Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Síða 34

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Síða 34
Múlaþing Mentun kvenna til handanna Það var lagt kapp á að kenna þeim als- lags vefnað og útsaum; sauma í ábreiður og mittislinda, og sauma og knippla. Fór það allt vel úr hendi. Rokkar vóru fáir til 1810-1812 en fjölg- uðu eptir það því þá kom vefstóllinn og var þá spunnið smátt band og haft tvöfallt í öll fot. [Neðanmáls:] Kljávefstóll, sem áður var, var með 5 spýtum, ævinlega ofið tvö- falt, og þótti góður vefari sem óf kvartjel á dag. Bókalestur var sögurnar og rímumar og Klausturpósturinn og þau rit sem komu þar á eptir. Nokkuð af karlmönnum var allvel skrifandi en einkum var það á vissum bæj- um. Föðurbræður Jóns vóru allir skrifandi. Eptir 1840 fór þeim að fjölga sem lærðu að skrifa. Hreinlœti var nokkuð misjafnt. Matar- ílát vóru öll úr trje og úr tini á nokkrum bæjum. Höfuðþvottur var hafður á hverjum laugardegi. Kvenfólk hafði affljettað hár, og vafði því uppundir faldinn, en karlmenn höfðu sítt hár Matarhæfi [o.fl.J Matur var tvisvar á dag því lítið fjekkst korn. A morgnana var rúgmjölsgrautur, með spaðbita í, en á kveldin var grasaskyr ofan í flautir en þegar kom framá veturinn, og fór að minka í búi, þá var farið að Valþjófsstað til að kaupa tólg af síra Vig- fúsi.9 Tólgin var látin útí vatnsgrautinn og þetta haft til dagsins á vorin. Undir eins var farið að stía ám á vorin, þegar nokkrar vóru bornar, til að fá mjólk. Opt sá á fólki eptir aldamótin. Eptir 1815 fór þetta að lagast. KafFi fluttist hingað fyrst 1808-10. Jón segist hafa keypt 8 #10 seinni ár sín á Kleif en 16 segist hann hafa þurft á Klaustri eptir 1850. Ekki var siður að bjóða almennt inn gestum en ef þeir þurftu að standa við var þeim gefið að borða. Næturgestir fóru snemma á stað á morgnana en fengu þó að borða áður. Veislur vóru allar haldnar á Valþjófsstað og var haft til matar fyrst grjónagrautur með sírópsblöndu útá og hangiket og steik og brennivín og dálítið haft af mjöð handa kvenfólki. Skemmtun engin, nema lítið af söng, og bannaði prestur þá sálmasöng.* 11 Víndrykkja var lítil og var því ekki tafið lengi frameptir heldur fóru allir heim. Morgungjafir vóru gefnar æfinlega. Þær vóru þannig að brúðgumi gaf eða tilnefndi brúðurinni vissa upphæð af peningum, svo sem 30-40 dali eða spesíur, sem hún átti að halda eptir óskiptu af búi. Þær hjeldust fram til 1840. Skírnarveislur engar. Erfidrykkjur engar. [Hér eru nokkrar línur um kaup- staðarferðir yfirstrikaðar því sama efni kemur síðar]. Líkmenn fluttu líkin til grafar en nán- ustu aðstandendur fóru hvergi og því engin ræða flutt heima eða við kirkju. Eptir að síra Stefán tók við flutti hann af og til ræðu við kirkju. Búnaðarhættir Jarðrækt: 1845 var byrjuð fyrsta vatnsveiting í Hamborg af lausamanni Bryjólfi Evertssyni, sonarsyni Hans Víum. Hann var bóksölumaður og hvatti Einar Bjarnason, sem þá bjó í Hamborg til þess. Skurður var grafinn til að ná Bessastaða- 9 Hér er líklega átt við “matsöfnunarfélagið” sem séra Vigfús Ormsson stofaði 1800. Sjá Mulaþing 12, bls. 192-203. 10 Ógreinilegt, væntanlega átt við pund. 11 í handriti stendur “samlasong”. 32
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.