Bókasafnið - 01.01.2001, Qupperneq 53

Tafla 1
Tölurnar sýna hve mörg söfn merktu í hvern reit.
Á hvaða formi viltu kaupa tímarit sem til eru bæði í
prentaðri og rafrænni útgáfu? Merkið með x
/ öll tímarit ákveðin/valin tímarit
í prentaðri útgáfu 2 23
í rafrænni útgáfu 7 23
í prentaðri og 2 24
rafrænni útgáfu
(Hér gátu söfn merkt við fleiri en einn möguleika)
Spurningunni um mikilvægi þess að reynt væri að
semja um landsaðgang að rafrænum tímaritum var
nær undantekningalaust svarað að það væri mjög
mikilvægt, aðeins eitt safn taldi það frekar mikilvægt
og ekkert safn merkti við ekki mikilvægt.
Tafla 2
Tölurnar sýna hve mörg söfn merktu í hvern reit.
Telur þú mikilvægt að reynt sé að semja um lands-
aðgang að rafrænum tímaritum? Merkið með x
mjög mikilvægt 33
frekar mikilvægt 1
ekki mikilvægt 0
Á listanum yfir tímaritaáskriftir frá öllum söfnun-
um sem þátt tóku í könnuninni eru um 4850 færslur.
Þar af er fjöldi tímarita um 3.900 því sum ritin voru
eðlilega keypt á fleiri en einu safni.
í upphafi var ætlunin að fá lista aðeins yfir þau
tímarit sem bókasöfnin sjálf eru áskrifendur að og
greiða fyrir. Fljótlega kom í ljós að á nokkrum stofn-
unum kaupa starfsmenn tímarit í áskrift sem með-
limir í félagasamtökum og fá áskriftirnar þannig á
lægra verði en bókasöfnin. í sumum tilfellum greiða
bókasöfn viðkomandi stofnana áskriftirnar gegn því
að tímaritin séu skráð með tímaritakosti þeirra. í
samráði við bókasafnsfræðinga á þeim söfnum voru
slíkar áskriftir (svonefndar einstaklingsáskriftir) tekn-
ar með en merktar sérstaklega. í ljós kom að af heild-
aráskriftunum voru um 430 einstaklingsáskriftir, eða
tæplega 10%.
Fjöldi tímarita sem koma bæði prentuð og í raf-
rænni útgáfu er um 660 og þar eru einstaklingsáskriftir
taldar með. Enn eru fá tímarit eingöngu keypt í raf-
rænni útgáfu eða einungis 14 talsins á þeim söfnum
sem könnunin náði til. Skýrist það m.a. af því að
hingað til hafa hlutfallslega fá tímarit verið gefin út
eingöngu í rafrænni útgáfu en þeim fer fjölgandi.
ítrekað skal að eingöngu var verið að kanna raf-
ræn tímarit sem bókasöfn kaupa í áskrift en ekki þau
sem aðgengileg eru í gagnagrunnum.
Frá sumum safnanna komu listar yfir tímaritin án
upplýsinga um útgefendur, stundum vantaði útgef-
endur einstakra rita og ISSN númer vantaði í sumum
tilvikum. Þá þurfti að leita upplýsinga um þau atriði
sem vantaði og voru eftirfarandi heimildir notaðar:
Með spurningunni hvort viðkomandi safn myndi
taka þátt í samstarfi um landsaðgang að rafrænum
tímaritum, ef af yrði, var eingöngu verið að kanna
vilja fólks til slíks samstarfs þar sem ekkert hefur enn
verið ákveðið í þeim efnum. Er skemmst frá því að
segja að yfirgnæfandi meirihluti svaraði þeirri spurn-
ingu játandi en tvö söfn svöruðu ekki.
Tafla 3
Tölurnar sýna hve mörg söfn merktu í hvern reit.
Myndi þitt safn taka þátt í samstarfi um landsaðgang
að rafrænum tímaritum?
já 32
nei 0
• Fengur
• Gegnir
• LIBRIS
• NOSP
• PubMed
• ritin sjálf
Stundum bar heimildum um útgefendur ekki saman
t.d. í NOSP og PubMed, en oftar var stuðst við NOSP.
En eins og kunnugt er eru svo miklar hræringar í út-
gáfuheiminum um þessar mundir að oft eru ekki nýj-
ustu upplýsingar um útgefendur í þeim skrám sem
tiltækar eru. Einnig kom í ljós að sömu ritin sem
keypt voru á fleiri en einu safni hér á landi voru ekki
alltaf skráð með sömu útgefendur. Reynt var að sam-
ræma þetta eins og kostur var.
2 söfn svöruðu ekki
Niðurstöður könnunarinnar benda því ótvírætt til
mikils almenns áhuga á samningum um landsað-
gang að rafrænum tímaritum.
4. Niðurstöður
Greinilegt er að á íslenskum bókasöfnum er mikill
áhugi á að kaupa rafræn tímarit þótt flestir geri ráð
fyrir því að tímarit í prentaðri útgáfu verði áfram
hluti safnkosts að einhverju marki. Einnig er ljóst að
BÓKASAFNIÐ 25. ÁRG. 2001
51