Fréttablaðið - 22.09.2022, Blaðsíða 32

Fréttablaðið - 22.09.2022, Blaðsíða 32
Textar eru svo sannar- lega ekki minna sköp- unarverk lesenda en höfundar. Mars Proppé Það er náttúrlega vitað að loftslagsbreytingar eru að hafa mikil áhrif á strandlengjuna um allan heim. Sigrún Alba Sigurðardóttir Strandlengjan og áhrif mannsins á vistkerfi hennar er útgangspunktur haust- sýningar Hafnarborgar, flæðir að – flæðir frá. Sigrún Alba Sigurðardóttir sýningarstjóri lýsir ströndinni sem átaka- svæði á tímum loftslags- breytinga. Í haustsýningu Hafnarborgar, flæðir að – f læðir frá, tef lir Sigrún Alba Sigurðardóttir, sýningarstjóri og menningarfræðingur, fram verkum sjö listamanna sem eiga það allir sameiginlegt að fjalla um strand- lengjuna á einn eða annan hátt. „Þetta eru listamenn sem búa á svæðum sem eru mjög háð sjónum og ég ákvað að velja inn listamenn sem hafa verið að vinna með nátt- úruna í sínum verkum. Sum ákváðu að gera ný verk fyrir sýninguna en svo eru líka eldri verk. Þetta eru sjö listamenn frá Íslandi, Danmörku, Færeyjum, Ástralíu og Japan og einn sem er fæddur á Nýja-Sjálandi en býr á Íslandi,“ segir hún. Af hverju valdirðu að fjalla um ströndina? „Þetta er náttúrlega svolítið stórt viðfangsefni og mér fannst mikil- vægt að velja verk á sýninguna sem endurspegla það. En ástæðan fyrir því að ég valdi að vinna með strönd- ina má rekja til þess að í heims- faraldrinum fór ég í f leiri og f leiri göngutúra meðfram sjónum og fór að hugsa um strandlengjuna og loftslagsbreytingar. Það er náttúr- lega vitað að loftslagsbreytingar eru að hafa mikil áhrif á strand- lengjuna um allan heim, lífverur eru að hverfa og aðrar að nema land, til dæmis við Ísland. Hækkun sjávar- borðs er að eiga sér stað og mun, ef vel gengur, aðeins vera um hálfur metri á næstu hundrað árum.“ Náttúran í breyttum heimi Að sögn Sigrúnar má líta á ströndina sem eins konar átakasvæði á tímum loftslagsbreytinga og mannaldar. Listamennirnir sem taka þátt í sýningunni vinna verk sín í ólíka miðla og má sjá allt frá ljósmynda- verkum til skúlptúra sem unnir eru úr plöntum og lífverum. „Listamennirnir eru að vinna með ólík efni en þau eru samt öll, og það á líka við um ljósmyndar- ana, að glíma við það hvernig við ætlum að fara að því að lifa með náttúrunni í breyttum heimi. Eins og Studio ThinkingHand, þau tala mikið um það að þau séu að vinna með náttúrunni frekar en að vinna með náttúruna. Það er svolítið hug- myndafræðin á bak við sýninguna,“ segir Sigrún. Hún vísar þar til listamanna- tvíeykisins Studio ThinkingHand sem er skipað þeim Rhodu Ting og Mikkel Dahlin Bojesen. Verk þeirra á sýningunni samanstanda af gler- skúlptúrum sem innihalda sveppa- gróður og bakteríur. „Við vitum að þetta eru lífverur sem eru ótrúlega sterkar og munu lifa af jafnvel þó það verði erfiðara og erfiðara fyrir mannkynið að búa á jörðinni. Þau eru líka í þessu verki að spyrja sig að því hvað séu snjallar lífverur. Eru það þær sem eiga auð- velt með að aðlagast og vinna saman eins og dæmið er með sveppi og bakteríur?“ Breitt aldursbil listamanna Sigrún Alba er einn helsti sér- fræðingur Íslands í samtímaljós- myndun og á f læðir að – f læðir frá má finna verk eftir ljósmyndarana Pétur Thomsen, Stuart Richardson og Tadashi Ono. „Ljósmyndararnir eru svolítið að fanga það hvernig maðurinn traðkar á jörðinni og hvernig hann fer að því að lifa af í þessum heimi. Það er alltaf ákveðinn fórnarkostn- aður fólginn í því eins og í verkum Tadashi Ono sem er að mynda varn- arvegg sem var byggður eftir f lóð- bylgjuna miklu í Japan 2011. Eitt- hvað sem fólk telur nauðsynlegt að gera en hefur þær afleiðingar að fólk missir tengslin sem það hafði áður við sjóinn,“ segir Sigrún. Hvernig valdirðu listamennina inn á sýninguna? „Fyrst valdi ég Studio Thinking- Hand inn á sýninguna, ég vissi frá upphafi að ég vildi hafa þau með. Ég sá sýningu með þeim í Danmörku 2020 og hluti af þeim verkum sem eru hér voru á þeirri sýningu. Svo hafði ég líka kynnst Tadashi Ono og mér fannst verk hans kallast á mjög skemmtilegan hátt á við verk Péturs Thomsen. Mig langaði að hafa þá saman á sýningu. Svo fór ég bara svona að skoða listamenn sem hafa verið að vinna með náttúruna. Ég hef alltaf verið hrifin af verkum Önnu Rúnar Tryggvadóttur og Stu- art Richardson hefur ótrúlega fal- lega ljóðræna sýn. Svo er Alda Mohr yngst þeirra listamanna sem eru á sýningunni, aðeins 25 ára, en hún hefur verið að vekja mikla athygli í Danmörku og Færeyjum, þaðan sem hún er, fyrir sína list.“ Sigrún bætir því við að hún hafi viljað hafa nokkuð breitt aldurs- Við þurfum að hlusta á náttúruna Sigrún Alba lýsir strandlengjunni sem átakasvæði á tímum loftslagsbreytinga. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI Verk Studio ThinkingHand á sýningunni samanstanda af glerskúlptúrum sem innihalda sveppagróður og bakteríur. Ljósmyndir Péturs Thomsen fjalla bæði um samband mannsins við tímann og við veröldina sem umlykur okkur og mótar. Þorvaldur S. Helgason tsh @frettabladid.is bil listamanna á sýningunni en sá yngsti, Alda Mohr, er 25 ára, á meðan sá elsti, Tadashi Ono, er 62 ára. Ljóðræna og fegurð Sífellt algengara er að listamenn fjalli um áhrif loftslagsbreytinga í verkum sínum. Sigrún Alba vildi þó sérstaklega einblína á strand- lengjuna sem er það svæði þar sem áhrif hamfarahlýnunar birtast einna skýrast. „Það er kannski ekki byrjað að ræða svo mikið um hvað gerist þegar hækkun sjávarborðs verður áþreifanlegri eða hvað gerist þegar fiskurinn sem við þekkjum fer að hverfa og annar tekur við. Þannig að ég var svolítið upptekin af svæðum í kringum Ísland.“ Sigrún Alba leggur áherslu á að jafnvel þótt umfjöllunarefni sýn- ingarinnar sé alvarlegt þá sé hægt að finna bæði ljóðrænu og fegurð í því. „Mér finnst eiginlega öll verkin á sýningunni mjög falleg og mér finnst það til góðs. Þau eru líka öll að segja við okkur á einhvern ljóð- rænan hátt að við þurfum að hlusta á náttúruna, veita henni eftirtekt og vera í samspili við hana. Við þurfum kannski ekki að vera svona hrædd, við getum verið virk í því að búa til annars konar heim,“ segir Sigrún. n Mars Proppé, eðlisfræðingur og hinsegin aktívisti, segir lesendum Frétta- blaðsins frá listinni sem breytti lífi háns. „Eitt af mínum eftirlætis hlað- vörpum, og sú list sem hefur eflaust breytt mér mest sem manneskju, er hlaðvarpið Harry Potter and the Sacred Text. Oft þegar ég útskýri umgjörð þessa hlaðvarps fyrir vinum og vanda- mönnum renna tvær grímur á fólk. Tveir trúfræðingar sem eru að tala um Harry Potter-bækurnar? Eins og þær séu Biblían? Enda hljómar hugmyndin meira eins og hugarburður gervigreindar en manneskju. Hugmyndin er sprottin frá þeim Vanessa Zoltan (barnabarn Auschwitz-eftirlif- enda, fyrrverandi Gyðingur og nú- verandi trúlaus prestur) og Casper Ter Kuile (hollenskur samkyn- hneigður, trúlaus guðfræðingur) en þau sátu saman á skólabekk í trúfræðideild Harvard-háskóla. Þar ræddu þau mikið um hvað gerði texta að heilagri ritningu. Væri það innihaldið? Höfundarnir? Eða það hvernig við sem lesend- urnir ættum við textann og samtalið sem yrði til milli lesenda um innihald hans? Í þeirri trú að hið síðastnefnda væri rétt lögðu þau í ferðalagið að lesa einn vin- sælasta bókaflokk allra tíma sem heilaga ritningu og nota til þess trúarlegar lestraræfingar ýmissa trúarbragða. Þessi hugmynd um að hvaða texti sem er og í raun hvaða listform sem er; bók, leikrit, sjónvarpsþáttur, jafnvel blaða- auglýsing, gæti verið heilög ritning, umbreytti hugmyndum mínum um list. Að hlusta á Casper, Vanessu og síðar meir Matt Pots (japansk-bandarískur episcopal prestur og prófessor við Harvard) ræða saman um texta sem var rauði þráðurinn í mínu bók- menntauppeldi og benda sífellt á eitthvað nýtt, eitthvað sem ég hafði ekki séð áður, og skapa í kringum hann svo mikið meira en upprunalegu bækurnar gáfu til kynna, sýnir að textar eru svo sannarlega ekki minna sköpunar- verk lesenda en höfundar.“ n n Listin sem breytti lífi mínu 24 Menning 22. september 2022 FIMMTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐMENNING FRÉTTABLAÐIÐ 22. september 2022 FIMMTUDAGUR

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.