AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1994, Qupperneq 15

Nýleg Ijósmynd af Iðnó,
■"í' «Ga3diá.5»*s£
Nýlunda er einnig að gerð sé svo tæknilegafullkomin
viðbygging við ófullkomið aldamótabárujárnshús.
Viðbyggingin við Iðnó er óneitanlega tæknilega full-
komin. Höfundur hennar kann greinilega til hlítar að
nota nútímagler. Hann kann allar samsetningar og
þéttingar. Hann kann að nota réttu glergerðina með
rétta endurkastinu og réttu útgeisluninni. Enginn
hefur enn haldið því fram opinberlega að viðbygg-
ingin falli vel að húsinu. Engu að síðurféllst húsafrið-
unarnefnd ríkisins á að leyfa viðbygginguna og verð-
ur það að teljast markvert. Húsafriðunarnefnd stóð
hins vegar í stríði við byggingarnefnd hússins um
aðra þætti, sem í margra hugum kunna að vera smá-
atriði hjá hinu.Húsafriðunarnefnd krafðist þess að
gert yrði við upprunalega glugga Iðnó en bygging-
arnefndin neitaði. Hún fór sínu fram og setti nýja
glugga með tvöföldu gleri. Á meðan á þeirri þrætu
stóð reis viðbyggingin með samþykki húsafriðunar-
nefndar.
Freistandi er að geta sér þess til að það sem arkitekt
hússins hafi gengið til með þessari viðbyggingu sé
einfaldlega að tjá kunnáttu sína á þessu sviði. Dýrt
tjáningarform það.
Mér virðist sem viðbyggingin við Iðnó hafi vísvitandi
verið mótuð til að stinga eins rækilega í stúf við húsið
og frekast er kostur. Viðbyggingunni virðist ætlað að
vera djörf, glæsileg og ögrandi og það er hún.
Nú mætti í fljótu bragði ætla að viðbygging af þessu
tagi við sögulega merkilegt hús væri einsdæmi. Ekki
væru efni til að endurtaka þennan leik og menn sæju
jafnframt hið fáránlega í framkvæmdinni.
Frétt sem birtist nýlega í Morgunblaðinu bendir þó
til þess að svo sé ekki. Nefnd sem starfar á vegum
Reykjavíkurborgar hefur nú gert tillögur að viðgerð
og viðbyggingu við Geysishúsið. Reykjavíkurborg
keypti Geysishúsið fyrir nokkrum misserum til þess
að tryggja varðveislu þess, enda er það á mikilvæg-
um stað og er mikilsvert hús fyrir miðbæinn. Geysis-
húsið er hins vegar ekki friðað.
Nefndin leggur til að Geysishúsið verði hið ytra fært
í svipað horf og það var í um aldamótin. En jafnframt
er lagt til að stór og nútímaleg glerbygging verði
reist milli húsanna tveggja sem um ræðir.
Ekkert hefur enn verið ákveðið um starfsemi í húsinu
enda þótt ýmislegt hafi verið rætt í því efni. Engu að
síður telur nefndin að „sú umfangsmikla starfsemi
sem fram fer í húsunum, fær ekki þrifist nema til
komi sú tengibygging, sem lögö er til í forsögn og
frumtillögum arkitektsins."
Arkitekt hússins hefur margoft sýnt það að hann er
snjall hönnuður og efalítið verður viðbyggingin glæsi-
leg ef hún verður reist. Vert er hins vegar að spyrja
aftur: Er ekki fullkomin ástæða til þess að bíða með
hana þar til Ijóst er hvort hennar er þörf eða ekki? Er
ekki tilganginum náð með því að gera við Geysis-
húsið og koma því í notkun?
Einföld tillaga: Höfum það hugfast að þegar húsin
okkar eru fullbyggð er þátttaka þeirra í menningar-
samfélaginu rétt að hefjast og hún getur staðið öld-
um saman. Byggingarferill hússins er þá rétt að hefj-
ast. Þegar viðfangsefni okkar eru viðbygging skul-
um við gæta að því að samhengið milli húsrýmis-
þarfar og viðbyggingar sé fyrir hendi. Viðbyggingar
sem fyrst og fremst eru sprottnar af tjáningarþörf,
hversu kunnáttusamlega sem þær eru gerðar, er erf-
itt að réttlæta. Höfum það líka í huga, að enda þótt
ögrandi byggingarlist kunni að eiga rétt á sér við
einhverjar aðstæður, þá ber að öðru jöfnu að hlífa
friðuðum húsum við henni. ■
13