Fréttablaðið - 22.09.2022, Blaðsíða 8

Það er spurning hvort
herráðið hafi að ein-
hverju leyti platað
Pútín út í þetta stríð.
Haukur Hauks-
son, fjölmiðla-
maður búsettur í
Rússlandi
Segir Pútín kominn upp að vegg
Rekstraraðili
til að reka ljósameðferð á Akureyri
Sjúkratryggingar Íslands (SÍ) auglýsa eftir rekstraraðila til viðræðna um samning
um að reka ljósameðferð á Akureyri
Um er að ræða ljósameðferð við húðsjúkdómum undir faglegri ábyrgð sérfræðings
í húðlækningum og framkvæmd undir umsjón sérhæfðs starfsfólk t.d. sjúkraliða.
Um yfirfærslu á þjónustu er að ræða sem hefur verið sinnt af Sjúkrahúsinu á
Akureyri. Um 1.800 meðferðir var að ræða síðast liðið ár fyrir um 40 einstaklinga.
Í gildi er rammasamningur um ljósameðferð við húðsjúkdómum og við það miðað
að sá samningur gildi um daglega þjónustu en óskað er eftir aðila til viðræðna um
að setja á fót slíka meðferðarstöð á Akureyri.
Þjónustan skal veitt jafnt yfir árið og vera aðgengileg a.m.k. 3 daga vikunnar.
Þjónustuna skal skrá í rafræna sjúkraskrá í samræmi við lög þar um.
Um þjónustuna gilda, sjá gögn hér:
Rekstur ljósameðferðar á Akureyri - Auglýsing | Sjúkratryggingar (island.is)
1. Almennir skilmálar Sjúkratrygginga Íslands um kaup á heilbrigðisþjónustu.
2. Rammasamningur dags. 23. desember 2014, með síðari breytingum.
Gengið er út frá gildistöku samnings frá 1. desember 2022 eða skv. nánara
samkomulagi.
Áhugasamir eru beðnir um að senda tövupóst á netfangið innkaup@sjukra.is
þar sem fram kemur stutt kynning á fyrirtækinu, lýsing á gæðastefnu og hvernig
ofangreind þjónusta yrði veitt. Fyrirspurn vegna auglýsingarinnar má senda á
sama netfang.
Frestur til að til að lýsa yfir áhuga til viðræðna er til og með 6. október nk.
Pútín er undir
mikilli pressu
frá þjóðernis-
öflum víða í
þjóðfélaginu
að mati Hauks.
Ákvörðun for-
seta Rússlands
að kalla til
herkvaðningar
hefur vakið ugg.
FRÉTABLAÐIÐ/EPA
thorgrimur@frettabladid.is
RÚSSLAND Vestrænir leiðtogar voru
að mestu ósnortnir yfir tilkynningu
Vladímírs Pútíns Rússlandsforseta
um að gripið verði til herkvaðningar
til að halda áfram hernaði Rússa
í Úkraínu. Pútín tilkynnti þetta í
sjónvarpsávarpi í gær, auk þess sem
hann hótaði því að Rússar kynnu
að svara meintri „kjarnorkukúgun“
Vesturveldanna með beitingu eigin
kjarnavopna.
„Ræðan er stigmögnun, en hún
kemur þó ekki á óvart,“ sagði Jens
Stoltenberg, framkvæmdastjóri
NATO, við Reuters-fréttastofuna.
„Þess vegna erum við viðbúin. Við
munum halda ró okkar og halda
áfram að veita Úkraínu aðstoð.
Ræða Pútíns forseta sýnir fram á að
styrjöldin er ekki að fara samkvæmt
áætlunum hans. Hann hefur mis-
reiknað sig alvarlega.“
Volodímír Zelenskíj, forseti
Úkraínu, sagðist ekki telja að Pútín
myndi beita kjarnavopnum. Hann
sagði jafnframt ekki standa til boða
að láta undan hótunum hans. „Á
morgun kann Pútín að segja: ‚Auk
Úkraínu viljum við líka hluta af
Póllandi, annars beitum við kjarna-
vopnum.“ Við getum ekki gert slíkar
málamiðlanir.“
„Þetta er bara enn ein sönnun
þess að Pútín hefur ekki áhuga á
friði, að hann vill stigmagna þetta
árásarstríð,“ sagði Peter Stano,
talsmaður Evrópusambandsins.
„Þetta er líka enn eitt ummerki um
örvæntingu hans yfir framgangi
árásarinnar í Úkraínu.“
Mark Rutte, forsætisráðherra
Hollands, þótti lítið til yfirlýsinga
Pútíns koma og sagði þær merki
um að hann væri orðinn skelkaður.
„Við höfum heyrt orðræðu hans um
kjarnavopn margoft áður og við
erum orðin dofin fyrir henni.“
Kaja Kallas, forsætisráðherra
Eistlands, tók í sama streng. „Hvað
varðar kjarnorkuhótanirnar er
markmiðið það sama og hingað
til – að sá ótta og skelfa almenning.
Kreml reynir að fjárkúga alþjóða-
samfélagið og vill hræða og aftra
okkur frá því að hjálpa Úkraínu.
Evrópa mun ekki láta undan.“ n
Pútín hafi ekki áhuga á friði heldur
vilji stigmagna stríðið í Úkraínu
Jens Stoltenberg segir ræðu Pútíns
stigmögnun. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
Zelenskíj telur Pútín ekki munu beita
kjarnavopnum. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
thorgrimur@frettabladid.is
RÚSSLAND Yfir þúsund manns voru
handtekin vegna mótmæla í Rúss-
landi í gærkvöldi.
Mótmælin voru gegn herkvaðn-
ingu sem Vladímír Pútín Rúss-
landsforseti tilkynnti fyrr sama dag
vegna yfirstandandi innrásar Rússa
í Úkraínu. Mótmælin áttu sér stað
í að minnsta kosti 37 rússneskum
borgum, þar á meðal Moskvu, Sankti
Pétursborg, Tomsk, Perm og Jekat-
rínbúrg.
Mótmælasamtökin Vesna hvöttu
Rússa til að mótmæla herkvaðning-
unni, sem á að ná til alls 300 þúsund
varaliða sem til stendur að berjist
með rússneska hernum í Úkraínu. n
Mörg handtekin
vegna mótmæla
Lögreglumenn í Moskvu að hand-
taka mótmælanda gegn herkvaðn-
ingu í gær. FRÉTTABLAÐIÐ/EPA
jonthor@frettabladid.is
BANDARÍKIN Saksóknari í New York-
fylki Bandaríkjanna hefur höfðað
mál gegn Donald Trump, fyrrver-
andi Bandaríkjaforseta, og þremur
börnum hans. CNN fjallar um málið.
Málið varðar meintan þátt þeirra
í umfangsmiklu f jársvikamáli.
Trump-fjölskyldumeðlimunum er
gefið að sök að hafa skipulagt víð-
tækt svindl sem meðal annars villti
fyrir lánastofnunum, trygginga-
félögum og skattyfirvöldum.
Saksóknarinn krefst þess að þau
greiði 250 milljóna dala sekt, sem
jafngildir rúmlega 35 milljörðum
íslenskra króna. n
Trump-fjölskyldan
grunuð um svindl
Rússar hyggjast kalla til allt
að 300 þúsund manns í her
sinn vegna innrásarinnar í
Úkraínu. Vladimír Pútín for-
seti segir allt verða gert til að
vinna sigur.
thp@frettabladid.is
RÚSSLAND Sú ákvörðun Vladimírs
Pútíns Rússlandsforseta að kalla
til herkvaðningar vegna innrásar
Rússa í Úkraínu hefur vakið mikinn
ugg víða um heim.
Haukur Hauksson f jölmiðla-
maður hefur búið í Rússlandi í um
þrjá áratugi. Haukur segir Rússa
áhyggjufulla eftir að greint var frá
herkvaðningunni, fólk óttist að
stríðið muni harðna. Pútín sé kom-
inn í erfiða stöðu og grípi til þessara
aðgerða ekki síst vegna ástandsins
í stjórnmálum innanlands. Ekki sé
útlit fyrir að friður komist á í bráð.
„Menn hafa áhyggjur af þessu og
almennt líst mönnum illa á þetta.
Þetta þýðir að stríðið er að stig-
magnast og að aukast væntanlega.
Þetta er mjög slæmt og hið versta
mál í alla staði fyrir land og þjóð í
Rússlandi, líka fyrir Evrópu og fram-
tíð Evrópu. Þetta er mikið áhyggju-
efni og menn hafa áhyggjur af
frekari uppgangi þjóðernissinna og
hægri öfgaafla og stórveldissinna,
með nostalgíu gagnvart stórveldis-
tímum Rússlands,“ segir Haukur.
Að sögn Hauks er þetta það sem
svartsýnustu menn, meðal annars
hann sjálfur, hafi spáð; að styrjöldin
myndi aukast og breiðast eitthvað
út í álfunni. „Menn eru að fá bréf í
pósti, herkvaðningu, þurfa að fara
í læknisskoðun. Þar er tekið mittis-
mál, höfuðmál og skóstærðin til
að fá herbúninginn sendan og allt
þetta. Bréfin koma í pósti og svo
kisturnar heim, það er hætt við því
þar sem þetta er að aukast,“ segir
hann.
Haukur bendir á það sem fram
hefur komið, að þeir þrjú hundruð
þúsund menn sem Pútín tali um að
kalla í herinn séu kannski ekkert
vanir hernaði og þá þurfi að þjálfa.
Stríðinu muni ekki ljúka í bráð og
harmleikurinn halda áfram.
„Þetta sýnir þá að stríðið er komið
til að vera. Úkraína verður Sómalía
eða Afganistan álfunnar og það
verður þarna mjög blóðugt stríð.
Það grátlega og sorglega í þessu öllu
saman er að tugir þúsunda, hund-
ruð þúsunda, eru fallin nú þegar og
vafalaust mun fleiri munu deyja í
þessum skelfilegu átökum, sem er
mikil tragedía. Þetta er algjör harm-
leikur fyrir álfuna og Evrópu.“
Spurður hvort Pútín finnist sem
hann sé kominn upp að vegg svarar
Haukur játandi. „Ég held að það sé
rétt, Pútín er kominn upp að vegg.
Það er spurning hvort herráðið hafi
að einhverju leyti platað Pútín út í
þetta stríð,“ segir hann.
Að því er Haukur segir gerðu
Rússar sér ekki fulla grein fyrir bar-
áttuþreki Úkraínumanna. „Ég held
að Pútín sé kannski í of góðum og
of miklum tengslum við herráðið og
þeir hafi ofmetið afl sitt og mögu-
leika gegn Úkraínumönnum. Svo er
alveg ljóst að njósnaapparatið hjá
Pútín hefur klikkað á því að átta sig
á því hve mikla mótspyrnu Úkra-
ínumenn myndu veita,“ segir hann.
„Málið er líka það að ef Pútín núna
hættir við og dregur menn heim og
annað slíkt, þá er hann búinn að
tapa innanlands. Hann getur ekki
leyft sér það pólitískt að tapa innan-
lands.“
Sótt sé að Pútín bæði af vinstri
og hægri væng stjórnmála, annars
vegar kommúnistar og sósíalistar
og hins vegar þjóðernissinnar. Inn-
rásin hafi verið vatn á myllu þjóð-
ernissinna. Ef staða forsetans veikist
meira sé hætta á hallarbyltingu.
„Pútín er í mjög þröngri og erf-
iðri stöðu. Ef hann sýnir veiklyndi
og linkind í þessum málum, þá
er hallarbylting möguleg. Hann
er kannski að einhverju marki að
koma til móts við þjóðernis- og
stórkarlaöfl í Moskvu með þessari
herkvaðningu. Hætt er við að það
komi einhver herforingjatýpa af
hægri kanti, þjóðernis- og herfor-
ingjatýpa, í hans stað vegna þess að
stemningin í rússnesku þjóðfélagi er
þannig núna.“
Haukur segir ákvörðun Pútíns
ekki einungis hernaðarlega, þetta
sé líka gert vegna ástandsins
innanlands. Hann sé undir mikilli
pressu hjá þjóðernisöflum sem séu
mjög víða í þjóðfélaginu um það
að ef hann tapar þessu þá er hann
búinn að vera sjálfur pólitískt, Pútín
sjálfur.
„Hann er undir gríðarlegri pressu
og ég held að þessi tímasetning sé að
miklu leyti út af því. Ekki síst út af
sókn Úkraínu í Kerson og sérstak-
lega í Karkov sem kom Rússum í
opna skjöldu og var ákveðið fíaskó
fyrir Rússa,“ segir Haukur. Þá hafi
Pútín fengið þessa pressu, bæði
frá kommúnistum og þjóðernis-
sinnum, sem eru nokkuð sterkir,
og kirkjunnar mönnum líka. „Það
er mikil pressa sem er á Pútín úr
tveimur áttum.“ n
8 Fréttir 22. september 2022 FIMMTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ