Strandapósturinn - 01.06.2019, Page 125

124
skip [sexróin eða stærra], sem gerð voru út á „hákalls afla á vor-
in“. Í naustum bændanna voru líka 25 bátar [minni en sexrónir],
sem „róið er til fiskjar á sumrum þegar hagar“. Í Trékyllisvíkur-
hreppi voru þá 227 íbúar.
Hreppaskilaþing
Það er svo sem ekki nýtt af nálinni að „hið opinbera“ heimti
greinargerðir eða skýrslur af þegnum sínum um hvað þeir eru að
aðhafast á hverjum tíma. Svona er það í dag og svona var það
þegar þær skýrslur sem hér eru til umfjöllunar voru settar á blað.
„Búnaðarskýrslurnar“, sem á dönsku nefndust „det öekonomiske
tilstand“, sem hér eru birtar spanna 50 ára tímabil þ.e, frá 1791 til
1840 og hafa verið í vinnslu hjá undirrituðum í langan tíma og nú
settar á prent í trausti þess að lesendur hafi af þeim fróðleik um
lifnaðarhætti forfeðranna, sem aldrei verða teknir upp að nýju.
Því miður vantar í skýrslurnar, en við því er víst ekkert að gera.
Þetta vill oft vera þannig þegar um gömul skjöl er að ræða. Það
var hlutverk hreppstjórans að boða til „Hreppaskilaþinga“ sem
lögboðið var að halda en á þeim samkomum töldu bændur fram
skattskildar eigur sínar. Voru framtölin svo grundvöllur Búnaðar-
skýrslanna eins og fram kemur í þingboði hreppstjórans.
Jón Salómonsson (1771-1846) faktor við Reykjarfjarðarverslun
var jafnframt hreppstjóri Árneshrepps í nokkur ár. Hann boðaði
til hreppaskilaþings árið 1825, sem oftar og gerði það á þennan
hátt:
„HREPPAMÓTSSEÐILL Í ÁRNESHREPPI 1825 2
Vitanlegt gjörist að venju
Hreppaskilaþing er ákveðið að haldið verði í Árnesi þann 1sta
október næstkomandi, sem er laugardagurinn næstur á eftir 17da
sunnudegi eftir trinitadis. Þá tilsegist öllum innan Árneshrepps
að mæta þar í eigin persónu, búlausum og búföstum, sem muni
eiga er tíund [skattur] á af að gjaldast:
1) Til að framtelja lifandi og dauða eignamuni til löglegrar tí-
undarvirðingar eftir reglugjörð dags. 17.júlí 1782.
2 ÞÍ. Skjalasafn Strand. II. Bréf 1825