Syrpa - 01.05.1949, Blaðsíða 30

KARLADÁLKUR
Kæra Syrpa. Hér sendi ég þér heilan bunka af bréfum frá
sjálfboðaliðum og vildi helzt láta þau koma öll. Ég treysti þér
a. m. k. til að taka þessi tvö, sem ég merkti, frá friðsama .borg-
aranum og henni Helgu litlu til Tobbu hennar Gunnu systur;
þær eru jafnaldrar, greyin litlu, og hafa gaman af að sjá bréf-
ið á prenti og Gunna bað mig að koma því á framfæri.
A, B, C, D ...
Guðbrandur Jónsson, prófessor, ritar langa grein í Mánu-
dagsblaðið þann 4. aprxl um inngöngu Islands í Atlantshafs-
bandalagið og bardagann á Austurvelli. Greinin nefnist „Þegar
sagt hefui' verið A, verður að segja B“, og hefst á þessum jesú-
ítiska vísdómi:
„Nú er Alþingi búið að samþykkja þátttöku okkar í At-
lantshafsbandalaginu, og er það vel farið, enda sjálfsagt
til öryggis landinu. Að því hafa verið færð mörg rök og
stundum góð, en þó ekki alltaf hin réttu. Þetta hefur vafa-
laust ekki verið gert af því, að flutningsmenn málsins vildu
halla réttu máli, heldur af hinu, að það er margreynt, að
hin réttu rök bíta ekki nærri alltaf á fólkið — það vill hafa
sín rök, hvort sem rétt eru eða röng — og sérstaklega mundi
það oft leiða það af braut rétts skilnings, ef því væri sagður
allur sannleikur í einu. Þegar þarf að fara með eitthvað í
felur, vill oftast fara svo, að felendur sverja sárlega fyrir
það, sem verið er að dylja, og lenda síðan allajafna í vand-
ræðum, þegar þarf að kveða upp úr með það.“
Lesandanum hlýtur að verða að spurn: Hver eru hin réttu
rök, sem verið er að dylja? Og prófessorinn svarar afdráttar-
laust (til þess að firra vandræðum?):
„Með ályktun sinni á dögunum hefur Alþingi sagt A, en
nú verður það lika að segja B með því að gera nauðsynleg-
ar ráðstafanir til þess, að bandamenn vorir geti setzt í land-
ið og varið það og ísland þar með öðlazt það öryggi, sem
það er að slægjast eftir með samningnum."
Þetta eru þá hin réttu rök, sem óttast er að biti ekki á fólkiðl
En því að krjúpa á fjórum fótum og fara huldu höfði af
hræðslu við fólkið? Nei, nú skal herja, ekki aðeins i Austurveg,
heklur einnig heima fyrir: Hér skal komið upp „sæmilega
stórum lögregluher", sem búinn yrði „aflmeiri tækjum" en
táragasi, „til þess að hin löglega ríkisstjórn gæti haft allt í
hendi sér, ef til frekari átaka kæmi".
1 greininni er ýmislegt fleira athyglisvert, til dæmis gagn-
rýni á „herkænsku" lögreglunnar á Austurvelli og ráðleggingar
um að króa menn „næst“ inni í þröngum sundum til þess að
hafa ráð þeirra i hendi sér. En það skal ekki rakið hér. Aðal-
atriðið er þetta: Við lestur greinarinnar vaknar, eða öllu held-
ur styrkist, sá grunur, að almenningi hafi ekki verið birt öll
gögn í þessu máli. Ef sagt hefur verið A, verður þá ekki að
segja bæði B og C og D? Svarið er auðvitað: Engar upplýsing-
ar fyrir hendi, umræður bannaðar! En manni verður á að geta
sér til að það sé svona:
A frummálinu
Atlantic Treaty
Bases
Chewing gum
Destruction
A máli Morgunblaðsins:
Friðarbandalag
Gistihús
Efnahagsviðreisn
Fyrirvarar
Glæsilegur málflutningur.
Það er næsta spaugilegt að bera saman frásagnir blaðanna af
pólitískum kappræðum. Viðkvæði beggja aðila er undantekn-
ingarlaust: „Andstæðingarnir stóðu uppi algerlega rökþrota og
gátu engu svarað glæsilegum málflutningi okkar manna.“ Nú,
hvoru megin rökin eru kann að vera erfitt að skera úr — það
má finna „rök“ fyrir næstum hvaða óhæfuverki sem er. En
„glæsileikinn" — eitt af þessum margþvældu orðum, sem búið
er að slíta alla merkingu úr — hann er oftast hvorugum megin.
Er yfirleitt hægt að hugsa sér óglæsilegri kappræður og blaða-
deilur en þær, sem tíðkast hér á íslandi? Skammir, fúkyrði og
brigzlyrði, og það jafnvel frá mönnum sem slíks er sízt að
vænta af.
Hversu má þetta bera til?
Jú, kannast ekki allir við jafnvægislögmálið í eðlisfræðinni
um tvö ker, sem tengd eru saman með pípu? Það segir einfald-
lega, að sé vatn í kerunum, þá er vatnsborðið alltaf jafnhátt í
þeim báðum. Og það gildir, óháð því hvað kerin eru stór. Þó
annað kerið sé sjálft úthafið og hitt forarpollur, þá er vatns-
borðið jafnhátt í báðum. Nákvæmlega hliðstætt lögmál gildir
í kappræðum. Deili tveir aðilar, þá er „yfirborðið" á málflutn-
ingi þeirra alltaf jafnhátt. Jafnvel þótt annar sé vitringur og
hinn hálfviti. Og vitringurinn verður að lækka sig niður á
yfirborð hálfvitans — og það veit hálfvitinn.
Deilur af slíku tagi eru auðvitað gagnslausar, já, grátbrosleg-
ar. Því geta ekki sómakærir menn stillt sig um að svara mál-
gögnum forheimskunarinnar í sömu mynt og gera sér ljóst, að
allur almenningur er orðinn leiður á fúkyrðunum?
Friðsamur borgari.
*
Elsku hjartans Tobba mín!
Veiztu, mamma sagði í kvöld að nú yrði ég bara að skrifa
þér, ó ég skammast mín svo mikið að vera ekki búin að skrifa
þér og það var svo mikið gaman að fá bréfið þitt, þakka þér
kærlega fyrir bréfið þitt elsku hjartans Tobba mín og nú ætla
ég að skrifa þér nokkrar línur. Er búið að laga löppina á hon-
um Grána gamla? Veiztu nokkuð, um daginn fóru allir niður
á Austurvöll og ég var að leika mér í parís við hana Stínu og
það var svo gott veður, hún Stína er í sama bekk og ég og hún
á heima í kjallaranum á húsinu sem er búið að kvikna í og við
Stína fórum líka niður á Austurvöll af því allir fóru niður á
Austurvöll það var svo gott veður. O það var svo mikið af
fólki og ég hélt að lúðrakarlarnir ætluðu að fara að spila en
102
SYRPA