Morgunblaðið - 23.12.2021, Blaðsíða 14

14 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. DESEMBER 2021
STUÐIÐ ER
Í VINNUNNI
NÝR RAFMAGNS SENDIBÍLL
Vivaro-e er einn fullkomnasti atvinnu–
rafmagnsbílinn á markaðnum. Með honum
velur þú að marka grænt fótspor með
þínum atvinnurekstri.
100% RAFMAGN
RAFHLAÐA, HLEÐSLA OG DRÆGNI
Nú kemur ekkert í veg fyrir að það sé hægt að
nota rafmagnsbíla í atvinnurekstri. Vivaro-e hefur
svipaða burðagetu og vörurými og hefðbundinn
sendibíll en er mikið hagkvæmari í rekstri.
Mótor: 100 kW
Rafhlaða: 50/75 kWh
Drægni: 231/330 km. (WLTP)
BÍLABÚÐ BENNA
KOLEFNISJAFNAR OPEL benni.is
Bílasala Suðurnesja
Reykjanesbæ
Njarðarbraut 9
Sími: 420 3330
Ib bílar
Selfoss
Fossnes A
Sími: 480 8080
BB, betri bílar
Akureyri
Njarðarnesi 12
Sími: 534 7200
Bílabúð Benna
Reykjavík
Krókháls 9
Sími: 590 2035
VIVARO-E
VERÐ FRÁ AÐEINS:
5.290.000 KR.
LANGTÍMALEIGA FRÁ: 129.600 KR. Á MÁNUÐI.
B
irt
m
e
ð
fy
rirv
a
ra
u
m
m
y
n
d
-
o
g
t
e
x
ta
b
re
n
g
l.
B
íll
á
m
y
n
d
e
r
m
e
ð
a
u
k
a
b
ú
n
a
ð
i.
TILBÚIN TIL AFHENDINGAR STRAX!
NÝTTU ÞÉR
SKATTALEGT HAGRÆÐI
ÁRSINS SEM ER AÐ LÍÐA!
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
M
egnið af þessum kon-
um þekkti ég ekki
með nafni, þótt
þarna séu innan um
kunnuglegar konur,
eins og Tove Jansson, mamma
Múmínálfanna og Josephine Baker
sviðslistakona og andspyrnukona.
Ég vissi til dæmis ekki að Hedy
Lamarr leikkona væri líka uppfinn-
ingamaður og hefði fundið upp
tæknina að baki þráðlausu neti, sem
er rosalega
merkilegt,“ segir
Sverrir Norland,
þýðandi mynda-
sögubókarinnar
Eldhuga eftir
Pénélope Bagi-
eu, en AM forlag
gefur út, sem er í
eigu Sverris og
eiginkonu hans
Cerise Fontaine. Í bók þessari eru
þrjátíu hraðar sögur um stórkost-
legar konur, sú elsta var uppi á
fjórðu öld fyrir Krist en nokkrar eru
enn á lífi. Sverrir segir að allar ólíku
konurnar í bókinni eigi það sameig-
inlegt að hafa ekki látið væntingar
samfélagsins aftra sér frá því að
gera það sem þeim fannst þær verða
að gera til að verða að þeirri mann-
eskju sem þær vildu verða.
„Þær eru þrautseigar og rísa
upp, hvort sem það er Tove sem átti
að verða húsmóðir en vildi miklu
frekar verða listakona og var í löngu
ástarsambandi með konu, sem var
ögrandi á sínum tíma, eða Sonita
rappari í Afganistan. Nú eða Franc-
es Glessner Lee, frumkvöðull í gerð
örsmárra glæpalíkana, en bróðir
hennar og aðrir hámenntaðir karlar
hunsuðu hana þótt hún hafi verið
miklu klárari en þeir. Þannig er það
eiginlega í öllum sögunum; það er
ekki búist við því að þessar konur
geti eitthvað, sem þær þó augljós-
lega geta betur en flestir ef ekki allir
aðrir. Þær láta ekkert stöðva sig og
þurfa að berjast.“
Agnodice dulbjóst sem karl
Sverrir segir bókina hluta af
bylgju undanfarinna ára þar sem
fortíðin hefur verið endurskoðuð og
sagan sögð upp á nýtt út frá sjónar-
hóli kvenna.
„Í þessari bók er aldrei verið að
hampa konum bara af því þær eru
konur, heldur er verið að draga fram
magnaðar manneskjur og sýna hlut-
skipti þeirra, erfiðleika og breysk-
leika, en líka hæfileika og snilligáfu á
innblásandi hátt. Þarna er ekki inn-
antómur lofsöngur um þessar ein-
stöku konur eða predikun, heldur
eru þær áhugaverðar manneskjur.
Við vitum svo mikið um svo marga
karla, jafnvel þá sem gerðu ekki einu
sinni neitt merkilegt. Þess vegna
þarf að draga fram þessar kvenfyr-
irmyndir,“ segir Sverrir og bætir við
að konurnar í bókinni hegði sér eins
og þeim finnst að þær eigi að gera.
„Þær eru á sínum forsendum, frekar
en að reyna að vera ígildi karls eða
glataðrar hugmyndar um karl.“
Hann segir bókina einnig fela í
sér svolítið yfirlit yfir mannkyns-
sögu síðustu alda, því þar sé hægt að
læra um ólíka staði í heiminum, ólík
tímabil, aðra menningu og fleira.
„Agnodice sem fæddist á fjórðu
öld fyrir Krist í Aþenu, hún var
kvensjúkdómalæknir, en átti ekki að
fá að starfa sem læknir af því það
var einungis fyrir karla. Hún lét það
ekki stöðva sig, blekkti þá, dulbjóst
sem karl og hafði sitt fram og bjarg-
aði ótal mannslífum. Keisaraynjan
Wu Zetian fæddist 624 og ríkti yfir
Kína, en valdatími hennar var eitt
mesta blómaskeið í sögu Kína. Allt
var á móti henni en hún hélt ótrauð
áfram og lét ekkert stöðva sig. Síð-
asta sagan í bókinni er um Peggy
Guggenheim, sem fæddist við lok
nítjándu aldar og var kölluð ástkona
nútímalistar. Hún var rosalega
merkileg kona. Hún vílaði ekki fyrir
sér að sofa hjá öllum listamönnunum
sem voru háðir henni fjárhagslega,
sem margir karlmenn hafa löngum
leyft sér, en þegar hún gerði það, þá
var það hneyksli.“
Handskrifaði allan textann
Sverrir segir að Pénélope
Bagieu sé þekktur franskur mynda-
söguhöfundur og teiknari. „Í Frakk-
landi er mikil myndasagnaútgafa og
fólk á öllum aldri les myndabækur
og þær njóta virðingar. Í myndum
Pénélope er mikil leikgleði og sögur
hennar hafa leiftrandi húmor en líka
dýpt. Hún bjó úti í New York á
sama tíma og við Cerise og við hitt-
um hana einu sinni í hófi þar. Bók
hennar um eldhugana á upphaf sitt í
því að hún teiknaði sögur um líf
þessara kvenna fyrir fullorðna les-
endur hjá Le Monde-dagblaðinu í
Frakklandi. Þar sló þetta í gegn,
enda eru þessar sögur meistaralega
sagðar, skrifaðar og teiknaðar,
krafturinn og innlifunin í þeim alveg
einstök. Pénélope gerði í framhald-
inu tvær bækur úr þessum sögum,
sem slógu í gegn á heimsvísu og
hafa verið þýddar á mörg tungumál.
Við Cerise ákváðum að steypa þeim
saman í eina bók í okkar þýðingu,“
segir Sverrir og bætir við að Cerise
hafi handskrifað allan texta inn á
teikningarnar.
„Vissulega var það brjálæðisleg
vinna, en Cerise, sem er frönsk og
vön myndasagnahefðinni, fannst
óviðunandi að tölvusetja textann.
Þetta skiptir máli því upplifunin á
bókinni er sjónræn og handskriftin
er miklu fallegri en tölvusettur texti.
Handskrift hennar er hluti af hug-
mynd okkur um að leggja alúð í allar
bækur sem við gefum út hjá AM for-
lagi. Við viljum ekki velja ódýrustu
eða einföldustu leiðina, við gerum
ýmislegt sem gengur þvert á skyn-
semina,“ segir Sverrir og tekur
fram að bókin Eldhugar sé fullorð-
insbók en stálpaðir krakkar og ung-
lingar hafi gleypt hana í sig.
„Mér finnst svo skemmtilegt
við þessar sögur hversu hnitmiðaðar
þær eru. Þær fanga svo margt í
fáum strokum, bæði með texta og
myndum, en samt líður manni eftir
hverja sögu eins og maður hafi
ferðast óravegu með hverri persónu
og kynnst henni náið. Ég öfunda þá
sem semja myndasögur af því
hvernig þeir geta miðlað sögum, þar
er hægt að miðla miklu með útliti
fólks á myndum, stellingu, svip og
fleiru. Myndasöguformið sameinar
allt það besta úr myndlist, kvik-
myndum og sagnalist. Myndasögur
eru oft miklu dýpri og betur skrif-
aðar en einhverjir hátimbraðir
skáldsögudoðrantar,“ segir Sverrir
og bætir við að á RÚV hafi undan-
farið verið sýnd teiknimyndaröð,
Eldhugar, byggð á bókinni og ætluð
fyrir aðeins yngri krakka.
Draga fram magnaðar manneskjur
„Þær eru þrautseigar og
rísa upp, láta ekkert stöðva
sig,“ segir Sverrir Norland
um konurnar í Eldhugum.
Þar eru m.a. Apasjí-
stríðskona, hafmeyja í
Hollywood, rappari frá
Afganistan og glæpa-
drottning á Indlandi.
Morgunblaðið/Eggert
Sverrir og Cerise „Við vilj-
um ekki velja ódýrustu eða
einföldustu leiðina, við ger-
um ýmislegt sem gengur
þvert á skynsemina.“