Heilbrigðisskýrslur - 03.12.1994, Side 71

Tafla 19:
Fjöldl einstaklinga er fá heimilishjálp á Noröurlöndum 1990.
Fjöldi Á 1000 íbúa
einstaklinga 65 ára og eldri
ísland um 3.400 125,7
Danmörk 222.000 270,7
Finnland 70.000 106,0
Noregur 114.000 165,0
Health Stat.Nordic Countries 1966-91
Aöstoð í heimahúsum hefur veríö efld nokkuö á siöustu árum, en enn er langt f land aö viö
höfum fylgt eÖIilegrí þróun þessara mála f nágrannaríkjum. Þar munu elliheimilin hverfa smátt
og smátt en eftir veröa heimaaÖstoÖ og hjúkrunardeildir.
AÖ Öllu jöfnu fá til muna færri heimilisaöstoð á íslandi en á hinum Norðurlöndunum.
Orsökin er meðal annars að heimaþjónusta er ekki boðin sem eðlilegur valkostur, heldur er
fyrst lagt út í miklar byggingar og síðan leitast við aö sinna heimaþjónustu.
Það er lítil forsjá að leggja í miklar byggingar öldrunastofnana, sem síöan hýsa helst
sæmilega rólfast fólk, svo aÖ hjúkrunarsjúklingar fá ekki pláss, án þess að kanna umfang
heimaþjónustu og heimahjúkrunar á svæðinu. Því miður hefur slíkt gerst oft og má nefna fleiri
dæmi um slíkt. Mörg dæmi eru um að viðamiklar stofnanabyggingar séu reistar á
heilsugæslusvæÖum án þess að heimaþjónustua sér rekin þar að ráði. Framvegis er nauðsynlegt
að þeirri reglu verði fylgt, að nákvœm alhugun verði gerð á heimahjálp og heimaþjónustu áður
en lagt er út í byggingaframkvæmdir. Öörum kosti fara menn ekki nægilega vel með fé hins
opinbera. Trúlega þarf aö breyta greiðslufyrirkomulagi þjónustunnar.
í Reykjavík hefur dregiö úr þrýstingi á öldrunardeildir á þessu ári eftir aÖ ráÖherra veitti
meira fé í heimaþjónustu.
Þjónustuíbúöir. Eldra fólki steypt í skuldir!
Okkur er tjáð að á ævinni þurfum við að búa í a.m.k. þremur tegundum af íbúöum þ.e.
foreldrahúsum, á eigin heimili og í þjónustuíbúðum.
Rökin fyrir byggingu þjónustuíbúða eru meðal annars þau:
Sagt er að vegna félagslegra og heilsufarslegra þarfa aldraðra þurfí að reisa íbúðir þeirra
nálægt heilsugæslu- og þjónustustöð. En þarfnast ekki bamafjölskyldur búsetu í námunda við
framangreindar stofnanir?
Sagt er að þjónustuíbúðir þurfí að vera vandaðri en aðrar íbúöir vegna þess að eldra fólk
hefur ekki efni á eða getu til að sinna viðhaldi. En hafa bamafjölskyldur næg efni til viðhalds
húsa?
Sagt er að þörf sé allskyns tæknibreytinga við byggingu þjónustuíbúða, t.d. sérstakar
staðsetningar handlaugar miðað við salemisskál, rafmagnsinnstungur, hurðabreidd o.fl.
Allan þennan búnað má hanna á þann veg að það þjóni bæði bamafjölskyldum og eldra fólki.
Sagt er að þjónustuíbúðir skuli reistar í tengslum við miðbæjar- og útisvæði en ekki í
íbúðarhverfum. Rökin eru þau að íbúðarhverfi séu "svefnstaðir" og þar séu engir heima á
daginn. Eldra fólkið verði því einmana. Er hver er heima í miðbænum á kvöldin, fíídögum og á
nóttunni? Verður ekki eldra fólki einmana þá?
69