Fréttablaðið - 11.12.2021, Qupperneq 42

Ólafur Arnalds segir verðlaun listsköpunar sinnar vera að fá að ferðast víðs vegar um heiminn og sjá andlit fólks á meðan það hlustar á tónlist hans. MYND/ANNA MAGGÝ
og spila hana fyrir fólk, og ef
það vantar, þá vantar eitthvað stórt
í ferlið. Það er mest gefandi hlutinn
af ferlinu, það eru verðlaunin okkar,
eftir að hafa unnið að plötu í ár, læst
sig inni í dimmu stúdíói og ekki hitt
vini sína og öll þessi vinna sem fer
í að gera plötuna. Verðlaunin eru
svo að fá að fara um heiminn og sjá
andlit á fólki á meðan það heyrir
músíkina.“
Sköpunargáfan finnur sér þó
alltaf leiðir, hvað sem líður sam-
komutakmörkunum. Segja má að
ástandið í heiminum hafi opnað
Ólafi nýjar dyr í listsköpun sinni og
orðið kveikjan að stuttmyndinni
When We Are Born.
Í myndinni er glímt við spurn-
inguna hvernig við getum fundið
leiðina fram á við út úr þeirri ein-
angrun og tengslaleysi sem heims-
byggðin hefur dvalið í undanfarin
misseri. Um leið segir hún mun
persónulegri sögu, byggða á lífi
tónskáldsins, og skoðar siði, sam-
bönd og innra landslag. Að sögn
listamannsins var myndin tilraun
til að skapa þetta sérstaka samband
listamanns og áhorfenda sem getur
venjulega aðeins myndast á tón-
leikum, á tímum þar sem það var
utan seilingar.
Hugmyndir gerjast í hópi
Orð Ólafs leiða hugann að því
hvernig ófáir áhorfendur brustu
í grát þegar hann f lutti „Lag fyrir
ömmu“ einn á sviðinu, og falin
hljóðfæri byrjuðu skyndilega að
svara laglínunni. Eftir tónleikana
varð mér ljóst af samræðum við
áhorfendur að þeir virtust hafa
túlkað þetta augnablik þannig að
hljómsveitin væri amman að svara
honum úr handanheimum.
Var þessi skilningur í samræmi
við ætlun listamannsins?
„Já, það er það algjörlega,“ segir
Ólafur. „Það er alveg rétt. Ég man
svo sem ekki hvernig þetta byrjaði.
Þetta er einn af þessum hlutum
sem byrja að gerjast með tímanum
á tónleikaferðalögunum. Fyrstu
skiptin sem ég spilaði þetta lag þá
kláraði ég það alltaf bara einn, það
Höfundur greinarinnar var viðstaddur magnaða tónleika Ólafs í Aþenu.
Odeon, draumur allra grískra listamanna í nærri tvö þúsund ár.
Hofin sem gnæfa yfir leikhúsinu eru flóðlýst í myrkrinu.
voru engir strengir að spila bak-
sviðs. Svo einhvern veginn gerjað-
ist hugmyndin í hópi, einhverjir í
hljómsveitinni fóru að leika sér að
spila eitthvað en enginn heyrði í
þeim á sviðinu, og einhver annar
heyrði hljóðfæraleikinn og hugsaði:
„Þetta er svona eins og amman sé að
svara þér.“ Og þannig byggist þetta
upp og þetta verður loks algjörlega
fullkomið, en það er ekki þannig að
hugmyndin hafi beint komið upp á
einhverjum ákveðnum tímapunkti.
Fallegt hvernig hugmyndir gerjast
stundum í hópi.“
Líklega er það hvernig hópur
f lytjenda getur dýpkað og stækk-
að upprunalegt ætlunarverk tón-
skáldsins, eins og í Lag fyrir ömmu,
náskylt því hvernig áhorfendur á
tónleikum gera breiðskífur loks-
ins „raunverulegar“ eins og Ólafur
lýsir því. Þannig eru öll bestu lista-
verkin samlistaverk í einhverjum
skilningi.
Það á svo sannarlega við um
When We Are Born þar sem hljóð-
færaleikarar, dansarar og kvik-
myndalistarmenn tvinna saman
krafta sína á einstakan hátt en
myndina má nálgast á Amazon
Prime. Myndin er hugsuð sem
hluti af breiðskífunni Some Kind of
Peace sem finna má á vefslóðinni
somekindofpeace.com og enginn
ætti að láta fram hjá sér fara.
En hvernig er það annars, þegar
tré fellur í skógi og enginn heyrir,
kemur samt hljóð? n

Og þannig byggist
þetta upp og verður
loks algjörlega full-
komið.
40 Helgin 11. desember 2021 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ