Heimili og skóli - 01.08.1962, Blaðsíða 6

58
HEIMILI OG SKÓLI
beiningum foreldra. Þetta fylgir þó
einstaka mönnum alla ævi. Stundum
er það misheppnuðu uppeldi að
kenna. Þarna hafa foreldrar ekki verið
nægilega á verði, en stundum stafa
þessi lítt læknandi ósannindi af ein-
hverri vanmáttarkennd og ytri aðstæð-
um, sem einstaklingurinn reynir að
bæta sér upp með sjálfsblekkingum og
ósannindum. Eitthvert átakanlegasta
dæmið um slíka menn var ógæfumað-
urinn Sölvi Helgason.
Hér skal nefnt dæmi um ósannindi,
sem stafa af saklausri einfeldni:
Fyrir nokkrum árum kom til mín í
skólann 7 ára drengur, ásamt bróður
sínum, sem einhverra hluta vegna
hafði ekki komið til innritunar með
hinum 7 ára börnunum.
„Kann hann að lesa?“ spurði ég
bróður hans, er ég hafði skrifað nafn
hans.
Bróðirinn svaraði fáu.
„Kanntu að Iesa?“ spurði ég svo
drenginn sjálfan.
„Já, dálítið," svaraði sá litli íbygg-
inn. Og svo hófst lestrarprófið. Hann
virtist ekki þekkja nokkurn staf.
„Hefurðu verið í smábarnaskóla?"
spiirði ég.
„Nei,“ sagði sá litli.
„Hefirðu þá lært heima?“
„Já, ég byrjaði í gær,“ sagði sá litli.
Þar með var prófinu lokið. Þessi
drengur hafði ekki hugmynd um, hvað
það var að læra að lesa.
Ósannindi, sem stafa af sterku
ímyndunarafli og löngun til að lifa
eitthvað stórt og markvert, eru einnig
talsvert algeng, jafnvel á meðal barna,
sem komin eru í skóla. En það eldist
einnig af flestum börnum. Til eru þó
menn, sem lifa sig svo inn í þessi ósann-
indi, að þau verða að sterkum vana.
Munu flestir þekkja einhver dæmi um
slíka menn. Það er nauðsynlegt fyrir
foreldra að fylgjast vel með þessari
tegund ósanninda og venja bömin af
þeim áður en þau verða að vana. Þar
hentar heldur ekki nein harka, heldur
mildi og nærgætni. Þegar börn eru
staðin að ósannindum, hafa þau gott
af því að finna til árekstrarins, en það
má ekki gera þeim hann of beiskan,
hvorki með háði né hörku.
Hér skal nefnt eitt dæmi, þar sem
ég tel að sterkt ímyndunarafl hafi ráð-
ið ósannindunum:
Fyrir mörgum árum er hringt til
mín í skólann einn morgun, sem ekki
er í frásögur færandi. Var það ónefnd-
ur faðir í bænum. Það fyrsta, sem
liann sagði var þetta. „Hvernig líður
drengnum?"
„Hvaða dreng?“ spyr ég.
„Drengnum, sem slasaðist hjá ykk-
ur í gær.“
Ég hafði ekki heyrt neitt slíkt, þetta
kom því mjög flatt upp á mig, og ég
skammaðist mín fyrir ef slíkt hefði
farið fram hjá mér. Ég innti hann því
nánar eftir, hvað hann ætti við, og þá
kom saga hans:
Sonur hans, átta ára gamall, hafði
sagt þær fréttir, er hann kom heim úr
skólanum daginn áður, að drengur
hefði dottið niður í djúpa, steinsteypta
þró vestan við skólann, sem átti að vera
fyrir hitavatnsgeyma. Hann skvrði frá
því, að nafngreindur kennari við skól-
ann hefði sótt drenginn niður í þróna,
alblóðugan og því næst hefði hann,