Læknaneminn - 01.07.1967, Blaðsíða 28

£8
LÆKNANEMINN
um og psykopatiskri hegðun með
nokkrum árangri, og gerðar hafa
verið tilraunir til að glíma við æ
stærri atferliseiningar með þess-
inn aðferðum. Möguleikar virðast
margir og verkefnin óþrjótandi, en
rannsóknir eru enn á frumstigi.
Á þessu stigi mætti greina at-
ferlislækningar í 3 höfuðflokka
eftir aðferðum. (Kanter and
Philips, 1966).
Hin fyrsta felur í sér kerfis-
bundna notkun sef jandi ábendinga
og sjúklingurinn fær heimaverk-
efni í hegðun. Sjúklingurinn gefur
síðan skýrslu um hegðun sína eða
hvernig hann hefur leyst verkefni
sitt af hendi. Sjúklingnum er í
rauninni kennt að lækna sig
sjálfur, og hver lækningatími
virkar hvetjandi á sama hátt og
maturinn á músina í tilraunum
Thorndikes. Þessari aðferð má
einnig beita við hóp sjúklinga og
geta þá sjúklingarnir orðið hvat-
ar fyrir hvern annan.
Önnur aðferð er fólgin í að
setja ákveðna þætti úr hegðun
sjúklingsins á svið í lækningatím-
unum. Læknandinn virkar hér sem
beinni eða nálægari hvati á hegð-
un sjúklings, en í fyrstu aðferð-
inni. Að sjálfsögðu hefur þessi að-
ferð mjög augljós takmörk, þar eð
erfitt er að skapa allar mögulegar
kringumstæður innan veggja
lækningastofunnar.
Þriðja aðferðin felur í sér að
grípa beint inn í hegðun sjúklings-
ins og breyta henni með þeim að-
ferðum, sem lýst hefur verið hér
að undan, t. d. við lækningu á
alkoholisma, en hún tekur auk
þess til umfangsmeiri hegðunar.
Að mörgu leyti svipar þessum
aðferðmn til eldri aðferða við sál-
lækningar, uppörvun, fortölmn,
jafnvel ávítmn. 1 raun og veru
beita allir læknar þessum aðferð-
um í einhverri mynd, án þess þó
að gera sér grein fyrir því og á
meira og minna tilviljanakenndan
hátt. Og þar liggur einmitt hund-
urinn grafinn. Eitt af grundvall-
aratriðunum, sem skilur þessa teg-
und sállækninga frá eldri aðferð-
um, og þá ekki sízt sálkönnun, er,
að hún byggir á traustum vísinda-
legum grunni. Gerð er kerfisbund-
in áætlun rnn lækninguna, hvað á
að lækna og hvernig og hversu
langan tíma það skuli taka.
Ástæða er því til að binda góðar
vonir við þessa nýju stefnu í sál-
lækningum.
HEIMILDIR:
Blake, B. G.: The Application of
behaviour therapy to the treatment
of alcoholism. (Behaviour Research
and Therapy, 1965, 3(2), 75—85).
Dollard, J., & Miller, N. E.: Person-
ality and psychotherapy; an ana-
lysis in terms of learning, thinking,
and culture. New York: McGraw-
Hill 1950.
Eysenck, H. J. (Ed.) Behaviour therapy
and the neuroses. New York:
Pergamon Press, 1960.
Jacobsen, E. Progressive relaxation.
Chicago: Univer. of Ch. Press,
1938.
Jones, Mary C. The elimination of
children’s fears J. exp. Psychol,
1924, 7, 383—390.
Kanfer, F. II., and Philips, J. S.
Behavior Therapy. Archives of Gen.
Psych. Vol. 15. No. 2, 1966.
Lazarus, A. A. New Methods in Psyc-
hotherapy: a case study. S. Afr.
med. J., 1958, 33, 660—663.
Lazarus, A. A. Group therapy of phobic
disorders by systematic desensita-
tion. J. abnorm, soc. Psychol., 1961,
63, 504—510.
Lazarus, A. A. & Rachman, S. The use
of systematic desensitization in
psychotherapy. S. Afr. med. J.,
1957, 32, 934—937.
Mowrer, O. H., & Mowrer, W. H.
Enuresis: a method for its study
and treatment. Amer. J. Orthops-
ychiat., 1928, 8, 346—459.
Pavlov, I. P. Conditioned reflexes.
London: Oxford Univer. Press,
1927.