Læknaneminn - 01.07.1967, Qupperneq 11

LÆKNANEMINN
11
greind, aðgætni, ráðfimi og einbeitni, yfirleitt allt sem aflar þeim
trausts og trúnaðar sjúklinganna, því að þar liggur í sannleika mikið
við. Þær kröfur, sem Hippokrates gerði til lækna, eru enn í gildi.
Nú kynni margur að segja, að dagar almennra lækna hljóti senn
að vera taldir, þegar af þeirri ástæðu, að þróunin í þekkingu og tækni
geri almenna læknisfræði fyrr en varir svo umfangsmikla, að ekki
verði á færi einstakra lækna að kunna skil á henni að nokkru gagni.
En þessu er í rauninni annan veg farið. Sú fjölþætta þekking, sem
aflast, tekur fyrst og fremst til þrengri verksviða læknisfræðinnar.
Fyrir almenna lækna er engan veginn ,,sáluhjálparatriði“ að troða
í sig sem mestu af faglegum fróðleik. Hitt mundi meira vert að tileinka
sér vísindaleg vinnubrögð við athuganir og ályktanir.
Að baki framvarðalínu hinna almennu lækna starfa hinir sérhæfðu
læknar. Verksvið þeirra er tiltölulega þröngt og getur orðið nokkuð
einskorðað við ,,routine“-störf. Þessir læknar gegna hlutverki sem líkja
mætti við hina meiri háttar stækkun smásjárinnar. Menntun þeirra og
þjálfun miða að því að leysa sérhæfð verkefni svo örugglega, sem
framast er kostur. Vaxandi sérhæfing vegna vaxandi þekkingar og
tækni er því áberandi í röðum þeirra. Yfirleitt er starf þeirra tak-
markað við tilvísanapraxis eða tengt sjúkrahúsum og rannsóknarstofn-
unum, enda má ætla, að með því móti nýtist það bezt. Kemur þá í hlut
almennra lækna að draga í dilka, ef svo má að orði kveða, og vísa til
sérhæfðra lækna þeim sjúklingum, sem þarfnast hjálpar þeirra, allt
eftir verkahring hvers og eins. Auðsjáanlega skiptir miklu, að sam-
vinna þessara aðilja sé vel skipulögð, lipur og markvís. Til þess að
svo megi verða er nauðsynlegt, að hvorki skorti sérhæfða lækna né
almenna, að þessir tveir starfshópar auðsýni hvor öðrum traust og
samstarfsvilja, og að þeir séu sínum vanda vaxnir, hvor um sig.
Með sanni má segja, að vegur almennra lækna hér á landi hafi
til skamms tíma verið allmikill, ekki sízt til sveita, þar sem þeir urðu
iðulega að ráðast í erfiðar aðgerðir við harla óhægar aðstæður. Al-
menningur mat að verðleikum áhuga, áræði og fórnfýsi og af sumum
læknum fóru þjóðsögur. Nú bregður svo við, að vegur þeirra gerist
æ minni, og þeim fækkar óðum, sem finna hjá sér köllun til að leggja
fyrir sig almennar lækningar. Sennilega ber margt til þess. Trúlega
hefir spítalaþjálfun læknaefna ráðið nokkru, fjárhagssjónarmið miklu,
en sú staðreynd, að þessir læknar hafa sett ofan í augum almennings
og í augum sérhæfðra stéttarbræðra sinna, ræður ef til vill mestu.
Ekki er heldur öldungis fyrir það að synja, að almennir læknar eigi
sjálfir nokkra sök á, hversu komið er. Að vísu er svipuð framvinda í
þessum efnum vel þekkt með öðrum þjóðum. En hvað sem því líður,
þá er vissulega tímabært, að íslenzk læknastétt — og ekki sízt ís-
lenzkir læknastúdentar — geri sér glögga grein fyrir, hvert þetta
stefnir. Víst er hætta á ferðum, ef þýðingarmikill hluti læknastétt-
arinnar á að forpokast og jafnvel vera úr sögunni áður en langt líður.
Erlendis hafa málsmetandi menn í læknastétt bent á, hversu ískyggi-
lega bilið breikkar milli almennra lækna og rannsóknarmanna til tjóns
fyrir læknastéttina í heild, þá þjónustu, sem hún á að veita, og þá
sjúklinga, sem þurfa hennar við. Óneitanlega eru gerðar aðrar kröfur