Heilsuvernd - 01.05.1982, Blaðsíða 13

sjón, og þá ekki síður ýmsir
hvíldarstólar, sem margir hverjir
eru þannig gerðir að höfuðið er
sett í sveig framyfir sig.
Auk þess fylgja þessum hvíld-
arstólum oft höfuðpúðar, sem
eru hrein skaðræði af þessum
sökum, þeir setja háls og höfuð
þess er notar þá í þogið ástand,
er beinlinis skapar hálsrýg og
slæman hálsverk.
Við innréttingu t.d. á eldhúsi,
þarf að aðgæta, að ekki eru allir
er þar koma til með að vinna
jafnir á vöxt, þó virðast eldhús-
innréttingar staðlaðar og allar
eins. Það gefur þó auga leið að
mjög smávaxinn eða hávaxinn
þurfa að hafa rétta stöðu við eld-
húsborðið og heimilistækin.
Rétt er að athuga að mörgum
hættir til að bera allt sem borið
er aðeins við aðra hlið líkamans.
T.d. er mjög algengt að kona ber
hliðartösku sína, veski og allar
vörur frá kaupmanninum aðeins
við eina og sömu hlið sína. Með
þessu hallar hún hrygg sínum æt-
íð útá sömu hlið, og þar með
bíður hún bakverknum heim.
Margir eru þeir er ekki nota
rétta aðferð við lyftingar. Það
þarf að lyfta hægt og rólega.
Nota hendur og láta þungann
hvíla á fótum, ekki baki, það á
ekki að beygja bakið. Einnig ef
tveir menn lyfta saman þungum
hlut, þá er mjög áríðandi að gera
það með þessum hætti, auðvit-
að, og umfram allt samtímis, því
annars flyst allur þunginn yfir á
annan aðilann. Sömuleiðis ef
flutt eru húsgögn eða ýtt bifreið
eða farartæki, þá er áríðandi að
ýta með líkamanum, ekki að láta
hendur setja allan þungann á
bakið.
Niðurstaðan er að beygja kné,
ekki bak, er við beygjum oss, en
halda bakinu beinu. Með öðrum
orðum að halda baki, háls og
höfði beinu, en draga magann
inn.
Þá þarf að fylgjast vel með
því, hvort börn hafa ilsig, og
bæta úr með þar til gerðum fóta-
búnaði, en sé ekki aðgert, þá er
bakverkur fylgikvilli, en nóg er
nú þegar að hafa ilsig.
Fleira má tiltína er getur or-
sakað bakverk. Má þar tilnefna
ranga stöðu á hálsliðum t.d. að
bifreiðastjórar og fleiri aksturs-
menn — einnig skrifstofumenn
— horfa að staðaldri í eina og
sömu átt, en við slíkt hreyfingar-
leysi ,,frjósa“ hálsliðirnir fastir.
Þannig varðveitum vér bak
vort, og útlit okkar og reisn
verður bæði fegurri og virðu-
legri.
Þetta þarf einnig að athuga vel
er vér sitjum, að halda bakinu
beinu.
Brjósklos:
Áður en lengra er haldið verð-
ur ekki hjá því komist að minn-
ast á kvilla er virðist stöðugt fara
fjölgandi hjá oss, íslendingum.
Ekki er ósennilegt að núverandi
lifnaðarhættir og vélaöldin eigi
hér all nokkurn hluta að.
Það sem almennt er nefnt
brjósklos, er nú raunar bæði
brjósklos og brjóskrýrnun. Er
það brjósk það er tengir saman
hryggjarliðina og gerir það, að
þeir gefa bæði mýkt og sveigjan-
leik fyrir hrygginn. Fari það úr
skorðum, en það er oft nefnd
diskur, þá þrýstir það að taugum
og sársaukinn liggur bæði niður
læri og út i mjaðmir.
Þegar þannig fer um brjóskið
milli hryggjarliðanna, þá hefir
það oftast átt sér langan aðdrag-
anda, en þó er það ekki algert,
það gæti t.d. orsakast af óheppi-
legu átaki eða slysi.
Nokkrir læknar telja að lang-
varandi skortur á C-vítamíni eigi
hér nokkra sök.
Ef vér lítum til forfeðra vorra,
þá verður strax ljóst, að þeir sátu
ekki eins mikið og við, og marg-
ar hreyfingar þeirra voru sem
eins konar æfingar. Enda segja
margir sérfræðingar að um 80%
af bakverk vorum stafi af of
slöppum eða of stífum vöðvum,
sem þar með eru annað hvort of
veikburða eða stirðir til að takast
á við hið daglega strit vort.
Lækning:
Af því sem hér að framan
hefir verið skráð má ljóst vera að
bakverkur getur bent til ýmsi-
legrar veiklunar og sjúkleika og
er því sjálfsögð ráðstöfun að
leita til læknis. Það er hans, að
ganga úr skugga um hvað að
kann að vera. Ég vildi ráðleggja
öllum, sem þjáðst hafa af bak-
verk að leita læknis, og að fá
teknar myndir til að athugað
megi verða gaumgæfilega hvað
að er, og af hverju verkurinn
stafar, og í því hlýta algerlega til-
sögn læknis síns. Ef læknirinn
gefur þá umsögn, að þetta sé al-
gengur bakverur, og aðeins sé
um verkjatöflur að ræða til að
linna verkinn uns kastið sé hjá-
liðið, þá hefi ég hér nokkur ráð
að gefa þér, er að haldi mættu
koma ef vel tekst til.
Hvað skal gera gegn
bakverk?
Hér er ekki um neina „pat-
ent“ lausn að ræða, en ef til vill
finnur þú einmitt hér hvað hent-
ar þér til að losna við bakverk
þinn. Hins vegar verður þú fyrst
af öllu að hafa haft tal af lækni
þínum, og ef hann telur að ekki
sé nein alvara á ferðum, þá höf-
um vér nokkur ráð er að haldi
mættu koma, en því aðeins að
HEILSUVERND 11