Fréttablaðið - 11.11.2022, Qupperneq 4

Ríflega tvö hundruð
laxar halda nú til í
Árbæjarkvísl ofan
stíflu í Elliðaárdal.
Þau eru alltaf að lenda
í nýjum erfiðum áskor-
unum.
Ólöf Salmon
Guðmundsdótt-
ir, meðstjórn-
andi Amnesty á
Íslandi
Þá ættu að vera að
hrygna þarna yfir
hundrað laxar. Og það
ætti aldeilis að vera
saga til næsta bæjar.
Jóhannes
Sturlaugsson,
líffræðingur hjá
Laxfiskum ehf.
Frá því lónið ofan Árbæjar-
stíflu var tæmt til frambúðar
haustið 2020 hefur laxa-
stofninn í Elliðaánum fikrað
sig inn á lendur sem ekki voru
áður í boði. Um tvö hundruð
laxar halda nú til í Árbæjar-
kvísl og bíða hrygningar.
gar@frettabladid.is
NÁTTÚRA „Á heildina litið er þetta
afskaplega jákvætt skref fyrir vist-
kerfi Elliðaánna,“ segir Jóhannes
Sturlaugsson líf fræðingur, um
þróun mála eftir að lónið ofan
Árbæjarstíflu var tæmt.
Jóhannes vinnur í gegnum
fyrirtæki sitt Laxfiska að vökt-
unarrannsóknum á fiskistofnum í
Elliðaánum fyrir Orkuveitu Reykja-
víkur, eiganda veiðiréttinda í ánum.
Hann hefur fylgst með þeirri þróun
sem orðið hefur frá því Orkuveitan
ákvað að tæma miðlunarlónið ofan
Árbæjarstíflu endanlega í október
2020, í ljósi þess að ekki er lengur
framleitt rafmagn í gömlu virkjun-
inni þar fyrir neðan.
Þessa dagana má sjá fjölda laxa
í þeirri kvísl Elliðaánna sem nær
rennur Árbæ. Þar eru ekki lengur
hindranir fyrir laxinn til að ganga
upp. Jóhannes segir að í hylnum
beint fyrir ofan stíf luna hafi hann
talið yfir eitt hundrað laxa um
miðjan október. Í hylnum neðan
stíf lu séu einnig fáeinir tugir laxa.
„Það hefur orðið sú breyting
að laxinn hefur frjálst aðgengi að
þessu svæði núna. Það var ekki í
boði áður að vera þarna árið um
kring. Þegar lónið var látið hverfa
á braut þá náttúrlega fengust upp-
eldis- og hrygningarskilyrði á
staðnum sem lónið fyllti,“ segir
Jóhannes.
Hrygning laxins er rétt hafin,
enda segir Jóhannes Elliðaárlaxinn
hrygna fremur seint. Hann segir að
frá veiðistaðnum Hundasteinum,
sem er fyrir neðan gömlu brúna
nærri Fylkisvellinum, og niður
að stíf lu, séu ríf lega tvö hundruð
laxar. Það sé kannski yfir 15 pró-
sent af þeim 1.300 til 1.400 löxum
sem gróft megi áætla að hafi gengið
í árnar í sumar en eftir sé að yfirfara
gögn úr teljaranum.
„Það er ekki þar með sagt að allir
hrygni í kvíslinni,“ bendir Jóhannes
á. Miðað við mælingar í fyrra verði
ríflega helmingur þeirra þó eftir og
hrygni í kvíslinni. „Þá ættu að vera
að hrygna þarna yfir hundrað laxar.
Og það ætti aldeilis að vera saga til
næsta bæjar,“ segir Jóhannes.
Að því er Jóhannes segir mun enn
taka tíma fyrir botnset og drullu að
hreinsast úr árfarveginum neðan-
verðum. „Þá verða alltaf betri og
betri hrygningar- og uppeldisskil-
yrði þar sem lónið var áður. Það er
ekkert sem bendir til annars en að
þetta sé mjög jákvætt fyrir laxa-
stofninn. Þetta er virkilega spenn-
andi.“ n
Elliðaárlax nemur ný lönd í lónstæði
Laxar eru
komnir í hrygn-
ingarstellingar
á nýjum slóðum
í Árbæjarkvísl
Elliðaánna
þar sem áður
var lónstæði.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ANTON BRINK
olafur@frettabladid.is
HÚSNÆÐISMÁL Í nýrri húsnæðis-
áætlun Reykjavíkur kemur fram
að 16 þúsund íbúðir verði byggðar
í borginni næsta áratuginn.
Í október voru 2.541 byggingar-
hæf lóð í borginni og gera borgar-
yfirvöld ráð fyrir að á hverjum tíma
verði lóðir fyrir á bilinu 1.500-3.000
íbúðir byggingarhæfar.
Á fyrstu níu mánuðum ársins
komu 773 nýjar íbúðir inn á mark-
aðinn, þar af 372 af svokölluðu
hagkvæmu húsnæði eða á vegum
húsnæðisfélaga sem rekin eru án
hagnaðarsjónarmiða.
Í lok september voru 2.484 íbúðir
í byggingu í Reykjavík og sam-
kvæmt áætlunum gæti heildar-
fjöldi nýrra íbúða á árinu orðið um
1.200. Þetta yrði fjórða árið í röð
sem fjölgun íbúða væri yfir þúsund
og í frétt á heimasíðu Reykjavíkur-
borgar kemur fram að aldrei hafi
fleiri nýjar íbúðir komið á markað-
inn í Reykjavík en undanfarin ár. n
Stefna að fjölgun
íbúða í borginni
Ráðgert er að byggja 16 þúsund
nýjar íbúðir í Reykjavík næstu 10 ár.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
ÓSKAJÓGÚRT ÞJÓÐARINNAR SÍÐAN 1972 – Nýjar umbúðir, sama góða bragðið. Síung í hálfa öld.
kristinnpall@frettabladid.is
FLÓTTAFÓLK „Það var vonleysi
og þreyta í loftinu því þetta eru
ofboðslega erfiðar aðstæður. Annar
drengurinn er með vöðvarýrnunar-
sjúkdóm sem bindur hann við hjóla-
stól og hann þarf aðhlynningu sem
hann fær ekki í Grikklandi. Íslenska
ríkið gat ekki sýnt kærleika með
því að bjóða fjölskyldunni áfram-
haldandi dvöl,“ segir Ólöf Salmon
Guðmundsdóttir, meðstjórnandi
Amnesty á Íslandi sem hitti íröksku
fjölskylduna í Aþenu sem var f lutt
nauðug frá Íslandi til Grikklands.
Eins og fjallað hefur verið um
síðustu daga var fimm manna fjöl-
skylda meðal þeirra sem var vísað
úr landi með valdi þann 2. nóvem-
ber síðastliðinn.
„Þarna er 47 ára móðir með
börnin sín fjögur, faðir þeirra var
myrtur í Írak árið 2017 og síðan þá
eru þau búin að vera á hrakhólum.
Þau eru alltaf að lenda í nýjum erf-
iðum áskorunum,“ segir Ólöf og að
við komuna til Grikklands hafi fjöl-
skyldunni verið vísað út á götu.
Ólöf segist gera sér grein fyrir því
að Ísland geti ekki tekið við enda-
lausum straumi flóttamanna en að
það sé mannúðarsjónarmið að huga
að fjölskyldunni. „Við komuna tók
gríska lögreglan við fólkinu og sagði
þeim í raun að fara út á götu. Þau fá
Írakska fjölskyldan þreytt og ráðvillt í Aþenu
í raun ekki neitt og virðast einfald-
lega vera fyrir þarna úti. Þau fengu
pappíra til að fara úr landi þegar
þau vilja, það gefur þeim samt ekki
neitt.“ Með velvild í huga tókst
kennara við Fjölbrautaskólann við
Ármúla, FÁ, sem kenndi stúlkunum,
að útvega fjölskyldunni húsnæði til
eins mánaðar en Ólöf segir að það sé
ekki framtíðarúrræði.
„Þau eru komin með húsnæði
sem er ekki fyrir tilstilli íslenska
né gríska ríkisins. Þetta var gert af
hálfu kennara í FÁ. Henni þótti svo
vænt um stúlkurnar og tókst að
útvega skammtímahúsnæði, greiddi
fyrir það og kom í veg fyrir að þau
þyrftu að sofa á götunni.“ n
benediktboas@frettabladid.is
ÚKRAÍNA Bæjarráð Akureyrar lagði
til í gær að bæjarstjórn Akureyrar
slíti vinabæjarsamstarfi við Múr-
mansk og að bærinn segi sig úr
samtökunum Northern Forum, sem
eru að stórum hluta samtök sveitar-
félaga í Rússlandi.
Bæjarráð vísaði tillögunum
til umræðu í bæjarstjórn. Ekkert
annað íslenskt sveitarfélag á vina-
bæjarsamkomulag við rússneska
bæi. Tromsö, sem var einnig vinur
Múrmansk, sleit vinabæjarsam-
starfi sínu ekki alls fyrir löngu.
Árið 1994 undirrituðu fulltrúar
Akureyrarbæjar og Múrmansk
vinabæjarsamkomulag í von um
að koma á fót samskiptum á sviði
menningar, íþrótta, lista og við-
skipta. n
Vilja enda vináttu
við Múrmansk
4 Fréttir 11. nóvember 2022 FÖSTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ