Goðasteinn - 01.09.1972, Blaðsíða 83

ingjunum tók hún á sig alla ábyrgð á því, sem gerzt hafði og
miklaðist af. En gagnvart Englandi bar hún sig öðru vísi að og
lýsti þá yfir að morðin hefðu verið framin móti vilja hennar og
í rauninni án hennar vitundar.
Fjölmargir mótmælenda töldu víst að manndráp þessi hefðu
verið ráðgerð og undirbúin löngu fyrir fram. Síðari tíma rann-
sóknir hafa þó leitt í ljós, að svo muni vart hafa verið. Enda
báru atburðirnir það með sér, að þar var um skyndiákvörðun
að ræða, er tekin var í ofboði eftir hina misheppnuðu morðárás
á Kolignv, og hrundið í framkvæmd í flýti og að lítt athuguðu
máli. Víst má þó telja, að ekkjudrottningin hafi oft áður og um
árabil hugleitt ráð til að leysa trúmáladeilurnar í landinu í eitt
skipti fyrir öll með nógu róttækum aðgerðum.
En það sýndi sig brátt, hvað sem Katrín af Mcdici kann að
hafa haldið, að mótmælendahreyfingin í Frakklandi var ekki
brotin á bak aftur og úr sögunni með hinum ógnarlegu mann-
drápum. Hcldur reis nú þessi hreyfing máttugri og sterkari en
nokkru sinni fyrr. Það voru einkum bogararnir, hin nýja stétt,
sem tóku forystuna. Ný styrjöid brauzt út í landinu og margar
borgir neituðu að taka við landstjórnarmönnum konungs og
bju.ggust í þess stað til varnar. íbúarnir í La Rochelle, hinni frægu
húgenottaborg, höfðu forystuna í þessari uppreisn. Og Hinrik af
Navarra, sá er bjargað hafði lífinu með því að játa kaþólska trú
í blóðbrúðkaupinu í París, varoaði henni óðar fyrir borð og gerðist
á ný leiðtogi húgenotta.
Það kom brátt á daginn að kaþólskir ofstækismenn voru þess
alls ekki megnugir að stjórna ríkinu og láta eins og í því væru
aðeins kaþólskir menn. Það var aðeins ári eftir blóðbrúðkaupið,
sem ríkisstjórnin gafst upp við það áform sitt og tók upp samn-
inga við húgenotta. Samið var um vopnahlé og fengu húgenottar
að halda fyrra trúfrelsi að mestu óskertu.
Árið 1574 andaðist Karl 9. konungur og kom þá þriðji bróð-
irinn og eftirlætissonur Katrínar af Medici til valda. Nefndist
hann Hinrik 3. og varð hann ekki til að bæta ástandið í iandinu,
nema síður væri. Hann var að vísu geðugur maður í útliti og
framkomu en nautnasjúkur með afbrigðum og svo vanstilltur, að
Goðasteinn
81