Morgunblaðið - 20.12.2021, Blaðsíða 13

FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 20. DESEMBER 2021
Skeifan 3 • 108 Reykjavík • Sími 581 2333 • rafver.is • rafver@rafver.is
K 7 Premium
Smart Control
Háþrýstidæla
Skúli Halldórsson
sh@mbl.is
Þjóðir múslima samþykktu í gær að
vinna með Sameinuðu þjóðunum að
því að leysa úr frosti afganskar eign-
ir að virði fleiri hundruð milljóna
bandaríkjadala, til að reyna að eiga
við vaxandi vanda almennings í Afg-
anistan.
Samtök um íslamska samvinnu
(OIC) komu saman til sérstaks fund-
ar um málefni Afganistans í Íslama-
bad í Pakistan í gær. Pakistanski ut-
anríkisráðherrann Shah Mahmood
Qureshi sagði í opnunarræðunni að
ef fram fari sem horfi gæti kreppan
leitt til mikillar hungursneyðar, flóðs
flóttamanna yfir landamærin og
frekari upprisu öfgahyggju.
Milljarðar dala verið frystir
Stjórnvöld í Pakistan vöruðu einn-
ig við grafalvarlegum afleiðingum
fyrir alþjóðasamfélagið, haldi efna-
hagshrun nágrannaríkisins Afgan-
istans áfram. Voru leiðtogar heims-
ins hvattir til að finna leiðir til að tala
við talíbana, sem fara með tögl og
hagldir í ríkinu, til að reyna að koma
í veg fyrir hamfarir fyrir fólkið í
landinu.
Um er að ræða stærstu ráðstefnu
um málefni Afganistans sem haldin
hefur verið frá því talíbanar steyptu
ríkisstjórninni af stóli og sneru aftur
til valda í ágúst. Síðan þá hafa millj-
arðar bandaríkjadala í formi aðstoð-
arfjár og eigna verið frystir af al-
þjóðasamfélaginu, töluvert meira
fjármagn en nú er reynt að losa úr
frosti, á sama tíma og kaldur vetur
hefur færst yfir landið.
Hætta á algjöru hruni
Í yfirlýsingu sem gefin var út eftir
fundinn segir að Íslamski þróunar-
bankinn muni leiða átakið í von um
að leysa úr læðingi aðstoðarfé á
fyrsta fjórðungi komandi árs.Stjórn-
völd í Afganistan voru einnig hvött til
að gegna „skyldum samkvæmt al-
þjóðlegum mannréttindasáttmálum,
sérstaklega hvað varðar réttindi
kvenna, barna, ungra, gamalla og
fólks með sérþarfir“.
„Við getum ekki hundsað hættuna
á algjöru efnahagshruni,“ sagði Qu-
reshi á fundinum. Á meðal fundar-
gesta voru utanríkisráðherra talíb-
ana, Amir Khan Muttaqi, og fulltrúar
stjórnvalda Bandaríkjanna, Kína,
Rússlands, Evrópusambandsins og
Sameinuðu þjóðanna.
Sameinuðu þjóðirnar hafa ítrekað
varað við því að Afganistan sé á
barmi þess að verða að heimsins
mesta neyðarástandi mannúðarmála,
þar sem ægir saman matarskorti,
eldsneytisskorti og fjármálakreppu.
Samþykkt var einnig á fundi sam-
takanna að hópur alþjóðlegra ísl-
amskra fræðimanna myndi hefja
samtal við talíbana um málefni „á
borð við, en sem takmarkast þó ekki
við, umburðarlyndi og hófsemi í Ísl-
am, jafnt aðgengi að menntun og
réttindi kvenna í íslam“.
Ekkert ríki hefur enn sem komið
er viðurkennt stjórn talíbana og
stjórnarerindrekar þurfa því að feta
þröngan veg til að aðstoða efnahag
landsins án þess þó að ýta undir
stjórn íslamistanna. Og þótt talíban-
ar hafi lofað mýkri stjórn en þeirri
sem einkenndi valdatíð þeirra á ár-
unum 1996 til 2001, eru konur enn
útilokaðar frá opinberum störfum og
tekið hefur verið fyrir menntun
stúlkna að mestu leyti.
Beindi orðum sínum
sérstaklega að Bandaríkjunum
Imran Khan, forsætisráðherra
Pakistans, sagði heimsbyggðina
þurfa að aðskilja talíbana frá venju-
legum Afgönum. „Ég tala sérstak-
lega til Bandaríkjanna þegar ég segi
að aftengja þurfi ríkisstjórn Afgan-
istans frá fjörutíu milljónum ríkis-
borgara landsins. „Jafnvel þótt þau
hafi verið í átökum við talíbana í tutt-
ugu ár.“
Hundruð fólks stóðu úti í frostinu í
Kabúl, höfuðborg Afganistans,
snemma morguns í gær og biðu í röð
eftir að fá útgefið vegabréf. Degi áð-
ur hafði ríkisstjórnin tilkynnt að hún
hefði hafið að nýju útgáfu vegabréfa.
Margir hófu biðina nóttina áður og
biðu þolinmóðir í einfaldri röð. Ein-
hverjir þeirra voru í örvæntingu að
reyna að yfirgefa landið til að fá
læknisaðstoð, en aðrir til að flýja
undan stjórn íslamistanna.
Hindra hópamyndanir
Taugaóstyrkir verðir úr röðum ta-
líbana réðust endurtekið að hópum
sem mynduðust við upphaf biðraðar-
innar og við vegatálma þar nærri.
„Við viljum ekki að nein sjálfsvígs-
eða sprengjuárás eigi sér stað hér,“
sagði 22 ára vörðurinn Ajmal Toofan
í samtali við fréttaritara AFP á
staðnum, og kvaðst því hafa áhyggj-
ur af hópamyndun.
Liðsmenn Ríkis íslams, höfuðóvin-
ar talíbana, drápu fleiri en 150 manns
seint í ágústmánuði þegar fjöldi
borgara flykktist að flugvellinum í
Kabúl í von um að geta yfirgefið
landið á fyrstu dögum valdatíðar
öfgahópsins. „Við berum hérna
skyldu til að vernda fólkið,“ sagði To-
ofan í gær og beindi á sama tíma
byssu sinni að jörðunni eins og þjálf-
aður hermaður. „En fólkið er ekki
samvinnuþýtt.“
Hætta vofir yfir Afganistan
- Óttast hungursneyð, flóttamannabylgju og frekari upprisu öfgahyggju í landinu - Reynt verður að
koma aðstoðarfé áleiðis til almennings í Afganistan - Ekkert ríki enn viðurkennt stjórn talíbana
AFP
Afganistan Fjöldi fólks var saman kominn í Kabúl í gærmorgun í von um að fá útgefið vegabréf í sínu nafni.
Pakistan Forsætisráðherrann Imran Khan ávarpaði ráðstefnugesti í gær.
Nær öllu hefur verið skellt í lás í
Hollandi næstu fjórar vikur en öllum
verslunum sem ekki selja nauð-
synjavörur, veitingastöðum, krám,
kvikmyndahúsum, söfnum og leik-
húsum var lokað í gær. Ekki má
hefja starfsemi að nýju fyrr en 14.
janúar, en skólar verða lokaðir fram
til að minnsta kosti 9. janúar. Fjöldi
þeirra gesta sem fólk má hafa í hús-
um sínum verður einnig skorinn nið-
ur, úr fjórum í tvo, nema á jóladag.
Um þetta tilkynnti hollenski for-
sætisráðherrann Mark Rutte á
blaðamannafundi á laugardag. „Ég
stend hér í kvöld, þungbúinn í
skapi,“ sagði Rutte er hann ávarpaði
þjóðina á blaðamannafundi. „Til að
segja þetta upp í einni setningu
verður Hollandi lokað aftur frá og
með morgundeginum. Við verðum
að grípa inn í, í varúðarskyni.“
Varar við jólaferðalögum
Dr. Anthony Fauci, sótt-
varnalæknir Bandaríkjanna, telur
að jólaferðalög munu koma til með
að auka útbreiðslu Ómíkron-
afbrigðis kórónuveirunnar, jafnvel
meðal fullbólusettra, og muni reyna
á heilbrigðiskerfið í Bandaríkjunum.
Hann sagði í samtali við fréttastofu
NBC að afbrigðið hafi ótrúlega getu
til að dreifa sér og að Ómíkron-
bylgja sé á leiðinni. Þá hvatti hann
fólk til að láta bólusetja sig, fara í
sýnatöku og bera grímur til að draga
úr útbreiðslu nú þegar hátíðirnar
nálgast.
Jenny Harries, framkvæmda-
stjóri heilbrigðisstofnunar Bret-
lands, hefur sagt Ómíkron vera lík-
lega alvarlegustu ógnina í faraldr
inum síðan hann hófst og varar við
meti í spítalainnlögnum á næstunni.
Aðeins tveir gest-
ir í hverju húsi
- Nær öllu lokað í Hollandi í mánuð
AFP
Forsætisráðherra Mark Rutte til-
kynnti lokunina á blaðamannafundi.