Heilsuvernd - 01.03.1959, Page 27

HEILSUVERND
Tannskemmdir meðal
frumstæðra þjóða
Á SUÐUREYJUM.
Árið 1932 lagði dr. Weston A. Price leið sína til Suður-
eyja, sem liggja vestan við Skotland, og gerði þar sams-
konar rannsóknir og í Sviss (sjá síðasta hefti Heilsu-
verndar). Stærsta eyjan heitir Lewis-ey, sem hafði þá um
20 þúsundir íþúa, er lifðu aðallega á fiskveiðum og sauð-
fjárrækt. Hinsvegar var þar fátt um kýr, því að graslendi
var af skornum skammti. Eyjarskeggjar ræktuðu mikið
af höfrum og dálítið af byggi. Hafrar og fiskmeti var aðal-
fæða þessa fólks. Á sumum eyjunum sást mjólk svo að
segja aldrei, og víða var mjög lítið um grænmeti og aldin.
Dr. Price skoðaði þarna tennur í yngra og eldra fólki,
tók myndir, rannsakaði munnvatn, tók sýnishorn af fæðu
til efnagreiningar og kynnti sér rækilega daglegt fæði al-
mennings. Fór hann um margar eyjarnar í þessu skyni.
Yfirleitt voru eyjaskeggjar mjög hraustir og vel byggðir.
Tannskemmdir voru æði mismiklar. I innsveitum Lewis-
eyjar fann hann aðeins 1.3% tanna skemmdar meðal ungl-
inga. En í Stornoway, sem er stærsti bær eyjanna, með
4000 íbúa, var mikið um tannskemmdir. T. d. fann hann
í 100 manna hópi á áldrinum 20—40 ára 25 manns með
gervitennur. Á einu heimili sá hann tvo bræður, og hafði
sá eldri allar tennur heilar, en í hinum voru 'flestar
skemmdar. Þeir borðuðu við sama borð. En skýringin á
þessum mismun lá í því, að eldri bróðirinn borðaði varla
annað en heimafengið fæði, en hinn hámaði í sig hvítt
brauð og sætindi í stórum stíl.
Dr. Price tók víða eftir því á ferðum sínum, að þegar