Morgunblaðið - 27.05.2021, Blaðsíða 39

39
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 2021
Ró Ástin blómstraði hjá fólkinu á bekknum á fallegum degi. Gæsin lét sér fátt um finnast og hélt sína leið.
Kristinn Magnússon
Afar mikilvæg við-
fangsefni eru fram-
undan í stjórnmálum
þjóðarinnar, sem snúa
að endurreisn atvinnu-
lífsins, bættum lífs-
kjörum og umbótum í
opinberri þjónustu.
Valkostirnir eru skýr-
ir: Annars vegar
framþróun á grundvelli
frjálsræðis, takmark-
aðra ríkisafskipta og arðbærrar inn-
viðafjárfestingar.
Hins vegar öfugþróun með mið-
stýringu og fjármögnun óarðbærra
gæluverkefna, eins og Borgarlínu og
flugvallar í Hvassahrauni, upp á
hundruð milljarða króna. Geipidýr
gæluverkefni munu kalla á skatta-
hækkanir fyrr en síðar.
Veljum frelsi – Höfnum helsi
Nú er mikilvægt að Sjálfstæðis-
flokkurinn tali skýrt og tæpitungu-
laust fyrir frjálsræði og minni álög-
um en hafni afdráttarlaust leið
gæluverkefna, skattahækkana og
frekari skuldasöfnunar hins op-
inbera. Taka þarf skýra afstöðu til
málefna Reykvíkinga,
sem heyra undir rík-
isvaldið. Hér á eftir fer
afstaða mín til slíkra
málefna:
- Borgarlínuskatt –
Nei takk! Skattbyrði
Reykvíkinga verði ekki
aukin. Ekki kemur til
greina að leggja viðbót-
arskatt á bíleigendur í
Reykjavík í formi
veggjalda til að fjár-
magna hundrað millj-
arða króna kostnað
vegna Borgarlínu.
- Eflum einkaframtakið! Drögum
úr miðstýringu og álögum á atvinnu-
lífið og veitum því þannig svigrúm til
að hækka laun og fjölga atvinnu-
tækifærum.
- Samgöngubætur í forgang!
Ráðast þarf í löngu tímabærar sam-
gönguframkvæmdir á fjölförnustu
gatnamótum í Reykjavík, sem auka
umferðaröryggi, greiða fyrir umferð
og draga úr mengun.
- Sundabraut strax! Koma þarf í
veg fyrir að borgaryfirvöld tefji
frekari undirbúningsvinnu vegna
Sundabrautar svo hægt verði að
hefja lagningu hennar sem fyrst.
- Skuldsetjum ekki komandi kyn-
slóðir! Eftir mikinn hallarekstur
2020-2021 verði jafnvægi náð í
rekstri hins opinbera árið 2022.
- Alþingi verður að fjalla um
skuldastöðu Reykjavíkurborgar,
sem komin er yfir hættumörk, og
skoða leiðir til úrbóta.
- Ósanngjörn skattlagning! Al-
þingi breyti álagningu fasteigna-
skatta, sem koma nú mun harðar
niður á fasteignaeigendum í Reykja-
vík en öðrum landsmönnum.
- Biðlistana burt! Nýta þarf kosti
einkarekstrar í heilbrigðisþjónustu
betur en nú er gert, með gæði og
hagkvæmni að leiðarljósi.
- Bætum löggæslu! Efla þarf lög-
gæslu í borginni, t.d. með aukinni
áherslu á hverfalöggæslu, þar sem
lögreglan er sýnileg á götunum en
ekki bundin við skrifstofustörf.
Eftir Kjartan
Magnússon » Geipidýr gælu-
verkefni munu
kalla á skattahækkanir
fyrr en síðar.
Kjartan Magnússon
Skýr stefnumál
í þágu Reykvíkinga
Höfundur óskar eftir 3.-4. sæti
í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík, sem fram fer 4.-5 júní.
kjartanmagg@gmail.com
Landsmenn fylgj-
ast nú með próf-
kjörsbaráttu Sjálf-
stæðisflokksins og
sjá brosandi andlit á
auglýsingaskiltum
sem lofa öllu fögru ef
þau eru kosin áfram.
Eitt af því sem sjálf-
stæðismenn hafa ver-
ið að lofa er að hefja
framkvæmdir við Sundabraut og
þykir ýmsum það tímabært enda
brautin búin að vera á dagskrá
nánast síðan hringvegurinn var
kláraður. Sjálfstæðismenn ætla
aldeilis að taka til hendinni og ef
þeir fá að ráða áfram, með sam-
gönguráðherra Framsóknarflokks-
ins við stjórnvölin, þá telja bjart-
sýnustu menn að Sundabraut verði
hugsanlega tilbúin einhvern tím-
ann í óskilgreindri framtíð. Þeir
djörfustu meðal stjórnarliða segja
kannski 10 ár. Fyrir okkur Vest-
lendinga væri það hraðferð miðað
við það sem gerðist með Vest-
fjarðaveg um Teigsskóg sem tafð-
ist í 16 ár þangað til ákveðið var
að leggja hann öllum að óvörum –
já, og þá hvar – jú um Teigsskóg!
Vestfirðingar hafa mátt þola al-
gerlega óviðunandi vegi í 16 ár
vegna óskilvirkni kerfisins sem
styður þrætubókalist þeirra sem
stunda tafaleiki öllum til ógagns.
Gíslataka Sundabrautar
Sundabraut er auðvitað mikið
alvörumál sem hefur þar að auki
verið hengt utan í borgarlínufram-
kvæmdina til þess að fá hinn svik-
ula meirihluta í Reykjavík til að
standa við eitthvað af því sem
hann lofar. Þessi gíslataka Sunda-
brautar er áhyggjuefni fyrir okkur
Vestlendinga og reyndar aðra
landsmenn. Það er alveg ljóst að
Sundabraut mun hafa gríðarleg
áhrif, ekki bara sem samgöngubót
og betri og hraðari tenging við
höfuðborgina heldur eru ekki síður
mikilvæg þau áhrif sem fram-
kvæmdin getur haft á byggðaþró-
un á Vesturlandi. Sundabraut hef-
ur verið baráttumál Vestlendinga
um nokkurt skeið og eitt af aðal-
áherslum Samtaka sveitarfélaga á
Vesturlandi í samgöngumálum
enda blasir við að brautin mun
gera fólki auðveldara að setjast að
í landshlutanum.
Samgöngubót fyrir alla
Það er óumdeilt að Sundabraut
er mikil samgöngubót fyrir stóran
hluta landsins. Hún léttir á umferð
í gegn um Mosfellsbæ, styttir
vegalengdir landsbyggðar inn í
höfuðborgina, skapar nytsamlegt
byggingarland meðfram allri leið-
inni, meðal annars mörg hundruð
hektara í Geldinganesi, og dregur
úr umferð annars staðar á höf-
uðborgarsvæðinu. Greið umferð
þýðir minni mengun, umferð-
artafir minnka og samskipti og
samstarf eykst. Þá skiptir ekki
síður máli að tryggja örugga
flóttaleið frá höfuðborgarsvæðinu.
Augljóslega mun framkvæmdin
tengja Akranes og Borgarnes við
höfuðborgarsvæðið með miklu
skilvirkari hætti en áður. Þá er
ljóst að höfnin á Grundartanga og
sú iðnaðarstarfsemi sem þar er
verður hluti af miklu stærra og
öflugra atvinnusvæði. Það að ein-
staka stjórnarliðar vakni af værum
blundi segir ekkert og frammi-
staðan til þessa segir sína sögu.
Vestlendingar verða að vona að við
stjórnvölinn verði fólk sem getur
knúið á um að þessi framkvæmd
fari af stað sem fyrst af fullum
krafti. Það er það sem við í Mið-
flokknum höfum barist fyrir.
Eftir Bergþór
Ólason og
Sigurð Pál Jónsson
» Greið umferð þýðir
minni mengun,
umferðartafir minnka
og samskipti og
samstarf eykst.
Sigurður Páll Jónsson
Höfundar eru þingmenn Miðflokksins
í Norðvesturkjördæmi.
Sundabraut –
loforð og efndir
Bergþór Ólason
Frá því Covid-
faraldurinn skall á af
fullum þunga hafa op-
inber afskipti og bein
inngrip af hálfu rík-
isins í einkalíf fólks
og atvinnustarfsemi
verið miklu meiri en
við höfum átt að venj-
ast. Á efnahagssvið-
inu hefur verið allgóð
samstaða um marg-
víslegar ráðstafanir, sem engar
líkur eru á að gripið hefði verið til
undir venjulegum kringumstæð-
um. Stuðningurinn hefur byggst á
því að verið væri að bregðast við
alvarlegum og afbrigðilegum að-
stæðum, sem til væru komnar
vegna ófyrirsjáanlegra atvika, sem
ekki væri mögulegt að takast á við
með öðrum hætti.
Nú eru horfur hins vegar farnar
að batna. Stjórnvöld eru farin að
létta af hömlum, sem beitt hefur
verið í sóttvarnaskyni, og ótvíræð
batamerki sjást í þeim atvinnu-
greinum, sem harðast urðu úti í
faraldrinum. Enn virðist samt
ákveðin þörf fyrir
hendi hvað varðar
ýmsar opinberar
stuðningsaðgerðir og
ljóst er að ákveðin úr-
ræði verða framlengd
um sinn. Öllum á hins
vegar að vera ljóst, að
hinir svokölluðu að-
gerðapakkar stjórn-
valda eru tímabundnir
og hafa alltaf verið
hugsaðir sem slíkir.
Alveg eins og sótt-
varnaráðstafanir, sem
fela í sér hömlur og skerðingu á
persónufrelsi, ferðafrelsi og at-
hafnafrelsi, þá eru sértækar
stuðningsaðgerðir tímabundnar en
ekki varanlegar.
Þetta virðist einfalt og skýrt, en
er alveg víst að þetta verði raun-
in? Ég hef áður á opinberum vett-
vangi orðað áhyggjur mínar af því
að stjórnmálamenn, embætt-
ismenn og ef til vill fleiri festist
um of í hugsunarhætti ríkisaf-
skipta. Með því á ég við að eftir
tímabil, þar sem boðum og bönn-
um hefur verið beitt í miklum
mæli og eðlilegt hefur þótt að
veita tugi milljarða í styrki til at-
vinnustarfsemi, þá verði erfitt að
fá menn til að sleppa takinu – að
það verði áfram tilhneiging til að
viðhalda eða grípa til nýrra úr-
ræða af þessu tagi, þótt ytri að-
stæður séu að færast í eðlilegt
horf. Ég tel með öðrum orðum
ástæðu til að hafa áhyggjur af því
að þröskuldurinn gagnvart ríkisaf-
skiptum kunni að hafa lækkað. Að
þau hafi með vissum hætti komist
upp í vana.
Það er auðvitað ekkert nýtt að
sumir stjórnmálaflokkar og stjórn-
málamenn líti á víðtæk ríkisaf-
skipti sem meginreglu og ein-
staklings- og athafnafrelsi sem
undantekningu. Sjónarmið af því
tagi fóru lengi vel halloka í hug-
myndabaráttunni en virðast nú
aftur njóta vaxandi vinsælda. Sú
þróun var raunar farin að gera
vart við sig víða á Vesturlöndum
talsvert fyrir tíma faraldursins en
hefur nú færst í aukana. Á op-
inberum vettvangi heyrist nú með
skýrari og háværari hætti mál-
flutningur í anda gamaldags sósí-
alisma. Málflutningur þar sem rík-
islausnir eru boðaðar sem svar við
hverjum vanda og alið er á tor-
tryggni í garð einkaframtaks og
athafnafrelsis. Þessum sjón-
armiðum verður auðvitað að svara
með skýrum hætti og þar er mik-
ilvæg barátta fram undan fyrir
okkur sem teljum okkur á hægri
væng stjórnmálanna.
En kannski stafar ekki mesta
hættan af málflutningi þeirra, sem
koma hreint til dyranna sem tals-
menn sósíalisma og ríkisafskipta.
Hugsanlega er meira áhyggjuefni,
að aðrir stjórnmálamenn og flokk-
ar hafi vanist ríkisafskiptunum um
of á Covid-tímanum og verði til
lengri tíma of veikir fyrir þeim
freistingum, sem felast í tækifær-
um til að grípa inn í líf og starf-
semi einkaaðila með aðgerðum á
borð við reglusetningu, skattlagn-
ingu og styrkveitingar. Alltaf er
til staðar ákveðin tilhneiging hjá
stjórnmálamönnum og embætt-
ismönnum til að reyna að skipu-
leggja líf borgaranna og starfsemi
fyrirtækja í stóru og smáu, að
beita afli ríkisins til að stýra þró-
un atvinnulífsins eftir eigin hug-
myndum og geðþótta og hafa vit
fyrir fólki. Þetta er mannlegt og
ekki til komið af neinum illum
hvötum, en byggir hins vegar á
þeim misskilningi að kjörnir
fulltrúar, opinberir starfsmenn,
nefndir og stofnanir sé best til
þess fallið að sjá tækifærin í at-
vinnulífinu, velja verðug viðfangs-
efni og segja mönnum til um það
hvernig þeir eigi að haga lífi sínu
og störfum.
Samhliða því að takast á við há-
væra talsmenn hins óforskammaða
sósíalisma þurfa stuðningsmenn
einstaklingsfrelsis og hins frjálsa
markaðar nú einnig að takast á
við vaxandi almenna tilhneigingu
til forsjárhyggju, sem rutt hefur
sér rúms í kjölfar heimsfaraldurs-
ins. Hún fer vissulega fram með
hljóðlátari hætti en af talsvert
miklum þunga.
» Ástæða er til að hafa
áhyggjur af því að
þröskuldurinn gagnvart
ríkisafskiptum kunni að
hafa lækkað. Að ríkis-
afskiptin hafi komist
upp í vana.
Hljóðlát forsjárhyggja í kjölfar heimsfaraldurs
Eftir Birgi
Ármannsson
Birgir Ármannsson
Höfundur er formaður þingflokks
Sjálfstæðisflokksins.