Heilbrigt líf - 01.06.1942, Page 41

en hann var oft fráhverfur flestu, sem var af þessum
heimi. Það gæti skýrt það að nokkru, að í nágrannalönd-
unum gerði þessi hnignun líka vart við sig. Á öndverðri
19. öld voru ekki salerni í Noregi, nema hjá stórbændum
og embættismönnum (Sundt). Lítið mun og hafa verið af
salernum í Danmörku fram á 17. öld. Nú er það auðvitaö
talið sjálfsagt, að salerni fylgi hverri íbúð.
Salernaleysið hefir lengi verið okkur til vanvirðu og
mikil hneykslunarhella fyrir útlendinga, sem ferðast hér
og kynnast háttum vorum. Þeim finnst allajafna, að það
sé svartasti bletturinn á íslenzkri menningu, og það ekki
að ástæðulausu. Það er því full ástæða til þess að spyrja:
Hvar stöndum vér nú í þessum efnum? Hve mörg af býl-
um vorum hafa viðunandi salerni, og hve margir bændur
una enn við salernaleysið ?
Því miður er ekki einu sinni hægt að svara þessum
spurningum svo vel sé. En ekki mun það ofsagt, að um
síðustu aldamót hafi mikill meiri hluti bæja verið salernis-
laus og í mörgum sveitum 9 bæir af hverjum 10, að
minnsta kosti norðanlands. En það hefir margt breytzt
síðan, eins og ráða má af eftirfarandi tölum, sem Búnað-
arfélag íslands hefir góðfúslega látið mér í té:
Tala salerna á Búnaðarsambandssvæði Suðurlands 1941.
Sýslur Tala bænda1) Tala salerna %
Vestur-Skaftafellssýsla 197 140 71,5
Rangárvallasýsla 502 403 80,3
Arnessýsla 660 516 78,2
A öllu svæðinu 1359 1059 78,1
Þann gleðiboðskap flytja þessar tölur, að mikið hefiv
skipt um skreið frá gamalli ómennsku, og má þó betur, ef
1) o: meðlima Búnaðarsambands Suðurlands. Hér er ekki tekið
tillit til tví- eða fleirbýlis á jörðum, og kann það að valda nokkurri
skekkju.
Heilbriyt líf
39