Morgunblaðið - 25.10.2021, Blaðsíða 13

Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
Rannsókn lögreglunnar í Nýju-
Mexíkó á atvikinu á fimmtudaginn
þar sem leikarinn Alec Baldwin skaut
kvikmyndatökumanninn Halynu
Hutchins til bana með leikmuna-
byssu beinist nú að Dave Halls, að-
stoðarleikstjóra myndarinnar, sem
og Hönnuh Gutierrez-Reed, sem sá
um öryggi skotvopna á tökustað. At-
vikið hefur vakið alvarlegar spurn-
ingar um öryggi á tökustöðum, sér í
lagi þegar skotvopn eru notuð.
Hutchins var 42 ára þegar slysið
átti sér stað, en Baldwin hæfði einnig
leikstjórann Joel Souza, er hann
kraup að baki hennar. Kvikmyndin
sem þau voru að taka upp heitir Rust,
og á að gerast í Kansas í villta vestr-
inu. Voru þau að stilla upp myndavél-
inni í æfingu fyrir næsta atriði, þar
sem karakter Baldwins átti að ganga
út úr kirkju og skjóta í áttina að
myndavélinni.
Gutierrez-Reed hafði stillt upp
þremur byssum fyrir utan tökustað-
inn og tók Halls eina þeirra og rétti
Baldwin með skilaboðum um að byss-
an væri „köld“, það er óhlaðin.
Óánægja á tökustað
Los Angeles Times greindi frá því
um helgina að tökulið myndarinnar
hefði verið mjög óánægt með vinnu-
skilyrðin í Nýju-Mexíkó áður en
banaslysið átti sér stað. Annars vegar
sneri óánægjan að því að tökuliðinu
hafði ekki verið tryggð gisting í ná-
munda við tökustaðinn, en hins vegar
að því að leikmunabyssur höfðu í tví-
eða þrígang hleypt af skoti. Hafði
einn tökumaður látið framleiðanda
vita af því og bætt við að slíku fylgdi
„ofurmikil hætta“ (e. super unsafe).
Þá hafa fjölmiðlar birt búta úr sím-
talinu til neyðarlínunnar í Nýju-
Mexíkó, en sá sem hringdi blótaði þar
aðstoðarleikstjóra myndarinnar í
sand og ösku fyrir að hafa ekki kann-
að almennilega byssuna.
Gutierrez-Reed er 24 ára dóttir
Thell Reed, sem hefur séð um skot-
vopnaöryggi í kvikmyndaiðnaðinum
um langa hríð. Rust er önnur myndin
sem hún vinnur við, en Gutierrez-
Reed sagði í hlaðvarpi í september
síðastliðnum að hún hefði verið hald-
in óöryggi áður en hún tók við hlut-
verki vopnaumsjónarmanns (e.
armorer) í fyrsta sinn.
Strangar reglur um öryggi
Guillaume Delouche, sem verið
hefur umsjónarmaður vopna í kvik-
myndaiðnaðinum bæði í Frakklandi
og í Hollywood, sagði við AFP-frétta-
stofuna að þrátt fyrir að tæknibrellur
væru oftast gerðar í tölvum, þyrfti oft
enn að beita leikmunabyssum á töku-
stöðum, þar sem án þeirra vanti bak-
slagið og reykinn sem fylgi „alvöru“
skotvopnum. „Þegar þú lætur leikara
fá byssu úr latex eða plasti og bætir
við áhrifum skotsins síðar með tölvu-
tækni, sést samt enn skýr munur,“
segir Delouche.
Hann bætir við að strangar
öryggisreglur gildi um notkun skot-
vopna á tökustað, jafnvel þótt um
„leikmunabyssur“ sé að ræða. Þannig
sé látið eins og byssur með púður-
skotum séu eins og alvöru vopn. „Í
mörgum tilfellum eru þær alvöru
vopn sem hefur verið breytt.“
Vopnin eru geymd í læstum skáp,
og þegar þau eru tekin út eru púður-
skotin tekin sérstaklega frá og lita-
merkt svo að augljóst sé hvað sé
hvað. Þá er sýnt í heyranda hljóði
þegar byssurnar eru hlaðnar og til-
kynnt oftar en einu sinni að búið sé að
hlaða þær með púðurskotum.
Þegar hleypt er skoti af byssunum
má enginn vera nær en tuttugu fet,
sem jafngildir um sex metrum, beint
fyrir framan þær. „Jafnvel þegar um
púðurskot er að ræða, geta smáagnir
skotist úr hlaupinu. Það er betra að
miða aldrei beint á neinn, þannig að
við vinnum með kvikmyndatöku-
manninum til að ramma inn skotið og
gefa þá ímynd að viðkomandi sé í
skotlínunni,“ segir Delouche. Þurfi að
vera nær en sex metra eru settir upp
sérstakir veggir úr plexígleri, en auk
þess eru allir á tökustað með öryggis-
gleraugu og heyrnarhlífar.
Röð mistaka á undan slysi
Slys eru mjög fátíð á tökustað að
sögn Delouche, en geti átt sér stað ef
ekta skotfæri séu einnig á tökustaðn-
um auk púðurskotanna. Hann segir
þó að slík skotfæri eigi alls ekki
heima á tökustað, því þar sé oft einnig
unnið með fölsk skotfæri, það er án
byssupúðurs, og auðvelt sé að rugla
þeim saman.
Þá sé einnig sú hætta fyrir hendi
að ef hleypt sé skoti af slíkri byssu
muni kúlan festast í hlaupinu. Sé
sama byssa í kjölfarið hlaðin með
púðurskoti sé niðurstaðan í raun sú
sama og ef ekta skotfæri hefði verið
notað. Delouche bendir á að þetta
hafi orðið Brandon Lee að bana við
tökur á myndinni The Crow árið
1993, þar sem leikmunameistarinn
hafi ekki skoðað vopnið áður en hann
afhenti leikaranum það. „Þegar slys
gerist, er alltaf röð mistaka á undan
því.“
AFP
Voðaskot vekur spurningar
- Rannsóknin á banaslysinu beinist að aðstoðarleikstjóra og umsjónarmanni skotvopna á tökustað
- Kvartað hafði verið undan öryggi á tökustaðnum áður - Strangar reglur gilda um skotvopn
AFP
Leikmunabyssur Þessar byssur eru leikmunir, en Guillaume Delouche
vopnaumsjónarmaður segir slík vopn oft hafa verið fyrst ekta og síðar breytt.
Öryggi Halynu Hutchins var minnst á laugardaginn í Albuquerque í Nýju-Mexíkó og mættu sumir með kröfuskilti.
FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 25. OKTÓBER 2021
HÁDEGISMATUR alla daga ársins
Bakkamatur
fyrir fyrirtæki og mötuneyti
Við bjóðum annarsvegar upp á sjö valrétti á virkum dögum,
sem skiptist í, tveir aðalréttir, þrír aukaréttir, einn heilsurétt,
einn Veganrétt og hinsvegar er hægt að fá matinn í kantínum
fyrir stærri staði sem er skammtað á staðnum.
Hólshraun 3, 220 Hafnarjörður · Símar 555 1810, 565 1810 · veislulist@veislulist.is
SKÚTAN
Matseðill og nánari upplýsingar á
veislulist.is
Stjórnvöld í Kólumbíu greindu frá
því á laugardaginn að þau hefðu
handsamað Dairo Antonio Usuga,
öðru nafni „Otoniel“, sem leiddi
„Flóaklanið“, stærsta fíkniefnahring
landsins. Var hann gripinn rétt hjá
einni helstu bækistöð sinni í Necocli-
héraði, sem er í nágrenni við landa-
mærin að Panama.
Ivan Duque, forseti Kólumbíu,
sagði að handtakan væri þyngsta
höggið sem fíkniefnahringjunum
hefði verið veitt á þessari öld. Sagði
hann að einungis mætti líkja hand-
töku Otoniels við það þegar Pablo
Escobar, þekktasti fíkniefnabarón-
inn í sögu Kólumbíu, var felldur í
skotbardaga árið 1993.
Um 500 hermenn og 22 þyrlur
tóku þátt í aðgerðunum, en staðfest
var að einn lögregluþjónn hefði fall-
ið. Jorge Vargas, lögreglustjóri Kól-
umbíu, sagði að stjórnvöld hefðu not-
ið gervihnattamynda sem þau fengu
með aðstoð frá Bandaríkjunum og
Bretlandi.
Bandaríkjastjórn hafði áður sett
fimm milljónir bandaríkjadala til
höfuðs Otoniel, sem var ákærður þar
í landi árið 2009, og á nú yfir höfði
sér framsalskæru.
Að sögn lögreglunnar hafði Oton-
iel verið í felum í frumskógum Kól-
umbíu um nokkra hríð og treyst á
sendiboða til þess að koma skila-
boðum frá sér, þar sem hann hefði
óttast að símtal yrði rakið til sín.
„Flóaklanið“ á sér bækistöðvar
um nánast alla Kólumbíu og segja
stjórnvöld hringinn bera ábyrgð á
mesta ofbeldinu í landinu eftir að
skæruliðahreyfingin FARC lagði
niður vopn árið 2016. Stjórnvöld hafa
því sett mikið fé og mannafla til þess
að stöðva frekari starfsemi þess.
„Otoniel“ í haldi
stjórnvalda
- Handtökunni líkt við fall Escobar
AFP
Handtaka Otoniel sést hér í haldi
lögreglunnar eftir handtökuna.