Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1982, Blaðsíða 19

15 -
LÍkurnar fyrir því að finna við röntgenrannsókn tilsvarandi
sjúkdóma í öðrum líffærum en hér upptöldum eru ákaflega
litlar nema önnur einkenni, eins og t.d. þuklanlægt æxli,
hækkað sökk, haematuria og svo framvegis séu fyrir í sjúk-
dómssögu.
Af ýmsum ástæðum verður líka stundum að taka tillit til sjuklinga
haldinna cancrofobiu og þar með víkka ábendingarnar frá
því, sem æskilegt mætti telja.
Ef tilefni til röntgenrannsókna þykir lítið og óverulegt er
besta reglan að bíða, skrifa hjá sér á sjúklingakort eða í
sjúkál, hvað fundizt hefur kliniskt, með skýringu, hvers
vegna sjúklingur var ekki sendur í röntgenrannsókn, og líta
síðan á sjúklinginn síðar. Þessi afstaða verður að teljast
rétt, svo fremi sem kliniska rannsóknin er nákvæm og með
stoðum í öðrum rannsóknarniðurstöðum, þegar svo á við.
Það verður líka að teljast þýðingarmikið, að læknirinn skýri
fyrir sjúklingnum, hvers vegna hann sendi hann ekki x röntgen-
rannsókn.
Það verður aldrei nógsamlega á það minnt, að margar röntgen-
rannsóknir eru erfiðar sjúklingnum. Þetta á sérstaklega við
fatlaða sjúkLinga og gamalt fólk, bæði undirbúningurinn og
sjálf rannsóknin geta verið erfið. Varðandi þessa hópa er því
sérstaklega þýðingaxmikið, að læknirinn meti nákvæmlega
ábendingar og vegi óþægindi og hugsanlegar áhættur, gagnvart
hugsanlegum ávinningi, hvað snertir áframhaldandi meðferó!
í öllum vafatilvikum skal haft samband og ráðuneyti við
sérfræðing í röntgengreiningu áður en sjúklingur er sendur í
rannsókn.
Auk almennrar tillitsemi og heilbrigðrar skynsemi eru það
einkum tvö atriði, sem sérstaklega þarf að hafa í huga með
ákvarðanir um röntgenrannsóknir. Það eru annars vegar
möguleikar á geislunarskemmdum og hins vegar kostnaðarliðir.
Tölfræðilega og séð í víðustu merkingu hefur öil jónandi
geislun neikvæð áhrif á íbúana x heild. Hins vegar má
gefa sér eftirfarandi reglu: