Bændablaðið - 10.10.2024, Blaðsíða 41

41Bændablaðið | Fimmtudagur 10. október 2024
Tangarhöfða 1 - 110 Reykjavík - 551-5464
www.wendel.is - wendel@wendel.is
HILLTIP
VETRARBÚNAÐUR
____________________
SNJÓTENNUR, FJÖLPLÓGAR,
SALT - OG SANDDREIFARAR
Helluhraun 4, Hafnarfirði
sími 565 2727 & 892 7502
www.rag.is
Verð 4.490.000,-
Við auglýsum svo
sannarlega ekki “verð frá”. VIÐ AUGLÝSUM
ALDREI
„VERÐ FRÁ“
SERES 3
Luxury Rafmagnsbíllinn
býður upp á ríkulegan
staðalbúnað og frágang
í hæsta gæðaflokki!
Vöktun á
skógum Íslands
Land og skógur
Íslensk skógarúttekt (ÍSÚ) er
samheiti fyrir nokkur verkefni
hjá Landi og skógi þar sem
meginmarkmiðið er að safna saman
á vísindalegan hátt upplýsingum um
skóga og skógrækt á Íslandi.
Sérstakt teymi hjá stofnuninni hefur
það hlutverk að hanna og halda úti
kerfi þar sem safnað er gögnum um
skóg- og kjarrlendi á Íslandi sem stenst
vísindalegar kröfur um áreiðanleika
og nákvæmni. Úr upplýsingunum sem
verkefnahópurinn safnar eru unnin
gögn í:
• Árlegt bókhald gróðurhúsa-
lofttegunda varðandi skóg- og
kjarrlendi, skógrækt og innlendar
viðarafurðir.
• Spá um losun og bindingu
gróðurhúsalofttegunda vegna
skóg- og kjarrlendis, skógræktar
og innlendra viðarafurða sem gerð
er annað hvert ár.
• Árleg tölfræði um flatarmál,
viðarmagn, lífmassa, kolefnisforða
og kolefnisbreytingar á skóg- og
kjarrlendi á Íslandi með meiru.
• Tölur í skýrslur FAO, Matvæla- og
landbúnaðarstofnunar Sameinuðu
þjóðanna, um skógarauðlindir
jarðarinnar (Global Forest Resources
Assessment) og um stöðu skóga
Evrópu (State of Europe‘s Forests)
sem gefnar eru út fimmta hvert ár.
Fjögur meginverkefni
1. Gagnagrunnur um skóga á
Íslandi. Safnað er saman árlega í
landfræðilegan gagnagrunn upp-
lýsingum um staðsetningu og
afmörkun nýskógræktar á vegum
opinberra stofnana og verkefna ásamt
kortlagningu eldri skógræktar. Þessi
grunnur er m.a. nýttur til að leggja
út mælifleti í Landsskógarúttekt (sjá
hér að neðan). Í sérstakri vefsjá um
skóglendi á Íslandi, Skóglendisvefsjá,
er að finna upplýsingar um bæði
ræktaða skóga og náttúrulegt birki.
Þar eru einnig aðgengileg til
niðurhals landupplýsingagögn um
skóglendi á Íslandi.
2. Landsskógarúttekt á ræktuðum
skógum. Í Landsskógarúttekt eru
lagðir út mælifletir í skógum landsins
samkvæmt föstu kerfi. Í ræktuðum
skógum er fjarlægð milli mæliflata
0,5 km í austur-vesturstefnu og
1,0 km í norður-suðurstefnu. Hver
mæliflötur er heimsóttur á fimm ára
fresti og framkvæmdar skógmælingar,
mælingar á botngróðri og fleiri
athuganir. Þannig er hægt að fylgjast
með framþróun skógræktar, þar með
talið kolefnisbindingu skóganna.
Sérstakar mælingar á sjálfsáningu
trjátegunda hafa verið gerðar
undanfarin þrjú ár.
3. Landskógarúttekt á náttúrulegu
birki á Íslandi. Verkefnið er
mikilvægur hluti af því að vakta
vernd og endurheimt birkiskóga
á Íslandi auk þess að vera
nauðsynleg upplýsingaöflun vegna
kolefnisbókhalds skóga. Mælifletir
eru lagðir út á svipaðan hátt og í
Landsskógarúttekt á ræktuðum
skógum en fjarlægðin milli mæliflata
er tvöfalt meiri, þ.e. 1,0 km í austur-
vestur og 3 km í norður-suður. Hver
mæliflötur er heimsóttur á tíu ára
fresti og mælingar gerðar. Árið 2021
var lokið við að mæla alla mælifleti
í birkiskógum í annað sinn. Þriðja
mæling á mæliflötum í birkiskógum
hefst árið 2025.
4. Úrvinnsla jarðvegs- og svarðsýna
úr Landsskógarúttekt. Safnað hefur
verið miklu magni af jarðvegs- og
svarðsýnum í landsskógarúttektum
síðustu ára. Svarðsýnið hefur að
geyma gróður og dautt lífrænt efni
(kallað sóp) í skógarbotninum ásamt
húmus-lagi jarðvegsins. Verið er
að vinna úr og meta kolefnisforða í
jarðvegi, botngróðri og sópi. Keypt
voru ný greiningartæki í samstarfi með
Landbúnaðarháskóla Íslands sem nýtt
eru til mælinganna. Með sameiningu
tveggja eldri stofnana í Land og skóg
um síðustu áramót jukust möguleikar
til að vinna úr jarðvegssýnum í
rannsóknastofum stofnunarinnar í
Gunnarsholti og á Mógilsá.
Önnur verkefni teymis Íslenskrar
skógarúttektar (ÍSÚ)
Auk þess sem áður er nefnt vinnur
teymi ÍSÚ einnig að stöðugri þróun
úttektanna til að nákvæmni þeirra,
hagkvæmni og áreiðanleiki aukist.
Notast er við nýjustu tækni hverju
sinni, svo sem með fjarkönnun,
myndgreiningu og skógmælingum
með hjálp gervigreindar.
Teymið skipuleggur og framkvæmir
sérstakar úttektir tengdar skógum og
skógrækt fyrir þriðja aðila sem þess
óskar. Innheimtur er kostnaður fyrir
úttektir sem þessar en slík starfsemi
skal ekki vera í samkeppni við
einkaaðila.
Teymið heldur úti, viðheldur og
bætir Skógarkolefnisreikni eftir því sem
ný gögn og nýjar rannsóknaniðurstöður
gefa tilefni til.
Arnór Snorrason, stjórnandi
Íslenskrar skógarúttektar og
Pétur Halldórsson kynningarstjóri.