Strandapósturinn - 01.06.2020, Page 80

79
nytlaus og ógild til að halda. Maðurinn vill nú ekki vera þar lengur
og það ljósast að þessi jarðarpartur mun í eyði leggjandi.
Stórabóla gekk yfir landið 1707 og þá er talið að 12.000 manns hafi
dáið. Eftir það mun hagur fólks hafa byrjað að rétta við. Á ferð sinni um
Strandir 1777 kemur Olafur Olavius að Broddanesi. Hann átelur bændur
fyrir dugleysi en leggur til að hafin verði þar bæði hákarla- og þorskveiði,
einnig markvissari selveiði, einkum úr selavöðum sem halda til í Húnaflóa
og innfjörðum hans frá jólum og fram á vor. Hugmynd Olaviusar komst í
framkvæmd 40 – 50 árum síðar. Þá byggðu Broddnesingar lýsisbræðslu-
hús og fisk- og hákarlsþurrkhjalla á klettunum neðan við Bæjarmýrina.
Í Gömlum glæðum getur Guðbjörg í Broddanesi þess að hún muni eftir
þurrkhjöllunum fullum af fiski og hákarli, þegar komið var fram á sumar.
Oft voru tvö hákarlaskip Broddnesinga gerð út frá Gjögri á vertíðinni
og aflinn þá lagður þar upp og verkaður. Einnig gerðu þeir út skip frá
Broddanesi til hákarla- og þorskveiða á Steingrímsfirði og miðum þar
nálægum og var aflinn lagður upp og verkaður þar. Oft fékkst góður
þorskafli af miðum úti við Fiskiflögu á flákanum út af Broddadalsá, við
Stigavík og við Kýrhamarsboða út af Skriðinsenni. Um veiðar á sel úr
selavöðum er ekkert vitað en til var bátur í Broddanesi, stór sexæringur,
sem Huginn var kallaður og var notaður þar fram um miðja 20. öld. Laust
fyrir 1920 var hann endurnýjaður, þar sem með þurfti og hækkaður um tvö
borð og varð hann þá líkur öðrum sexæringum sem þá voru í Broddanesi.
Getgátur eru um að hann hafi upphaflega verið byggður til að nota við
veiðar á sel úr selavöðunum en um þetta og annað sem snýr að veiði úr
þeim eru engar heimildir finnanlegar.
Verð á lýsi var mjög gott á 19. öld og náði hámarki á 8. tug aldar-
innar en eftir 1880 fór verðið að lækka. Fullyrða má að auður Broddnes-
inga á 19. öldinni hafi að mestu leyti komið úr sjónum og að hluta til af
æðarvarpinu í hólmunum. Margir þættir stuðluðu að lokum hákarlaveiða
frá Broddanesi. Árið 1882 kom hafís að landi í Húnaflóa og nokkur ár
þar á eftir. Þá voru hákarlaskip Kollafjarðarnesbónda og Broddnesinga
dregin með hestum út að ísbrúninni og sett þar á flot. Þá var Jón bóndi
á Broddanesi búinn að missa sjón en hann hafði séð um viðhald á öllu er
laut að útgerð. Þorsteinn sonur Broddaneshjóna, bóndi á Enni, drukknaði