Fréttablaðið - 11.11.2022, Blaðsíða 10

Félix Tshisekedi forseti
hefur kallað eftir því
að ungmenni landsins
skrái sig annaðhvort í
herinn eða myndi sjálf-
skipaða löggæsluhópa
til að mæta ógnum og
áhrifum M23.
Rússar eru ekki megn-
ugir að styðja lengur
við herafla sinn í
borginni.
Sources: George Washington University, Reuters Pictures: CRG, Defense Post
Africa’s Islamic State-linked ADF
The Allied Democratic Forces (ADF) is an insurgent group with Ugandan
roots operating in the eastern Democratic Republic of the Congo
1995: Alliance formed between
Tabliq Muslims and Sudan-backed
rebels to ˆght Uganda’s President
Yoweri Museveni
Oct-Nov 2014: Under Baluku’s
leadership ADF kill more than 250
2016-17: ADF
receives funds from
Waleed Ahmed
Zein (right), Islamic
State (IS) ˆnancier.
ADF joins global
jihadist movement
Jul 2019: Baluku
pledges allegiance to IS – ADF is
branded Islamic State Central Africa
Province (ISCAP)
Nov 2019-Sep 2020: ADF kill
at least 570 civilians in so-called
Triangle of Death
Oct 2020: ADF attack on prison
in Beni frees over 1,300 prisoners,
ISCAP claims responsibility
Nov 2021: Triple suicide bomb
attacks in Uganda’s capital Kampala
claimed by ISCAP
1996-2000: Attacks in Uganda
2001-03: Ugandan army drives
rebels to North Kivu, DRC
2003-12: Signiˆcantly degraded,
attacks against civilians fall
2013: ADF
launches string of
massacres in Beni,
and Ituri province.
During Congo army
counter-operation,
ADF leader
Jamil Mukulu œees
to Tanzania.
Seka Musa Baluku
(leŸ) takes control,
dramatically
escalating attacks
on civilians
© GRAPHIC NEWS
Tanganyika-vatn
Viktoríu-
vatn
Kinshasa
Kampala
ÚGANDA
ÚG
AN
DAAngóla
Sambía
Tansanía
Lýðveldið-Kongó
Afríka
M i ð - A f r í k u l ý ð v e l d i ð Suður-Súdan
Kenía
KONGÓ
Ituri
Norður-Kívú
Norður-
Kívú
Átakasvæði kongóska
hersins og skæruliða
M23 hreyˆngarinnar.
Þríhyrningur dauðans
20km
12.5 mílur250 mílur
400km
Beni
Beni
Mbau
Kamango
Átök hafa færst í aukana á
milli kongóska hersins og
skæruliðahreyfinga í austur-
hluta landsins. Loftárásir hafa
staðið yfir á svæðinu seinustu
daga og ásaka stjórnvöld í
Kongó meðal annars yfir-
völd í Rúanda um að styðja
við skæruliðahreyfingar, en
sendiherra Rúanda var nýlega
rekinn úr landi.
helgisteinar@frettabladid.is
KONGÓ António Guterres, aðal-
ritari Sameinuðu þjóðanna, hefur
lýst yfir þungum áhyggjum af þeim
átökum sem hafa verið að stigmagn-
ast í austurhluta Kongó undanfarna
mánuði. Hann hefur kallað eftir því
að skæruliðar á vegum M23-hreyf-
ingarinnar leggi niður vopn sín skil-
yrðislaust og hætti öllum árásum.
Aðalritarinn segir í tilkynningu að
hann sé einnig búinn að tala við for-
seta Kongó, Angóla, Rúanda, Keníu
og formann Afríkusambandsins um
málið.
Blóðug orrusta braust út seint í
október á milli kongóska hersins
og M23 í bænum Kiwanja, sem
liggur í 70 km fjarlægð frá höfuð-
borg Norður-Kívú héraðsins, Goma.
Skæruliðar hafa einnig hertekið
nokkra bæi við landamæri Úganda
og þurftu 90 þúsund manns að flýja
heimili sín í síðasta mánuði. Stjórn-
völd hafa svarað með loftárásum á
stjórnarsvæði M23 í Norður-Kívú
héraðinu.
Átök á milli þessara stríðandi
fylkinga hófust á ný í júní eftir
margra ára frið. Skæruliðahreyf-
ingin ásakaði kongósku ríkisstjórn-
ina um að standa ekki við samning
um að draga herlið sitt í burtu frá
svæðinu.
Stjórnvöld Kongó hafa ásakað
yfirvöld í Rúanda um að veita M23
stuðning, en þessu hafa ráðamenn
í Rúanda margsinnis neitað. Fyrir
tveimur vikum var svo Vincent
Karega, sendiherra Rúanda í kon-
gósku höfuðborginni Kinshasa,
gefnir 48 klukkutímar til að yfirgefa
landið. Stjórnvöld í Kigali sögðu það
vera afar sorglegt að Kongó héldi
áfram að nota Rúanda sem blóra-
böggul til að hylma yfir eigin mis-
tök og stjórnarhætti og bættu við að
hersveitir landsins við landamæri
Kongó væru í viðbragðsstöðu.
Forseti Kongó, Félix Tshisekedi,
hefur kallað eftir því að ungmenni
landsins skrái sig annaðhvort í
herinn eða myndi sjálfskipaða lög-
gæsluhópa til að mæta ógnum og
áhrifum M23. Forsetinn sagði að
það væri markmið Rúanda að skapa
löglaust svæði í austurhlutanum
til að ná yfirráðum á verðmætum
steinefnum. „Til að bregðast við
stöðu ungmenna í landinu þá hvet
ég þau til að mynda sjálfskipaða
Lýðveldið Kongó rambar á barmi stríðsátaka
Átökin útskýrð
Átökin eiga rætur að rekja til
þjóðarmorðsin í Rúa da árið
1994 þegar þáverandi forseti Rú-
anda, Juvénal Habyarimana, lést,
þegar flugvél sem hann var far-
þegi í var skotin niður. Í kjölfarið
slitnaði upp úr friðarviðræðum
á milli tveggja þjóðflokka,
Hútú- og Tútsímanna, og hófst
þá skipulögð þjóðernishreinsun
sem leiddi til dauða 800 þúsund
Tútsímanna á 100 daga tímabili.
Rúmlega 2 milljónir heimamanna
flúðu landið til nágrannaríkja,
Kongó þar með talið.
Ríkisstjórnin í Kongó var ekki í
stakk búin til að takast á við þau
átök sem voru enn við lýði á milli
þessara tveggja þjóðflokka, sem
höfðu komið sér fyrir í austur-
hluta landsins og á ndanum
braust út stríð. Þetta stríð, sem
stóð yfir frá árunum 1998 til
2003, var það mannskæðasta í
sögu Afríku. Að minnsta kosti
3,3 milljónir létu lífið í átökum
á milli kongóska hersins, sem
studdur var af ríkisstjórnum
Angóla, Namibíu og Simbabve
og uppreisnarmanna sem nutu
stuðnings frá Rúanda.
Þrátt fyrir friðarsamkomulag
sem undirritað var árið 2002
héldu skæruliðahreyfingar sem
börðust við kongósku ríkis-
stjórnina áfram að myndast.
Sú þekktasta er hin svokallaða
M23 skæruliðahreyfing, nefnd
í höfuðið á friðarsamkomulagi
sem undirritað var 23. mars 2009.
Her ríkisstjórnarinnar vann tíma-
bundinn sigur á M23 árið 2013
með aðstoð friðargæsluliða SÞ,
en síðan þá hafa yfir hundrað
skæruliðahreyfingar myndast í
austurhluta landsins, sem hafa
stökkt 4,5 milljónum manna á
flótta í eigin landi.
Stjórnvöld í
Kongó hafa
sakað nágranna-
ríkið Rúanda um
að veita skæru-
liðum stuðning.
FRÉTTABLAÐIÐ/EPA
löggæsluhópa sem gætu bæði stutt
við og fylgt hersveitum okkar,“ segir
Tshisekedi.
Sumir heimamenn hafa einnig
kallað eftir aðstoð Rússa og segja
að afskiptasemi Vesturlanda sein-
ustu áratugi hafi einmitt verið það
sem hefur orðið þeim fjötur um
fót. Fjögur nágrannaríki hafa hins
vegar tilkynnt að þau muni senda
hermenn til að reyna að bæla niður
átökin. Um eitt þúsund hermenn frá
Keníu munu sameinast hersveitum
frá Úganda, Suður-Súdan og Búr-
úndí, sem hafa verið í landinu síðan
í ágúst. n
gar@frettabladid.is
DÓMSMÁL Hollywoodleikaranum
fornfræga Warren Beatty hefur
verið stefnt fyrir að hafa neytt
unglingsstúlku til kynmaka. Þetta
kemur fram í spænska blaðinu El
País.
Kristina Charlotte Hirsch segir
Beatty hafa þvingað sig til kynmaka
þegar hún var fjórtán eða fimmtán
ára á árinu 1973. Beatty sem er 85
ára í dag var þá hálffertugur.
Í stefnu Hirsch segir að Beatty
hafi boðið henni á hótel þar sem
hann dvaldist. Hann hafi notað
stöðu sína sem fullorðinn og Holly-
woodstjarna til að þvinga Hirsch til
kynferðislegra athafna, þar á meðal
munnmaka og á endanum haft sam-
ræði við hana, sem var á þeim tíma
barn undir lögaldri. Þetta hafi gerst í
nokkrum aðskildum tilfellum.
Kemur fram í stefnunni að
Hirsch hafi upphaflega verið upp-
numin yfir athyglinni frá Beatty og
talið sig eiga í ástarsambandi við
stórstjörnuna. Hún krefst bóta fyrir
sálrænt, andlegt og tilfinningalegt
álag vegna þessara atburða.
Að sögn El País hafa lögmenn
Warren Beatty ekki enn brugðist
við stefnu Kristinu Charlotte
Hirsch. n
Aldraðri Hollywoodstjörnu stefnt
fyrir að neyða stúlku til kynmaka
Warren Beatty í apríl á þessu ári.
FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
kristinnhaukur@frettabladid.is
ÚKRAÍNA Úkraínski herinn er kom-
inn að borgarmörkum Kherson,
eftir að Rússar tilkynntu að þeir
myndu hörfa frá borginni. Úkraínu-
menn fara þó varlega, enda búast
þeir við að maðkur sé í mysunni.
Meðal annars hefur því verið hald-
ið fram að Rússar hafi skilið eftir
mikið af sprengjugildrum í borginni
og jafnvel hermenn klædda sem
almenna borgara.
Ástæða þess að Rússar eru að
hörfa frá borginni er sú að þeir geta
ekki lengur stutt við heraflann þar
yfir ána. Þess í stað ætla þeir að setja
upp varnir á austurbakka Dnípróár
og vonast til að það haldi í vetur.
Þaðan geta þeir einnig skotið á
Khersonborg með stórskotaliði.
Þó að Úkraínumenn flýti sér ekki
að taka Kherson hafa þeir verið að
leggja undir sig hvert þorpið á fætur
öðru í útjöðrum hennar. Þar á meðal
Sníhúrívka og Kyselívka, aðeins 15
kílómetrum frá miðborg Kherson.
Að ná Kherson á sitt vald verður
stór stund fyrir Úkraínumenn, enda
er borgin vel staðsett fyrir áfram-
haldandi sókn inn í suðurhluta
Khersonhéraðs og Krímskaga. n
Úkraínumenn við borgarmörk Kherson
10 Fréttir 11. nóvember 2022 FÖSTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ