Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Side 34

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Side 34
Múlaþing Mentun kvenna til handanna Það var lagt kapp á að kenna þeim als- lags vefnað og útsaum; sauma í ábreiður og mittislinda, og sauma og knippla. Fór það allt vel úr hendi. Rokkar vóru fáir til 1810-1812 en fjölg- uðu eptir það því þá kom vefstóllinn og var þá spunnið smátt band og haft tvöfallt í öll fot. [Neðanmáls:] Kljávefstóll, sem áður var, var með 5 spýtum, ævinlega ofið tvö- falt, og þótti góður vefari sem óf kvartjel á dag. Bókalestur var sögurnar og rímumar og Klausturpósturinn og þau rit sem komu þar á eptir. Nokkuð af karlmönnum var allvel skrifandi en einkum var það á vissum bæj- um. Föðurbræður Jóns vóru allir skrifandi. Eptir 1840 fór þeim að fjölga sem lærðu að skrifa. Hreinlœti var nokkuð misjafnt. Matar- ílát vóru öll úr trje og úr tini á nokkrum bæjum. Höfuðþvottur var hafður á hverjum laugardegi. Kvenfólk hafði affljettað hár, og vafði því uppundir faldinn, en karlmenn höfðu sítt hár Matarhæfi [o.fl.J Matur var tvisvar á dag því lítið fjekkst korn. A morgnana var rúgmjölsgrautur, með spaðbita í, en á kveldin var grasaskyr ofan í flautir en þegar kom framá veturinn, og fór að minka í búi, þá var farið að Valþjófsstað til að kaupa tólg af síra Vig- fúsi.9 Tólgin var látin útí vatnsgrautinn og þetta haft til dagsins á vorin. Undir eins var farið að stía ám á vorin, þegar nokkrar vóru bornar, til að fá mjólk. Opt sá á fólki eptir aldamótin. Eptir 1815 fór þetta að lagast. KafFi fluttist hingað fyrst 1808-10. Jón segist hafa keypt 8 #10 seinni ár sín á Kleif en 16 segist hann hafa þurft á Klaustri eptir 1850. Ekki var siður að bjóða almennt inn gestum en ef þeir þurftu að standa við var þeim gefið að borða. Næturgestir fóru snemma á stað á morgnana en fengu þó að borða áður. Veislur vóru allar haldnar á Valþjófsstað og var haft til matar fyrst grjónagrautur með sírópsblöndu útá og hangiket og steik og brennivín og dálítið haft af mjöð handa kvenfólki. Skemmtun engin, nema lítið af söng, og bannaði prestur þá sálmasöng.* 11 Víndrykkja var lítil og var því ekki tafið lengi frameptir heldur fóru allir heim. Morgungjafir vóru gefnar æfinlega. Þær vóru þannig að brúðgumi gaf eða tilnefndi brúðurinni vissa upphæð af peningum, svo sem 30-40 dali eða spesíur, sem hún átti að halda eptir óskiptu af búi. Þær hjeldust fram til 1840. Skírnarveislur engar. Erfidrykkjur engar. [Hér eru nokkrar línur um kaup- staðarferðir yfirstrikaðar því sama efni kemur síðar]. Líkmenn fluttu líkin til grafar en nán- ustu aðstandendur fóru hvergi og því engin ræða flutt heima eða við kirkju. Eptir að síra Stefán tók við flutti hann af og til ræðu við kirkju. Búnaðarhættir Jarðrækt: 1845 var byrjuð fyrsta vatnsveiting í Hamborg af lausamanni Bryjólfi Evertssyni, sonarsyni Hans Víum. Hann var bóksölumaður og hvatti Einar Bjarnason, sem þá bjó í Hamborg til þess. Skurður var grafinn til að ná Bessastaða- 9 Hér er líklega átt við “matsöfnunarfélagið” sem séra Vigfús Ormsson stofaði 1800. Sjá Mulaþing 12, bls. 192-203. 10 Ógreinilegt, væntanlega átt við pund. 11 í handriti stendur “samlasong”. 32
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.