Vasakver : með almanaki fyrir árin 1939-1943 - 01.01.1943, Page 148
146
um flýtt um eina klukkstund. Miðtími sólar getur verið
allt að 16 mínútum á undan eða eftir sönnum sóltíma á
þeim sama stað. Áður settu menn klukkumar eftir sólinni
sönnum sóltíma), og þar, sem klukkur voru eigi til, var
farið eftir eyktamörkum. Venjulega er tímanum eftir
eyktamörkum breytt i sannan sóltíma sem hér segir:
Miður morgunn kl. 6 (kl. 5)
Dagmál — 9 (— 8)
Hádegi — 12 (— 11)
Miðmundi (miðdegi) .... — 13% (— 13)
Nón — 15 (— 15)
Miðaftan — 18 (— 17)
Náttmál — 21 (— 19)
Ef eyktamörkin eru forn, mun þó sá tími vera nær
sanni, sem tilgreindur er í svigunum.
HITAMÆLAR.
Hiti er mældur i gráðum (°). Sá hitamælir, sem mest
er notaður, er Celsius (C.), sýnir hann frostmark við 0°,
en suðumark við 100”. Annar hitamælir er Reaumur (R.).
Þar er frostmark 0°, en suðumark 80°. Þriðji hitamælir er
Fahrenheit (F.), hann er mest notaður í Englandi og
Ameríku. Á honum er frostmark 32° og suðumark 212°.
Eftirfarandi tölur sýna hlutföllin á milli mælanna:
R. C. F. R. C. F.
+ 80 + 100 + 212 + 12 + 15 + 59
+ 72 + 90 + 194 + 8 + 10 + 50
+ 64 + 80 + 176 + 4 + 5 + 41
+ 56 + 70 + 158 + 16 + 20 + 4
+ 48 + 60 + 140 0 0 + 32
+ 40 + 50 + 122 + 4 + 5 + 24
+ 32 + 40 + 104 + 8 + 10 + 14
+ 24 + 30 + 86 + 12 + 15 + 5
+ 16 + 20 + 68 + 16 + 20 + 4
RÓMVERSKAR TÖLUR.
I táknar töluna 1; V tánar 5; X táknar 10; L táknar
50; C táknar 100; D táknar 500; M táknar 1000.
Táknin eru sett frá vinstri til hægri, þannig að þau
hafa mest gildi sem koma fyrst. Sé tákn með minna gildi