Morgunblaðið - 27.05.2021, Page 53

var „út á galeiðuna“ um helgar á
háskólaárunum. Strákarnir litlu
voru fyrirferðarmiklir eins og
stráka er siður og við piparsvein-
arnir vorum alveg gáttaðir á
þessu en þau tóku þessu með stó-
ískri ró. Ungu hjónin fluttu síðan
þaðan og bjuggu eftir það víðar á
höfuðborgarsvæðinu. Síðar eign-
uðust þau glæsilegt hús í Foss-
voginum og þar var jafnan gam-
an að koma. Síðustu árin áttu
þau ljómandi fallega íbúð í Sól-
túninu og bjuggu þar þegar
Stella veiktist alvarlega og varð
að vistast á Hjúkrunarheimilinu
Sóltúni. Kristmann bjó áfram
einn heima. Þar áttum við líka
margar ánægjustundir með hon-
um. Það fór vel um hann þarna.
Síðustu árin var hann orðinn
slakur til heilsunnar og þurfti oft
að leggjast inn á spítala um
stundarsakir.
Kristmann, vinur okkar, var
fríður maður, hress og kátur og
góður vinur vina sinna. Gestris-
inn var hann og þau bæði svo af
bar. Sjálfur var hann listakokk-
ur. Í Stúdentaráði HÍ var hann
árin 1955 – 1956 og stundaði þar
jafnframt nám í íslenskum fræð-
um. Hann var málamaður og
kenndi ensku við Réttarholts-
skóla um árabil við góðan orðstír.
Hann lagði fyrir sig blaða-
mennsku á yngri árum og minn-
isstæð er mér mynd af honum á
fjöllum uppi með nokkrum verð-
andi bandarískum geimförum,
sem voru hér við æfingar, svo
sem frægt er. Hann var og
frkv.stj. Frjálsrar þjóðar um
tíma. Síðast en ekki síst var hann
mikilvirkur þýðandi fyrir sjón-
varpið til margra ára, orðhagur
nýyrðasmiður. Varð við það
þekkt nafn á skjám landsmanna.
Vinur okkar er nú horfinn á
braut á vit guðs og forvera sinna.
Þar er Stella örugglega fyrir, í
góðu yfirlæti. Við munum sjá þau
aftur í næsta lífi. Afkomendum
Kristmanns og öllu hans fólki
óskum við Guðs blessunar.
Anna, Kristinn og
Gunnar Jónsson.
Einn af fórnarlömbum veir-
unnar vondu var gamall félagi
okkar úr kennaraliði Réttar-
holtsskóla, Kristmann Eiðsson.
Hann kenndi við skólann frá
1962 til vors 1997. Skólinn var
stofnaður 1956 sem unglinga-
skóli og starfar enn sem slíkur.
Fyrstu áratugina einkenndi mik-
ill barnafjöldi hverfið. Skólarnir
margsetnir og mikið líf og fjör.
Kristmann var farsæll kennari
og kenndi lengst af ensku, en
hann var mikill málamaður og
ekki síður vel að sér í móðurmál-
inu enda varð hann eftir tilkomu
íslenska sjónvarpsins afkasta-
mikill og þjóðþekktur þýðandi og
þulur. Hann var vandvirkur og
bar gott skynbragð á blæbrigði
íslenskrar tungu. Hann var góð-
ur félagi og skemmtilegur, hafði
traust samkennaranna og var
lengi trúnaðarmaður og stjórn-
armaður í Félagi gagnfræða-
skólakennara. Oft var fjör á
kennarastofunni þar sem karl-
peningurinn, sem framan af var í
verulegum meirihluta, lagði mik-
ið upp úr léttleika og slökun frá
kennslunni. Gripið var í spil og
skák í hléum og íþróttir ræddar,
einkum knattspyrna. Síðan var
keppni í getraununum á föstu-
dögum með tilþrifum svo jafnvel
konurnar hrifust með og tóku
þátt í tippinu. Þá voru oft skák-
og bridgekvöld og skemmtikvöld
hjá félögunum þar sem Krist-
mann var hrókur alls fagnaðar.
Hann var kvæntur henni
Stellu (Kristínu) sem var eftir-
minnilegur persónuleiki sem
sópaði að og lífgaði upp á um-
hverfið þegar hún birtist. Hún er
látin fyrir fáum árum. Þau eign-
uðust fjóra mannvænlega syni og
vottum við þeim og fjölskyldum
þeirra innilega samúð okkar.
Fyrrverandi samstarfsfélagar
í Réttarholtsskóla,
Haraldur Finnsson, Páll V.
og Þorvaldur Jónasson.
MINNINGAR 53
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 2021
✝
Svala fæddist í
Reykjavík 7.
apríl 1950. Hún lést
á Hjúkrunarheim-
ilinu Eir 15. maí
2021.
Foreldrar henn-
ar voru Valdemar
Guðbjartsson, f.
1895, d. 1972, tré-
smiður, ættaður úr
Vestur-Barða-
strandarsýslu og
Sigurbjörg Sigurðardóttir, f.
1918, d. 1993, saumakona frá
Mánaskál í Austur-Húnavatns-
sýslu. Valdemar var ekkill en
hann átti fimm börn með fyrri
eiginkonu sinni, það voru þau
Jón Magnús, f. 1916, Lilja, f.
1917, Viggó, f. 1924, Guðbjörg
Oktavía, f. 1926 og Bjarnfríður
Oddný, f. 1928 en þau eru öll lát-
1980, gift Georg Vilhjálmssyni, f.
1975. Barn þeirra: Daníel Kári, f.
2011. 4) Vala, f. 1985, gift Gísla
Finnssyni, f. 1984. Börn þeirra:
Gunnar Rafn, f. 2013, og Rann-
veig Margrét, f. 2019.
Svala lauk stúdentsprófi vorið
1971 frá Verzlunarskóla Íslands
og lá svo leiðin í íslenskunám í
Háskóla Íslands þaðan sem hún
kláraði BA-gráðu. Hún bjó um
tíma í Svíþjóð þar sem Gunnar
lauk námi í læknisfræði og lá leið
þeirra þaðan til Búðardals þar
sem þau bjuggu til ársins 1987 en
þá fluttu þau í Grafarvoginn.
Svala hóf störf á skrifstofum Al-
þingis árið 1992 og vann þar allt
til ársins 2014. Lengst af var hún
ritstjóri og deildarstjóri þar.
Útför Svölu fer fram frá Graf-
arvogskirkju í dag, 27. maí 2021,
klukkan 13. Jarðsett verður í
Gufuneskirkjugarði. Streymt
verður frá athöfninni á youtube-
rás Grafarvogskirkju:
https://tinyurl.com/jmatjd7j
Virkan hlekk á streymið má
einnig nálgast á:
https://www.mbl.is/andlat
in. Valdemar og
Sigurbjörg eign-
uðust svo 5 börn
saman, það eru Sig-
urður, f. 1941, Ás-
laug, f. 1943, d.
1996, Árni, f. 1946,
Svala, f. 1950, og
Valdemar Gísli, f.
1958.
Eftirlifandi eig-
inmaður Svölu er
Gunnar Rafn Jó-
hannesson, f. 1945, frá Reykja-
vík. Börn þeirra eru: 1) Helga, f.
1976, gift Sigurði Heiðari Ás-
geirssyni, f. 1972. Börn þeirra:
Ásgeir Rafn, f. 2001, og Heiðar
Helgi, f. 2006. Sigurður á einnig
soninn Robin, f. 1990, úr fyrra
sambandi. 2) Sigurður Rafn, f.
1978, í sambúð með Nicolu Win-
terson, f. 1988. 3) Thelma, f.
Svala er dáin! Fréttin var áfall
þó svo að við þessu hefði mátti
búast á hverri stundu. Hún losn-
aði úr fjötrum alzheimer á þess-
um tímapunkti en þetta er samt
áfall. Við Svala ólumst upp í
Hólmgarðinum. Þegar glappa-
skotið - ég – fæddist kom það í
hlut systra minna að passa krílið.
Mínar fyrstu minningar eru í
fanginu á Svölu, hún að sýna mér
Andrésar Andar-blað og ég að
rífa það í tætlur. Svala hafði mikil
mótandi áhrif á mig. Í gegnum
hana og hennar tilveru opnuðust
gáttir sem ég hefði annars ekki
fundið. Ég gerði tíðar árásir á
herbergið hennar sem féllu í
grýttan jarðveg enda ekki uppá-
hald unglingsstelpu að fá ofvirka
gramsvél í heimsókn. Ég man vel
eftir því þegar ég reif í sundur
vekjaraklukkuna hennar eða
hamaðist á Aiwa-segulbandinu.
Síðar meir fór ég að glugga í
bókahillurnar hennar og fann þar
fjársjóði sem höfðu mikil áhrif á
mig. Tímaritið Gangleri var þar
og bækur eftir Sigvalda Hjálm-
arsson. Ekki hef ég hugmynd um
af hverju hún var áskrifandi að
þessu riti en ég drakk þetta í mig
eins og barn drekkur pela. Þar
kynntist ég esoterískri heimspeki
og jóga, fræði sem hafa fylgt mér
alla tíð. Pabbi dó þegar ég var
rétt rúmlega 14 ára og ári síðar
fékk mamma hjartaáfall. Hún
lagðist á spítala um tíma og á
meðan tók Svala við rekstri heim-
ilisins. Hún rak það á sínum
tekjum meðan mamma var veik,
var í fullri vinnu og námi en pass-
aði samt upp á að hafa til mat,
kaupa inn og sjá um reikninga.
Hún axlaði þessa ábyrgð rétt
rúmlega tvítug og tilkynnti mér
að „hér verður engin óhollusta í
boði“. Hún lagði á sig að fara á
hverjum degi í verslun Náttúru-
lækningafélagsins á Laugavegi
og kaupa hollustubrauð. Það var
ekkert franskbrauð á borðum.
Ég man líka eftir plötusafninu
hennar, klassísk tónlist var þar
mjög áberandi. Hún var ótrúlega
þolinmóð og ábyrgðarfull. Hún
fann stóru ástina í lífi sínu og
stofnaði með Gunnari Jóhannes-
syni fjölskyldu og eignuðust þau
fjögur frábær börn sem eiga
núna börn og fjölskyldan orðin
ansi stór. Mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur til Gunnars, Helgu,
Thelmu, Sigga og Völu, og
tengdabarna og barnabarna. En
það er huggun harmi gegn að hún
hefur fengið góðar móttökur þar
sem mamma, pabbi og Systa hafa
beðið hennar.
Litli bróðir,
Valdemar Gísli.
Til minningar um þig, kæra
frænka, móðursystir mín Svala, í
mínum minningum alltaf hress og
skoðanaföst, svo klár, mikil
blómakona, barnakona já og kær-
leiksrík.
Í Hólmgarðinum á ég margar
minningarnar hjá ömmu Sigur-
björgu, mömmu Áslaugu og
Svölu. Við mamma vorum í heim-
sókn sem oft áður á laugardög-
um, þar var tekið á þjóðmálunum
og saumuð einhver flík, bakaðar
kökur, blómastúss, blaðað í bók-
um og ættfræðum og tekið slátur
svo fátt eitt sé nefnt. Í huga mín-
um sem bíómynd, og aðalleikend-
urnir amma, mamma, Svala
frænka og ég unglingurinn nema
þetta var alvöru – alvöru minn-
ingar sem meitlaðar eru í tíma og
rúmi, ég man að Svala var sem
ferskur blær í umræðunni, svo
hláturmild en hlátur hennar var
mikið smitandi, hún hafði ótal
mörg svipbrigði eftir því hvaða
umræðuefni væri tekið fyrir, ef
hún hefði gert eitthvað allt annað
í lífinu en það sem hún gerði sem
var frábært, þá hefði hún orðið
stórleikari í Hollywood. Hólm-
garður, já þar var staðurinn,
gleðin skein og þar var alltaf sól
og pönnukökuilmur. Svala svo
svöl og hláturmild, hjálpsöm og
góð, eins og ég orðaði það spren-
glærð kona með metnað en jarð-
bundin svo um munar því hún
vildi helst vera að rótast í mold-
inni enda með græna fingur, allt
greri og blómstraði hjá henni,
villigarð kallaði hún hluta af
garðinum sínum en það var þá
sem ég sá það að fallegir garðar
væru ekki síður villigarðar með
allskonar sjálfsáðum jurtum í
bland við runna og rósir. Svala
þýddi og las barnasögur í útvarp-
inu og því mátti ég aldrei missa
af, sat við útvarpið og lifði mig inn
í söguna. Ég hafði dálæti á að
gægjast inn í herbergið hennar í
Hólmgarði, sjá bækur í stöflum
og allskonar framandi flotta hluti,
sem ég bar mikla virðingu fyrir,
aldrei var snert á neinu, manni
datt það ekki í hug, þetta var
Svölu dót og mikil virðing borin
fyrir því, nema með gefnu leyfi.
Svala fluttist til Svíþjóðar og
seinna meir fluttist hún til Búð-
ardals en þá munaði hana ekki
um að keyra frá Búðardal um há-
vetur með börnin sín til þess að
fara í háskólann en þá fékk ég að
passa Helgu, Sigga og Thelmu á
meðan hún var í tíma, það þótti
mér vænt um. Svala var alltaf
boðin og búin til þess að hjálpa,
Svala var svo dugleg og iðjusöm,
svo klár í íslenskunni, enda frá-
bær prófarkalesari, las BA-rit-
gerð fyrir háskólastúdínu dóttur
mína, Önnu Rósu, á hún bestu
þakkir skilið fyrir það. Einnig
ómetanleg aðstoð við fráfall móð-
ur minnar Áslaugar, systur
Svölu, bestu þakkir fyrir, Svala,
þín verður sárt saknað, en ég veit
að þú ert í faðmi foreldra þinna og
systur í blómahafi á góðum stað.
Ég þakka þér, Svala móðursystur
mín, fyrir samfylgdina og að fá að
kynnast þér.
Úr faðmi Hólmgarðs
margt þar var stórt og smátt.
Í lífinu þú ferðast
og minningarnar skína hátt.
Fljúgðu Svala í himnanna sali
ég bið að heilsa
með ljúfu kvæði.
(SGT)
Sigurbjörg Gyða Tracey.
Elsku Svala mín, þakklæti fyr-
ir vináttu þína er mér efst í huga
er ég kveð þig. Þín verður sakn-
að. Við kynntumst í Réttó og höf-
um verið góðar vinkonur síðan.
Mamma þín tók mér eins og ég
væri ein af hennar fólki. Þú varst
fróð, forvitin, íhugul, hugmynda-
rík, hugrökk og bæði hæglátur og
glaðlyndur eldhugi. Alltaf var
gaman og við fengum margar
hugmyndir. Einn sunnudaginn
gengum við úr Hólmgarðinum í
Hafnarfjörð til þess að fara í bíó,
mikilvægt að eyða ekki sumar-
hýrunni í strætó. Við fórum oft í
bíó og á þau námskeið sem ung-
lingum buðust. Svo sem ljós-
myndaframköllun, sem fór fram á
Fríkirkjuvegi 11 í kjallara á veg-
um æskulýðsráðs, minnir mig. Í
Réttó var kennd leðurvinna, við
sóttum teikninámskeið hjá Mynd
og hand. Við pössuðum fyrir
Systu og Bill og framleiddum
jóla- og afmæligjafir fyrir fjöl-
skyldur okkar. Sigurbjörg
mamma þín var saumakona og
saumaði fyrir fólk og líka á mig,
kjóla, pils, blússur og það sem
mig vantaði. Allt lék í höndunum
á ykkur báðum, þið komuð í mold
alls konar steinum og fræjum og
ræktuðuð. Þú varst mjög vel les-
in, kunnir mörg tungumál, þýddir
barnabækur, last upp í útvarpið
og vélritaðir fyrir fólk. Svo áttir
þú stórkostlega fjörugar vinkon-
ur og eignaðist alls staðar vini.
þegar þú fórst að vinna við af-
greiðslu á Spáni með Helgu vin-
konu þinni spurði ég hvort þú tal-
aðir spænsku, þú hélst nú ekki en
kunnir þína latínu og varst viss
um að þetta reddaðist, sem það
og gerði. Þótt langt væri á milli
okkar þegar þið Gunni bjugguð í
Svíþjóð og við í Danmörku þá
skrifuðumst við á og töluðum í
síma og við náðum öll að hittast í
heimsóknum. Þegar við vorum öll
flutt heim héldum við áfram að
hittast og þú komst mér í kynni
við Garðyrkjufélagið. Þú varst
einn af þeirra fræsöfnurum og á
þeirra vegum hittumst við í árav-
ís á fundum og nutum samvista
og fræðslu. Þið Gunni hafið verið
dugleg og byggt garðskála í
Logafoldinni og gróðurhús í
Hömrunum. Samtímis ræktuðuð
þið skóg austur í bústað. Sam-
hent, yndislegir vinir og höfðingj-
ar heim að sækja. Í garðinum
okkar Karstens eru birkitré sem
að stofni til eru ræktuð upp af
fræjum frá Hólmgarðinum.
Við Karsten sendum samúðar-
kveðjur til Gunna, Helgu, Sigga,
Telmu, Völu og fjölskyldna þeirra
og systkina Svölu.
Anna Káradóttir.
Kær vinkona mín, Svala Valdi-
marsdóttir er látin. Vinátta okkar
hefur varað í áratugi eða síðan
Svala flutti í Búðardal ásamt fjöl-
skyldu sinni. Eiginmaður Svölu,
Gunnar Rafn Jóhannesson, tók
þá við stöðu læknis við Heilsu-
gæsluna í Búðardal. Við Svala
kynntumst fljótlega og náðum vel
saman. Við stóðum saman, ásamt
fleirum, að útgáfu Dalablaðsins
sem gefið var út í 10 ár. Blaðinu
var mjög vel tekið og átti drjúgan
áskrifendahóp. Svala kenndi
einnig íslensku í eldri bekkjum
grunnskólans og þar áttum við
einnig mjög gott samstarf og góð-
ar samverustundir.
Svala sýndi mér með vináttu
og tryggð eftir að hún flutti til
Reykjavíkur að hún vildi halda
vináttu okkar áfram þótt lengra
yrði á milli okkar. Þau Gunnar og
Svala komu alltaf í heimsókn á
hverju sumri eftir að þau fluttu
og síðast á afmæli mínu fyrir
tveim árum. Ég var líka tíður
gestur á heimili þeirra þegar ég
átti leið í bæinn. Við Svala
hringdum reglulega hvor í aðra
og höfðum alltaf nóg að spjalla
um.
Svala var yndisleg kona, gáfuð,
fróð og skemmtileg. Hún hafði
mikinn áhuga á ræktun blóma og
trjáa og var með „græna fingur“
eins og sagt er. Hún var líka flink
saumakona og saumaði á sjálfa
sig og börnin.
Ég vil þakka Svölu vináttuna
og tryggðina gegnum árin og all-
ar okkar samverustundir. Ég
mun sakna hennar mikið og
geyma með mér minningar um
frábæra og trygga vinkonu. Miss-
ir fjölskyldunnar er mikill við frá-
fall Svölu og ég sendi fjölskyld-
unni allri innilegar
samúðarkveðjur. Blessuð sé
minning þín, elsku Svala.
Þrúður Kristjánsdóttir.
Svalan okkar ljúfa er flogin
sína leið, frjáls!
Við áttum því láni að fagna að
vera samferða Svölu í starfi og
leik í næstum þrjátíu ár, hafa
upplifað margt saman, unnið
undir drep, skemmt okkur,
ferðast, innanlands sem utan,
tekist á við mörg vandamál sam-
an og fundið upp ótrúlegustu hjól.
Deildin okkar hjá þinginu var
alltaf skemmtileg, við vorum sem
samheldin fjölskylda; það er
þakkarvert. Vinnan var númer
eitt en samveran í hávegum höfð,
kaffitímar skemmtilegir en oftast
gagnlegir.
Síðustu árin voru Svölu erfið
en hún hélt sinni virðingu og oft-
ast var stutt í húmorinn. Hitting-
arnir urðu ekki bara sorglegir
heldur líka glaðlegir og fyndnir;
lundin var létt undir niðri. Gott er
að minnast nokkurra skipta þar
sem við skemmtum okkur við að
koma merkingu og skilningi í
samtalið og notuðum þar eins
konar samkvæmisleik eða ný-
tísku-kviss, oft bráðfyndið. Ynd-
isleg er minningin um okkur sitj-
andi á bekk við Grafarvoginn,
með kaffikrúsir og brúsa og
dökkt súkkulaði. „Rosalega er
gaman hjá ykkur,“ kallaði hjól-
reiðamaður sem þaut hjá.
Að koma skilningi í texta, e.t.v.
vanbúnar fyrirspurnir, var sér-
gáfa Svölu. Við leituðum gjarnan
í hennar smiðju og fengum lausn-
ir sem sátt varð um.
Við kveðjum Svölu fullar þakk-
lætis og vottum Gunnari og fjöl-
skyldunni dýpstu samúð.
Guðrún Þóra og Álfhildur.
Svala
Valdemarsdóttir
Vesturhlíð 2 | Fossvogi | s. 551 1266 | utfor@utfor.is | utfor.is
VIÐ ÞJÓNUM ALLAN SÓLARHRINGINN
Útfararþjónusta
í yfir 70 ár
Sigurður Bjarni Jónsson útfararstjóriMagnús Sævar Magnússon útfararstjóri
Guðmundur Baldvinsson útfararstjóriJón G. Bjarnason útfararstjóri
Okkar ástkæra,
ÁSTA GARÐARSDÓTTIR
frá Fáskrúðsfirði,
lést á Grund fimmtudaginn 6. maí.
Útförin fer fram frá Háteigskirkju föstu-
daginn 28. maí klukkan 13.
Jóhanna Jakobsdóttir Dennis Magditch
Björg Jakobsdóttir Ómar Eyfjörð Friðriksson
Hjörleifur Jakobsson Hjördís Ásberg
Herdís Jakobsdóttir Guðmundur Ingi Guðmundss.
Hjördís Þóra Hólm Þór Wium
barnabörn og barnabarnabörn
Útför í kirkju
Þjónusta
kirkjunnar
við andlát
utforikirkju.is