Læknaneminn - 01.07.1967, Blaðsíða 50

50
LÆKNANEMINN
Sæmundur Kjartansson læknir:
Nokkur orð um eczema og
meðferð við því
Húðsjúkdómar eru einhverjir al-
gengustu kvillar, sem almennur
læknir sér í starfi. Greining þeirra
er oft erfið, og geti læknirinn ekki
greint sjúkdóminn, þá er ekki svo
auðvelt að fletta upp í bók til að
finna út hvaða meðferð henti bezt,
en þannig er oft hægt að bjarga
sér með sjúkdóma, þar sem lækn
irinn er nokkurn veginn viss um
sjúkdómsgreininguna.
Tilgangurinn með þessari stuttu
grein er að ræða almenna sym-
tomiska meðferð, ef verða mætti
að einhverju gagni t.d. fyrir lækna-
nema, sem fara til starfa út í hér-
að um stundarsakir. Allstór hluti
þeirra sjúklinga sem læknis leita á
degi hverjum kvartar um einhvers-
konar eczema. Eczema er orð, sem
erfitt er að skilgreina, en orðið
hefur verið notað í fjölda ára og
þess vegna erfitt að sleppa því með
öllu. Það er notað í nokkuð annrri
merkingu í hinum enskumælandi
löndum en á meginlandi Evrópu.
Á meginlandinu er það yfirleitt
notað í merkingunni contact der-
matitis, sem hér á landi er oft kall-
að dermatitis allergica. í ensku-
mælandi löndum er það fremur
notað yfir atopiskan dermatitis,
sem merkir það sama og neuro-
dermatitis og prurigo Besnier. Ec-
zema hefur eiginlega aðeins gildi
sem morphologiskt heiti. Það ein-
kennist af erythema, edema, mynd-
un á örlitlum og stundum stærri
blöðrum (vesiculation) og vess-
andi útbrotum (exudation) á akúta
stiginu, en eftir að það verður
langvinnara eða króniskt, ein-
kennist það aðallega af hreistur-
myndun og þykknun á húðinni
(lichenification). Það er yfirleitt
sæmilega afmarkað, langoftast
fylgir kláði og það hefur mikla
tilhneigingu til að koma aftur,
þótt það batni á milli. Segja má
að þetta sé nokkuð yfirgripsmikil
skilgreining eða að hún innihaldi
fullmikið, en engu að síður hefur
eczema sína sérstöku klinisku
mynd og þetta er praktisk skil-
greining, því að hún felur í sér það,
sem flestir læknar eiga við, þegar
þeir nota orðið eczema. Sem sagt,
eczema er hreint morphologiskt
heiti og þótt það þyki ruglings-
legt, þá er ekkert athugavert við
að nota slíkt diagnostisk heiti.
Orð, sem eru mikið notuð eins og
asthma, urticaria, anemia, nephri-
tis, prutitus ani o.fl. segja ekkert
um etiologíuna, en eru nauðsynleg
engu að síður. Dermatitis er notað
í alveg sömu merkingu og eczema
og er betra orð að því leyti, að auð-
skilið er af orðinu, að átt er við
bólgu í húðinni. Algengt er þó að
nota dermatitis yfir akút útbrot,
en eczema yfir þau króniskari.
Dermatitis allergica er svo notað
í svipaðri merkingu, þar sem sýnt