Fréttablaðið - 17.09.2022, Blaðsíða 72

Ég var
alveg sáttur
við það að
ég ætti
kannski
ekkert
voðalega
mörg ár
eftir ólifuð.
Kristján E. Guðmundsson
flutti til Berlínar í Þýska-
landi eftir að hann komst á
eftirlaun. Hann greindist með
krabbamein í blöðruhálskirtli
í fyrra og ákvað í samráði við
börnin sín að flytja heim til
Íslands. Kristján segir grein-
inguna hafa verið sjokk en að
stuðningur Ljóssins hafi skipt
sköpum fyrir hann.
Þegar menn greinast með
krabbamein þá er það
dálítið sjokk,“ segir Krist-
ján en hann greindist með
krabbamein í blöðru-
hálskirtli í fyrra, þá 78 ára gamall.
„Þegar ég var búinn að fara í gegnum
mælingar reyndist það vera þannig
að krabbameinið var komið út fyrir
blöðruhálskirtilinn. Í beinin, þann-
ig að það var ekki hægt að fjarlægja
það.“
Kristján fór strax að hugsa um
alvarleika málsins, hversu alvarleg
greiningin væri í raun og veru. „Ég
fór strax að gúggla blöðruhálskirt-
ilskrabbamein, þá sérðu strax – þar
er rætt um lífslíkur,“ segir Kristján
og bætir við að upplýsingarnar sem
hafi komið upp hafi snúist að mestu
um lífslíkur og hversu hátt hlutfall
greindra væri enn á lífi eftir fimm
ár.
Búið að dreifa sér
„Það eru svona greiningar og þá
fer maður eðlilega að spekúlera í
því hvað þetta er alvarlegt. Ég var
búinn að gera mér grein fyrir því að
þetta væri komið út í bein og út fyrir
blöðruhálskirtilinn,“ segir Kristján
og viðurkennir að hann hafi hugsað
um það hversu mörg ár hann ætti
eftir. „Ég var alveg sáttur við það
að ég ætti kannski ekkert voðalega
mörg ár eftir ólifuð.“ Óhjákvæmi-
lega fari fólk að velta lífslíkum fyrir
sér. „Ekki það, ég er ekkert hræddur
við að deyja. Það er það sem bíður
okkar allra,“ segir Kristján. Grein-
ingin hafi þó verið ákveðið sjokk.
„Þú heyrir allt í einu að þú sért kom-
inn með krabbamein í blöðruháls-
kirtilinn. Mig grunaði að þetta væri
komið lengra en það, ég var kominn
með sára verki í bein og líkamann.
En svo byrjar maður að venjast, úr
því maður er kominn með þetta og
maður bara lifir með því.“
Bjó í Berlín
Kristján hafði búið í Berlín hátt í sex
ár þegar hann fékk greininguna en
ákvað í samráði við dætur sínar á
Íslandi að flytja aftur heim. „Dætur
mínar vildu ekkert hafa mig þarna
úti. Þær vildu hafa mig hérna heima
hjá sér og voru í sambandi við lækna
sem þær þekktu persónulega. Það
biðu mín lyf og annað þegar ég kom
heim. Ég tók nú bara næstu flugvél
til Íslands og ég varð svo óheppinn
að fá mjög slæma lungnabólgu og
sýkingu í lungu. Svo fóru krakk-
arnir mínir, sonur og tvær dætur, út
til Berlínar og pökkuðu öllu dótinu
mínu og komu því heim,“ segir
Kristján.
Skömmu áður en hann greindist
var hann farinn að huga að heim-
komu. „Þetta var orðið gott. Ég var
orðinn slæmur í fótunum og var á
fjórðu hæð. Ég var farinn að hugsa
nú þarf ég að drífa mig heim.“
Fann Ljósið
Þegar heim var komið fóru dætur
Kristjáns með hann í Ljósið sem
er endurhæfingar- og stuðnings-
miðstöð fyrir fólk sem hefur fengið
krabbamein og aðstandendur þess.
Þar geta einstaklingar fengið sér-
hæfða endurhæfingu og stuðning
undir handleiðslu fagfólks. Kristján
ljómar allur þegar hann talar um
Ljósið en hann er eitt af andlitum
nýrrar Ljósavinaherferðar, Lífið í
nýju ljósi.
„Þetta er stórkostlegt fyrirbæri,
Ljósið. Þetta er mjög heimilislegt,
mjög lítið stofnanalegt, og þú finnur
Er ekkert
hræddur
við að deyja
Kristján E. Guð-
mundsson segir
andrúmsloftið
í Ljósinu afar
heimilislegt og
þar líður honum
mjög vel.
FRÉTTABLAÐIÐ/
VALLI
1.705
Íslendingar
greinast
árlega með
krabba-
mein.
576
einstaklingar heimsóttu
Ljósið að meðaltali á
mánuði fyrstu fimm
mánuði þessa árs.
1.626
einstakl-
ingar fengu
þjónustu
hjá Ljósinu
árið 2021.
584
voru nýir
þjónustu-
þegar.
427
útskrifuð-
ust árið
2021.
þegar þú kemur þarna þá ertu svo
velkominn. Þú sest og drekkur kaffi
með fólki og spjallar um heima og
geima og rifjar upp gamla tíma,“
segir Kristján og bætir við að Ljósið
bjóði upp á alls kyns námskeið sem
hægt sé að sækja sem hluta af endur-
hæfingu. Kristján hefur sjálfur próf-
að ýmis námskeið á vegum Ljóssins
en hann sækir einnig líkamsrækt
þar tvisvar í viku undir handleiðslu
íþróttafræðings.
„Þetta er svo heimilislegt og
yndislegt. Að koma þarna er eins og
að koma nánast heim til sín,“ segir
Kristján glaður í bragði og um leið
snarar hann fram símanum með
mynd af málverki sem hann gerði.
Á myndinni er falleg andlitsmynd
af dökkhærðri ungri konu.
Margt í boði
„Ég er búinn að sækja myndlistar-
námskeið og ég er búinn að læra
að hnýta f lugur og svo lærði ég að
mála steina. Það er fullt í boði,“ segir
Kristján. Námskeiðin séu skemmti-
leg en það sé þó meiri ávinningur
af því að sækja þau, líkt og félags-
skapurinn, sem sé mikils virði.
Aðspurður hvort hann sé búinn að
eignast vini segir Kristján svo vera.
„Allmargir eru ágætis vinir mínir,
ekki síst starfsfólkið – maður er svo
innilega velkominn.
Margir eru stressaðir að fara í
svona endurhæfingu. Oft er þetta
svolítið stofnanalegt en þarna
er þetta mjög heimilislegt,“ segir
Kristján. Það sé ýmis þjónusta í boði
innan Ljóssins fyrir einstaklinga
sem greinst hafa með krabbamein.
Þeir fái umhyggju og viðfangsefni
og tillit sé tekið til ástands hvers og
eins. Að sögn Kristjáns er ástand
fólks mjög misjafnt og þá skipti máli
að fá skilning frá öðrum í svipuðum
sporum.
Erfið meðferð
Sjálfur fór Kristján í lyfjameðferð
og nú tekur hann líftæknilyf vegna
krabbameinsins. Hann segir með-
ferðina hafa verið erfiða, sérstaklega
í fyrstu. „Ég gat eiginlega ekki gert
neitt. Ég var svo máttlaus og þreytt-
ur.“ Svo hafi lyfin farið að hafa góð
áhrif og krafturinn jókst á ný. Krist-
ján hefur gaman af eldamennsku og
gat lítið sinnt áhugamálinu á meðan
hann var sem verstur. „Nú get ég
alveg staðið í smá eldamennsku. Ég
bakaði pönnukökur í gær og bauð
dóttur minni í kaffi með pönnu-
kökum,“ segir Kristján og skellir
upp úr.
Fagnar verkjaleysi
Spurður um framhaldið segist Krist-
ján vera að fara í rannsóknir í næsta
mánuði. Blóðprufur hafi nú þegar
komið vel út og læknirinn sé ægi-
lega ánægður. Kristján fagnar því
að vera orðinn verkjalaus og horfir
hæfilega bjartsýnn fram á veg. „Það
getur vel verið að krabbameinið sé
farið – ég er orðinn verkjalaus og
hættur að taka öll verkjalyf. Maður
lifir ósköp venjulegu lífi og málar
kalla á steina.“ Hann vonar að aðrir í
sömu sporum og hann leiti til Ljóss-
ins. „Fólk á endilega að fara þarna
og finna andrúmsloftið, hvað það
er gott. Því líður miklu betur,“ segir
Kristján að síðustu. n
Helena Rós
Sturludóttir
helenaros
@frettabladid.is
32 Helgin 17. september 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ