarlegra aukaverkana
ekki alveg saman frá hinum ýmsu
löndum. „Svo virðist sem alvarleg
tilfelli aukaverkana sem tengjast
AstraZeneca hafi verið hlutfallslega
flest í Noregi og Danmörku. Nýlega
var birt samantekt frá Hollandi og
Austurríki. Þar var lýst blóðtöppum
í um 15 tilfellum á hverja milljón
bólusettra.“
Meiri hætta af sjúkdómnum
Tilvik blóðtappa í heila á meðal
bólusettra með AstraZeneca eru fá.
Þau hafa verið frá einu tilviki af
hverjum 70-80 þúsund bólusettra
upp í einn af hverjum 200-230 þús-
und bólusettra. Björn sagði að þetta
væri gríðarlega lág tíðni. Til sam-
anburðar nefndi hann að á meðal
kvenna sem nota getnaðarvarn-
arpilluna fái 3-7 konur af hverjum
10.000 blóðtappa. Mjög lítill hluti
þeirra fær þá alvarlegu blóðtappa í
höfði sem tengdir hafa verið við
AstraZeneca-bóluefnið.
„Við megum ekki gleyma því að
þeir sem fá Covid-19-sjúkdóminn
eru í verulega mikið meiri hættu á
að fá blóðtappa en þeir sem fá bólu-
setningu með AstraZeneca. Blóð-
tappar sem fylgja sjúkdómnum geta
myndast víða í líkamanum, ekki
bara í höfðinu heldur líka í lungum,
kálfa eða hjarta. Tíðnin á því getur
verið frá 5-30% af þeim sem sýkj-
ast,“ sagði Björn Rúnar. Tíðnin er
líklega hæst hjá þeim eldri, fólki
með undirliggjandi áhættuþætti og
hjá þeim sem fá alvarlegustu sýk-
ingarnar. Blóðtappamyndun er fá-
tíðari hjá þeim yngri og þeim sem fá
lítil einkenni eftir Covid-19-sýkingu.
Hættan á alvarlegum aukaverk-
unum eftir bólusetningu með Astra-
Zeneca er mest hjá 20-40 ára kon-
um en mjög óveruleg hjá konum 60
ára og eldri. „Ekki má gleyma því
að þetta eru gríðarlega sjaldgæfar
aukaverkanir,“ sagði Björn Rúnar.
Hann kvaðst vera algjörlega sam-
mála nálgun sóttvarnalæknis og
taldi hana mjög skynsamlega. Kon-
um sem fæddar eru 1962-1966, sem
ekki hafa áhættuþætti sem auka
hættu á segamyndun, er boðin bólu-
setning með AstraZeneca. Yngri
konum verða boðin önnur bóluefni.
Tvær sprautur eða ein
Þeir sem eru bólusettir með
AstraZeneca, Moderna eða Pfizer fá
tvær sprautur á meðan ein sprauta
af Janssen dugar. Hvers vegna?
„Janssen er af sama flokki og
AstraZeneca en aðeins öðruvísi
uppbyggt. Þeir hjá Johnson &
Johnson, sem framleiða Janssen,
hönnuðu sínar meðferðarrannsóknir
frá byrjun út frá því að það þyrfti
bara eina bólusetningu. Við vitum
núna að vörnin eftir eina sprautu af
hinum þremur bóluefnunum er
mjög góð. Í sumum tilvikum ertu
kominn með 75-85% vörn gegn
þessum alvarlega sjúkdómi eftir að-
eins eina bólusetningu,“ sagði Björn
Rúnar.
Komnar eru frumniðurstöður úr
prófunum með bólusetningar hjá
12-16 ára börnum. Þær skiluðu
mjög góðum árangri með litlum sem
engum hliðarverkunum. Því aukast
líkurnar á því að hægt verði að bólu-
setja börn fyrr en seinna.
Nýlega birtust einnig mjög góðar
niðurstöður varðandi konur sem
voru barnshafandi, en vissu ekki af
því, og voru bólusettar. Þeim farn-
aðist mjög vel og virtist ekki vera
aukin hætta á því að bólusetningin
hefði slæm áhrif á fóstrið eða með-
gönguna.
Bólusetning hættuminni en að veikjast
- Aukaverkanir vegna bólusetninga gegn Covid-19 fátíðar - Góðar frumniðurstöður hjá börnum
Morgunblaðið/Eggert
Bólusetning Alls verða 40.000 bólusettir hér á landi í þessari viku. Þar af fá
14.000 Pfizer, 6.500 Janssen, um 15.000 AstraZeneca og 4.000 Moderna.
Það er ekki nema von að landsmenn iði í
skinninu að komast út til að fagna sumrinu.
Veðrið síðustu daga í höfuðborginni hefur
verið með eindæmum gott og starfsmenn
borgarinnar hafa staðið í ströngu við að færa
borgina í sumarham. Hluti af því er að mála
heita pottinn á baðströndinni í Nauthólsvík,
enda munu eflaust margir flatmaga þar í
sumar, þegar sóttvarnatakmörkunum hefur
verið aflétt. Óhætt er að fullyrða að sumarið
verði ansi gott miðað við þann vetur sem nú
er um garð genginn.
Morgunblaðið/Baldur Arnarson
Starfsmenn borgarinnar keppast við að vera á undan góða veðrinu