Fréttablaðið - 17.09.2022, Blaðsíða 12

Leiðslan mun geta flutt
yfir 50 milljarða rúm-
metra af gasi á ári
hverju er hún verður
tekin í notkun en búist
er við að lagningu
hennar ljúki árið 2030.
Það má gera ráð fyrir
aukinni eftirspurn eftir
orku hér heima vegna
þessa ástands.
Halla Hrund
Logadóttir,
orkumálastjóri
Rússar og Kínverjar hafa gert
með sér samning um nýja
risavaxna gasleiðslu sem
færa mun gas frá Síberíu til
Kína. Leiðslan er talin eiga
að koma í stað NordStream 2
gasleiðslunnar sem auka átti
gasflutning frá Rússlandi til
Þýskalands en verður ekki
tekin í notkun.
ragnarjon@frettabladid.is
ORKUMÁL Risavaxin gasleiðsla sem
ber nafnið Power of Siberia 2 eða
„Kraftur Síberíu 2“ er nú á undir­
búningsstigi en leiðslan mun sjá
um að dreifa rússnesku jarðgasi frá
Síberíu til Kína í gríðarlegu magni.
Leiðslan mun geta f lutt yfir 50
milljaðra rúmmetra af gasi á hverju
ári er hún verður tekin í notkun en
búist er við að lagningu hennar ljúki
árið 2030. Það samsvarar flutnings­
getu NordStream 1 leiðslunnar sem
áður sá um flutning á gasi frá Rúss­
landi til Evrópu. Sú leiðsla hefur
verið lokuð síðan 2. september en
Rússar skrúfuðu fyrir gasflutninga
til Evrópu í kjölfar viðskiptaþving­
ana gagnvart landinu síðan innrás
þeirra í Úkraínu hófst.
Áður hafði staðið til að Nord­
Stream 2 gasleiðslan yrði tekin í
notkun sem myndi sjá meginlandi
Evrópu fyrir samsvarandi magni af
gasi og Kraftur Síberíu 2 mun geta
f lutt. Rússar horfa nú í auknum
mæli til Kína og Asíu um sölu á gasi
sínu eftir að tengsl Evrópulanda
og Rússlands hafa dvínað í kjölfar
stríðsins.
Gasleiðslan hefur lengi verið í
hugmyndabanka Rússa og á sér
fyrirmynd í leiðslu sem nú þegar
f lytur gas frá Síberíu til Kína og
nefnist Kraftur Síberíu 1. Sú gas­
leiðsla var tekin í notkun árið 2019
en lagning leiðslunnar hefur staðið
yfir í átta ár.
Rússar auka sölu á
orku til Kína með
nýrri gasleiðslu
Verkamenn í
Kína vinna að
lagningu gas-
leiðslu milli
Rússlands og
Kína í Austur-
Jiangsu-héraði.
FRÉTTABLAÐIÐ/
GETTY
Vladímír Pútín Rússlandsforseti og Xi Jinping, forseti Kína. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
Rammar inn mikilvægi sjálfstæðis í orkumálum
bth@frettabladid.is
Evrópa hefur ekki byggt upp inn-
viði sem skyldi til að tækla orku-
krísuna í kjölfar Úkraínustríðsins.
Þetta segir Halla Hrund Loga-
dóttir orkumálastjóri.
„Þess vegna er Þýskaland að
auka raforku frá kolum um 30
prósent milli ára. Sem dæmi hafa
ekki verið byggðar upp stöðvar
í Þýskalandi til að taka á móti
fljótandi gasi frá öðrum ríkjum
en Rússlandi.“
Ef Kínverjar ákveða að kaupa
stórfellt magn af Rússum í
gegnum risavaxna gasleiðslu
milli landanna gæti það þýtt
að Evrópa þurfi að hugsa öll sín
orkumál upp á nýtt. Innviðakrísa
er annað nafn yfir orkukreppuna
að sögn Höllu Hrundar.
„Átökin í Úkraínu endurspegla
ósjálfstæði Evrópu í orku-
málum,“ segir Halla, einkum er
kemur að loftslagsmarkmiðum.
Evrópa hafi veðjað á ódýrt gas
frá Rússlandi í þeim efnum.
Nú kvikni spurningar um hvort
Þýskalandi sé stætt á að loka
síðustu kjarnorkuverunum eins
og stefnt hefur verið að.
„Kjarnorka hefur átt mikinn
þátt í að ekki hefur farið enn
verr á þessum krísutímum. Það
verður áhugavert að sjá hvaða
svör Evrópa hefur í innviðaupp-
byggingunni þegar og ef sam-
skiptin við Rússland halda áfram
að versna.“
Orkuverð hefur hækkað
margfalt í sumum ríkjum frá
upphafi innrásarinnar. Verðþaki
hefur verið komið á til dæmis í
Bretlandi. Heimili þar munu ekki
greiða nema 2.500 pund á ári
sem þó gæti aðeins orðið brot af
því sem orkan mun kosta.
Mikil umræða er um að Evr-
ópusambandið hafi brugðist og
að endurskoða þurfi löggjöf um
orkumarkað. Endurhanna þurfi
regluverk um orkumarkaðinn til
að hann þjóni almenningi betur,
líka á krísutímum.
„Hér heima finnum við mun
minna fyrir þessu ástandi
samanborið við löndin á megin-
landi Evrópu, vegna þess hve
langt við höfum náð nú þegar í
orkuskiptum. En það má gera ráð
fyrir aukinni eftirspurn eftir orku
hér heima vegna þessa ástands,“
segir Halla Hrund.
Orkumálastjóri minnir einnig
á að tækifæri geti falist í krísum.
Krefjandi aðstæður hafi leitt
til lagningar hitaveitu í flestar
byggðir hér á landi og gríðar-
legrar uppbyggingar íslensks
orkuiðnaðar.
„Við sjáum það nú hve gott er
að vera sjálfstæð í orkumálum.
Á sama tíma er mikilvægt að við
setjum í forgang að klára orku-
skiptin. Mikið er eftir í flugi og í
siglingum en ekki eftir neinu að
bíða að klára orkuskiptin í landi.
Orkuöryggi og loftslagsmál eru
efst á baugi,“ segir Halla Hrund.
Evrópa brást of seint við
Svo virðist sem efnahagsað-
gerðir Evrópulanda og Banda-
ríkjanna hafi ekki eins mikil
áhrif á Rússland og vonast var
til. Samdráttur í rússneskum
efnahag hefur mælst 4 prósent
en Rússar hafa grætt gríðar-
lega á sölu jarðefnaeldsneytis
eftir að verð á orku rauk upp
vegna stríðsins. Heildarverð-
mæti orkusölu Rússa er talið 93
milljarðar evra á fyrstu hundrað
dögum stríðsins samkvæmt
Orku- og umhverfisrannsóknar-
stofnun Finnlands. Sérfræð-
ingar segja að líklegast muni
efnahagsaðgerðir vestrænna
ríkja því ekki hafa áhrif fyrr en
á næsta ári. Á meðan stefni
allt í að orkukrísa muni geisa í
Evrópu eftir að innflutningur á
rússnesku gasi stöðvast.
Fara í gegnum Mongólíu
Forseti Mongolíu Ukhnaagiin Khu­
relsukh tók þátt í sameiginlegum
fundi með Vladímír Pútín Rúss­
landsforseta og Xi Jinping, forseta
Kína, nú á fimmtudaginn en Khu­
relsukh hefur lýst yfir stuðningi
sínum við uppbyggingu leiðslunnar.
„Við styðjum við uppbyggingu olíu­
og gasleiðsla sem flytja munu gas frá
Rússlandi til Kína en tæknilegar og
efnahagslegar aðstæður réttlæta
bygginguna að okkar mati,“ sagði
forseti Mongólíu á fundinum en þó
hafa engar áætlanir um olíuleiðslu
verið formlega lagðar fram. n
FRÉTTASKÝRING FRÉTTABLAÐIÐ 17. september 2022 LAUGARDAGUR