Strandapósturinn - 01.06.1967, Side 61

ÞORSTEINN MATTHÍASSON
Svipmynd gamallar sögu
í norðurhluta Strandasýslu er land stórbrotið og sviphreint.
Rishá fjöll eru þar hvarvetna að byggðabaki. Hvassbrýnda hamra
ber þar hátt við himin allt út til yztu nesja. Sívökul alda hins víð-
feðma norðurhafs fellur óbrotin að ströndum og á þar sinn ald-
urtila. Hér er ekki umhverfið „Lítilla sanda og lítilla sæva.“ —
En hver munu þá geð guma?
Sem að líkum lætur hefur fólkið, sem hér ól aldur sinn
gegnum aldir, þurft að heyja harða glímu við náttúruöfhn,
er kröfðu um fjölbreytta lífshætti hvern þann, sem til manns
vildi komast.
Víðir vellir og hagsæl heiðalönd, er gefa möguleika til ein-
hliða stórbúskapar eru hér hvergi.
A fyrri öldum, þegar mannsaflið var afgerandi í átökum við
náttúruna, varð hver sá er til nokkurra afreka vildi vaxa, að
kunna jöfnum höndum skil á sókn til sjós og lands. Þótt fiski-
mið séu víða nærri landi og væru oft fengsæl, þá var þó tíðum
svo langsótt, að á opnum áraskipum krafði það mikilla mann-
rauna. — Þá eru víða selalátur og eggver við útsker, og trjáreki
berst á fjörur. Þessar nytjar veittu mikla, og oft þráða björg
byggðinni, eftir stranga ártíð hinna löngu nátta. Torveldar leiðir
um heiðar og fjallaskörð, til aðdrátta og mannfunda, gerði mörg-
um ungum heitt í hamsi og herti til átaka.
Lífsmynd fólksins, sem ól hér aldur framan úr öldum, er óljós
í vitund flestra þeirra, sem nú vaxa til manns, og aðeins hálf-
gleymdar sagnir vafðar dul tiltækar þeim, er að vilja hyggja.
Gamhr menn og konur, sem nokkuð vita gerla, eru sem óðast
að ganga til feðra sinna.
59