Morgunblaðið - 06.05.2021, Blaðsíða 42

42 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. MAÍ 2021
Í lok mánaðarins,
29. maí, verður próf-
kjör Sjálfstæðis-
flokksins í Suður-
kjördæmi vegna
alþingskosninganna
25. september nk. Ég
hef ákveðið að gefa
kost á mér í 2. sæti á
lista flokksins og bið
um stuðning í það
sæti. Ég hef setið á
Alþingi síðan í apríl 2013 og látið
helst til mín taka á vettvangi at-
vinnu- og velferðarmála og setið í
þeim nefndum frá fyrsta þingdegi.
Það þekkja mig flestir fyrir festu í
málum og dugnað við að halda
sambandi við kjósendur í mínu
kjördæmi og reyndar um land allt.
Það skiptir miklu fyrir okkur
sem tökum þátt í prófkjörinu að
það fari vel fram og verði flokkn-
um og þátttakendum til sóma og
framdráttar í kosningunum í sept-
ember. Ekkert er betra fyrir góð
kosningúrslit Sjálfstæðisflokksins
en fjölmennt og vel sótt prófkjör í
aðdraganda kosninga. Það er fjöl-
breyttur hópur góðra frambjóð-
enda í prófkjörinu og engin
ástæða önnur en að niðurstaðan
verði góður listi fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn í Suður-
kjördæmi. Það er
merkileg upplifun að
vera elstur þátttak-
enda en ég finn ekki
að krafturinn hafi
minnkað fyrir vikið.
Ég legg mikið upp úr
að vinna vel með öðr-
um frambjóðendum
og vera fyrirmynd í
öllu samstarfi við þau
öll. Ég hef síðustu
vikur farið með öðrum
frambjóðendum í heimsóknir um
kjördæmið og lagt mig fram um
að kynna okkar frábæru frambjóð-
endur.
Ég óska eftir stuðningi ykkar í
2. sætið og hvet fólk til þátttöku í
prófkjörinu. Við skulum kjósa af
ábyrgð svo listinn endurspegli
vilja kjósenda í öllu kjördæminu
og dragi þá á kjörstað í kosning-
unum að hausti.
Með vinsemd og virðingu.
Gerum flott prófkjör
Eftir Ásmund
Friðriksson
Ásmundur Friðriksson
»Ég óska eftir stuðn-
ingi ykkar í 2. sætið
og hvet fólk til þátttöku
í prófkjörinu.
Höfundur er alþingismaður.
Berklar og Covid.
Hvað á þetta tvennt
sameiginlegt?
Árið 1952 er fúkka-
lyf gegn berklum
fundið upp af dr.
Selman A. Waksman
og hann fær Nób-
elsverðlaunin það ár-
ið.
Berklar höfðu
grasserað á Íslandi
frá aldamótum 1900 og voru orðn-
ir fimmta algengasta dánarorsök á
landinu á tímabili í upphafi ald-
arinnar og jafnframt algengasta
dánarorsök í Reykjavík. Frá árinu
1910 er rekinn berklaspítali á Víf-
ilsstöðum þar sem þúsundir Ís-
lendinga dvöldu á meðan baráttan
við hinn hvíta dauða stóð yfir. Til-
raunir eru gerðar á sjúklingum,
þeir blásnir, brenndir, höggnir og
rifbein rifin úr þeim til að létta
þeim baráttuna við berklana. Með
komu lyfjanna 1952 var „sjoppunni
lokað“ , ekki þörf á henni lengur.
Nú er komin ný öld og nýjar
áskoranir. Nú höfum við fengið
Covid til að kljást við og hvar er
þá umræðan og baráttumenn eins
og dr. Selman í dag?
Verðum við að bíða
í rúm 40 ár eftir því
að upp renni ljós? Ég
lýsi eftir þeim sem
getur tekið að sér að
koma með þann gleði-
boðskap til þjóð-
arinnar að fundin séu
lyf sem virka á Covid.
Svo er bara að
stökkva á þann vagn
og gaman væri ef ís-
lensku lyfjafyrirtækin
tækju forystu í fram-
leiðslu Covid-lyfja. Ég
persónulega væri til í
að eyða nokkrum krónum af elli-
styrknum í slíkt verkefni.
Lyfjarisarnir nenna víst ekki að
taka lyf í framleiðslu sem þeir
græða ekkert á. Þar á bæ eru allir
kátir yfir billjónunum sem
streyma inn fyrir framleiðslu á
bóluefni gegn Wuhan-veirunni
sem gerir svo hvað til lengri tíma?
Mér skilst að stökkbreyttu af-
brigðin telji þetta litla hindrun og
láti sér fátt um finnast. Ef þetta
heldur svona áfram duga engin
Fosshótel né önnur hótel til að
halda Covid í skefjum. Hún lýtur
engum landamærum. Það þarf að
koma böndum á skepnuna.
Góðu fréttirnar eru þær að sum-
ir komast í gegnum Covid eins og
venjulega flensu. Fyrir stuttu
ræddi ég við ung íslensk hjón sem
búa í París og veiktust af Covid.
Þau tóku D-vítamín, ekkert annað,
og jöfnuðu sig á tveimur vikum.
Kannski eru þau í blóðflokki O,
sem virðist nokkuð skotheldur.
Ég er bjartsýn að eðlisfari og
trúi jafnvel á kraftaverk ef því er
að skipta. Við ættum að vera vel
sett í dag með allt þetta góða og
menntaða fólk í læknastéttinni hér
heima og úti um allan heim sem er
tilbúið að standa við læknaeiðinn
sem gengur út á að lækna fólk. Ég
vona að saga Vífilsstaða og bar-
áttan við berklana verði okkur
næg áminning um mikilvægi þess
að fá lyf við veirunni, eða eins og
Steinka Bjarna söng á sínum tíma:
„Strax í dag, ég vona bara að
hann komi kagganum í lag.“ Svo
bið ég ykkur öllum Guðs bless-
unar.
Berklar og Covid
Eftir Björgu
Karítas Bergmann
Jónsdóttur
Björg Karítas
Bergmann Jónsdóttir
» Við ættum að vera
vel sett í dag með
allt þetta góða og
menntaða fólk í lækna-
stéttinni hér heima.
Höfundur er amma í sveitinni.
bjorgkaritasbergmann@gmail.com
Á þessum síðustu og
verstu dögum berast fá-
ar fréttir af Palestínu og
enn færri góðar.
Grimmilegt hernám
heldur áfram og síðast
hefur ísraelska hernáms-
veldið berað sig af því
ábyrgðarleysi að skeyta
ekki um að bólusetja ná-
granna sína á herteknu
svæðunum sem þeim ber
þó skylda til samkvæmt al-
þjóðalögum. Ekki nóg með það, smá-
sendingar á bóluefni fyrir eitt þúsund
manns á Gaza, af nærri tveim millj-
ónum innilokaðra íbúa, voru stöðv-
aðar á landamærunum, en hleypt svo
í gegn viku eða tveimur síðar. Á
sama tíma hreykja ísraelsk stjórn-
völd sér af því að hafa nóg bóluefni
og að vera komnir fram úr öllum öðr-
um í bólusetningu gegn Covid-19.
Kosningar í Palestínu
Síðastliðið haust tókust samn-
ingar milli ólíkra stjórnmálafylkinga
um að efna til bæði
þingkosninga 22. maí
og forsetakosninga
31. júlí næstkomandi.
Vonir standa til að af
þessu geti orðið í
þetta skiptið, en nú
eru 15 ára liðin frá
síðustu kosningum til
löggjafarþingsins,
sem urðu afdrifaríkar
því að þá unnu Ha-
mas-samtökin og
fengu meirihluta á
þingi. Þrátt fyrir að
lýðræðislegu kosningarnar vorið
2006 færu ótrúlega vel fram undir
hernámi, að mati erlendra eftirlits-
aðila eins og stofnunar Jimmy Car-
ter, þá þverskallaðist ekki einungis
Ísraelsríki við að viðurkenna úrslit-
in, heldur líka Bandaríkin og Evr-
ópusambandið.
Abbas forseti fól eðlilega Ísmael
Haniyeh, leiðtoga Hamas, að mynda
stjórn, en allt var gert til að spilla
fyrir af hálfu Ísraels og vesturveld-
anna. Bandaríkin báru vopn og fé á
sérstakar öryggissveitir Fatah á
Gaza og til blóðugs uppgjörs kom
milli þeirra og nýju stjórnvaldanna
og hefur gengið hægt að græða þau
sár.
Aldrei er öll von úti
Í síðasta mánuði fóru fram mik-
ilvægar viðræður milli Fatah og
Hamas sem leitt hafa til jákvæðrar
niðurstöðu. Stefnt er að því að Ha-
mas-samtökin gerist nú fullgildur
aðili í Frelsissamtökum Palestínu,
PLO, sem eru eini lögmæti fulltrúi
allrar palestínsku þjóðarinnar.
Þetta felur í sér að Hamas-
samtökin fallast á þá stefnu PLO
að einblína á friðsamlegar aðgerðir
gegn ísraelska hernáminu. Grund-
vallaratriði sem þessir aðilar og
aðrir í palestínskum stjórnmálum
eru sammála um, er að byggja upp
sjálfstætt ríki á þeim svæðum sem
hernumin voru í stríðinu 1967, á
Gaza og Vesturbakkanum að með-
talinni Austur-Jerúsalem. Þetta
felur í sér viðurkenningu á Ísr-
aelsríki á 78% af sögulegri Palest-
ínu.
Sjálfsákvörðunarréttur
Nú þegar þingkosningar eru
framundan í Palestínu velta menn
mögulegum úrslitum fyrir sér. Mik-
il innanflokksátök hafa verið í
Fatah á sama tíma og endurnýjun
hefur átt sér stað í Hamas og þau
leggja sig fram um lýðræðislega
ímynd. Abbas forseti hlýtur að
stíga til hliðar en ekki er ljóst
hverjir munu bjóða fram í verðandi
forsetakosningum. Hver sem úrslit-
in verða er ofar öllu að viðurkenna
þau, annars er lítið gefið fyrir
sjálfsákvörðunarrétt palestínsku
þjóðarinnar.
Von í Palestínu
Eftir Svein Rúnar
Hauksson
Sveinn Rúnar Hauksson
» Síðastliðið haust tók-
ust samningar milli
ólíkra stjórnmálafylk-
inga um að efna til þing-
kosninga 22. maí og for-
setakosninga 31. júlí
næstkomandi.
Höfundur er heimilislæknir.
srhauks@gmail.com
Ég tel ekki að þing-
menn geti verið upp-
lýstir um allt sem í
gangi er í samfélaginu
á hverjum tíma. Hins
vegar má gera þá
kröfu til þingmanna að
þeir séu almennt vel
upplýstir, fylgist vel
með hvað sé að gerast
í samfélaginu og hafi
puttann á púlsinum
eins og hægt er. Eins
er rétt að gera þá kröfu til þing-
manna þegar þeir láta gamminn
geisa í fjölmiðlum, að þeir séu búnir
að vinna heimavinnuna sína og viti
hvað þeir eru að tala um. Eða að
minnsta kosti hafi einhverja lág-
markshugmynd um það.
Töfrabrögð og talnaleikir
Óli Björn Kárason þingmaður
Sjálfstæðisflokksins skrifar
hálfsíðugrein í Morgunblaðið 28.
apríl síðastliðinn. Þar
fer hann mikinn um
launaþróun opinberra
starfsmanna og ber
fyrir sig alls konar
upplýsingar um að op-
inberir starfsmenn
sitji við einhverja þá
kjötkatla í launamálum
sem almenni mark-
aðurinn hafi ekki að-
gang að. Í röksemda-
færslu sinni og
talnaleikjum tekur
hann þó fram að „á al-
menna vinnumarkaðn-
um hækkuðu laun verkafólks frá
byrjun síðasta árs til janúar síðast-
liðins mest eða um 13,3%, á móti
8,5% meðalhækkun“. Undir lok
greinarinnar dregur hann fram
þessar ályktanir: „Búast má við að
launafólk á almennum markaði geri
þá kröfu – sem varla getur talist
ósanngjörn – að það misgengi sem
hefur átt sér stað í launaþróun hins
opinbera og einkageirans verði
a.m.k. jafnað þegar sest verður nið-
ur við gerð nýrra kjarasamninga.“
Hér ratast þingmanninum satt orð
á munn þótt með öfugum formerkj-
um sé. Þegar hér er komið sögu er
rétt að upplýsa Óla Björn um nokk-
ur atriði er varða launasetningu á
vinnumarkaði.
Raunveruleikinn
Hinn 19. desember 2016 undirrit-
uðu fjármála- og efnahagsráðherra
f.h. ríkissjóðs og staðfest af for-
sætisráðherra, ásamt formanni og
framkvæmdastjóra Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga annars vegar
og formönnum BSRB, BHM og KÍ
hins vegar, samkomulag um breyt-
ingar á lífeyriskerfinu. Samkomu-
lagið fjallar um jöfnun lífeyrisrétt-
inda og jöfnun launa milli almenna
og opinbera markaðarins, en á
þessum tíma var vitað að verulega
hallaði á opinbera starfsmenn í
launum, eða sem nam 16-17%
launamun að meðaltali milli jafn-
verðmætra starfa. Samkomulagið
gerir ráð fyrir að opinberir launa-
greiðendur hafi svigrúm til 2022/
2026 til að ákveða hvaða leið verður
farin í því að leiðrétta þennan
launamun og hækka laun opinberra
starfsmanna til jafns við laun á al-
mennum markaði.
Sérstakur verkefnahópur skipað-
ur fulltrúum samningsaðila hefur
verið starfandi við þetta mikilvæga
verkefni og hefur hann unnið jafnt
og þétt bæði að greiningum og að
því að kortleggja leiðina að fram-
kvæmdinni við leiðréttinguna.
Verkefnahópinn leiðir Katrín Ólafs-
dóttir, sem sæti á í peningastefnu-
nefnd Seðlabankans og er dósent
við HR.
Þingmaður og svarið er!
Það er því alveg rétt sem þing-
maðurinn er að vekja athygli á; það
þarf að leiðrétta launamuninn milli
almenna markaðarins og opinbera
markaðarins. Samningur er þar til
um sem byggist á rannsóknum og
fyrirliggjandi launaupplýsingum,
sem sýna að opinberir starfsmenn
eru og hafa verið í flestum störfum
langtum verr launaðir en starfs-
menn á almennum markaði þegar
sambærileg og jafn verðmæt störf
eru borin saman. Þessu samkomu-
lagi verður fylgt mjög fast eftir, því
eftir jöfnun lífeyrisréttinda mun
jöfnun launa koma til framkvæmda
eins og um var samið.
Gagnasafn ríkisins er vel upp-
byggt. Bendi ég þingmanninum á
að hann getur eflaust nálgast við-
komandi samning hjá fjármála- og
efnahagsráðherra. Þar getur hann
kynnt sér 7. grein samningsins sem
heitir Jöfnun launa.
Er hægt að gera lágmarkskröfur?
Eftir Þórarin
Eyfjörð »Eins er rétt að gera
þá kröfu til þing-
manna þegar þeir láta
gamminn geisa í
fjölmiðlum, að þeir
séu búnir að vinna
heimavinnuna sína.
Þórarinn
Eyfjörð
Höfundur er formaður Sameykis –
stéttarfélags í almannaþjónustu.
Móttaka
aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi
umræðu í landinu og birtir aðsend-
ar greinar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morg-
unblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi blaðs-
ins. Kerfið er auðvelt í notkun og
tryggir öryggi í samskiptum milli
starfsfólks Morgunblaðsins og höf-
unda. Morgunblaðið birtir ekki
greinar sem einnig eru sendar á
aðra miðla.
Kerfið er aðgengilegt undir
Morgunblaðslógóinu efst í hægra
horni forsíðu mbl.is. Þegar smellt
er á lógóið birtist felligluggi þar
sem liðurinn „Senda inn grein“ er
valinn. Í fyrsta skipti sem inn-
sendikerfið er notað þarf notand-
inn að nýskrá sig inn í kerfið. Ít-
arlegar leiðbeiningar fylgja hverju
þrepi í skráningarferlinu. Eftir að
viðkomandi hefur skráð sig sem
notanda í kerfið er nóg að slá inn
kennitölu notanda og lykilorð til að
opna svæðið. Hægt er að senda
greinar allan sólarhringinn.
Nánari upplýsingar veitir starfs-
fólk Morgunblaðsins alla virka
daga í síma 569-1100 frá kl. 8-18.