Þroskaþjálfinn - 1998, Blaðsíða 15

Þroskaþjálfinn - 1998, Blaðsíða 15
Siðfræái í pjónustu viá fatlaá fóll Forræáiskyggja, sjálfræáiskyggja, tómkyggja s.. þau vekja upp enn fleiri spurningar. Eins er með þennan titil á erindi. Maður byrjar á að setja spurningar- merki við „siðfræði þjónustunnar", er sú siðfræði eitthvað sérstök og öðru- vísi en siðfræði almennt? Forræðis- hyggja og sjálfræðishyggja skýra sig að mestu sjálf en tómhyggja hvað er það? Eg vil byrja á að taka fram að ég vitna óspart í eftirtalda aðila í þessu erindi:, Vilhjálm Arnason, Pál Skúlason og Kristján Krist- jánsson, heimspekinga og Nínu Eddu Skúladóttur þroskaþjálfa. Byrjum á því að skoða nokkrar skilgreiningar á siðfræði Bernard Gert segir að siðferði sé það kerfi sem allar skyn- samar persónur vilja að annað fólk fylgi, hvort sem þær gera það sjálfar eða ekki. Siðferði varðar hegð- un fólks að svo miklu leiti sem hún snertir aðra, m.ö.o. þitt frelsi nær þangað sem nefið á mér byrjar. Og án siðferðis og siðareglna ríkti gerræði, kaos og ofbeldi sem ógnar hagsmun- um allra. Siðfræóileg umfjöllun er rök- ræðan um lífsreglur og gildi, á hverjum við grundvöllum líf okkar. Hún styðst ekki við neitt kennivald heldur við hin bestu rök. Umorðum þetta enn, svo öruggt sé að skiljist. Tilefni siðfræði er að menn kom- ast ekki hjá því að taka ákvarðanir um það hvernig þeir vilja haga lífi sínu, hvernig þeir vilja breyta við ákveðnar raunverulegar aðstæður og mark- mið hennar er að komast að því hvaða viðmiðanir er réttast eða skyn- samlegast að hafa þegar slíkar ákvarð- anir eru teknar. Hún er umræðan um vandamál daglegs lífs með það fyrir augum að gera menn betur í stakk búna til að ráða ráðum sínum og haga sér á þann veg sem þeim er til góðs. Hún er krafa um réttlátt og gott mannlíf. Helstu hugtök siðfræðinnar eru: hamingja, sjálfræði, velferð, rétt- læti, vinátta, ást. Helstu dyggðir: viska, hugrekki, hófsemi, réttsýni. Hagnýting fræðigreinarinnar er því rétt breytni. Eiginleg siðfræði er rökræðan um siðferði. Þessu er nánast hægt að snúa þannig að ef við sleppum umræðunni þá hnignar siðferðinu og líkur á réttri breytni minnkar. Lítum þá nánar á stefnurnar. I lífi okkar sveiflumst við trú- lega alltaf á milli þessarra tveggja póla sem forræðis- hyggja og sjálfræðishyggja eru. Milli þess að vilja segja fólki hvernig það á að lifa lífi sínu og þess að taka tillit til vilja annarra, þegar hann sam- rýmist ekki okkar vilja og jafn- vel ekki skilningi okkar á vel- ferð annarra. Forræðishyggjuna þekkj- um við vel, hún virðist oft hafa höfð- að heldur mikið til okkar sem starfs- stéttar, við vitum jú alla jafnan betur hvað þroskaheftum er fyrir bestu en þeir sjálfir, en hún felur líka í sér að þeir sem meira vit hafa og meira mega sín, verji hina minnimáttar fyrir margvíslegum vanda sem þeir fyrir- sjáanlega ráða ekki framúr (einhverra hluta vegna erum við jú á kaupi). Sjálfræðishyggjan gengur út á að 15 Proskaþjálfofélag Islands

x

Þroskaþjálfinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þroskaþjálfinn
https://timarit.is/publication/1930

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.