Sjómannadagsblað Snæfellsbæjar - 01.06.2006, Side 28

26
Sjómannadagsblað Snæfellsbæjar 2006
inn hét Cesar og var formaður
hans Einar Daðason frá Isafirði
(Eliníus Jónsson minnti að for-
maður þar væri Eiríkur Helgason,
en Ottó Arnason taldi bátinn hafa
verið í eigu Guðjóns Jónssonar í
Brekkubæ og hefði verið á honum
vélstjóri er hét Eiríkur Eiríksson,
síðar lóðs á Isafirði). Fleiri vélbát-
ar voru gerðir út frá Ólafsvík.á
þessum árum. Meðal þeirra voru
bátarnir Ægir sem Einar Markús-
son átti með fleirum og Einar frá
Hringsdal í eigu Péturs Jóhanns-
sonar o.fl. Alls er talið að á árun-
uml904-19l4 hafi verið gerðir út
níu vélbátar frá Ólafsvík, en eftir
1914 varð hlé á vélbátaútgerð til
ársinsl916.
Legan hættuleg
Þeir bátar er hér getur um voru
eins og Geysir allir gerðir út á línu
og var síld notuð í beitu og jafnvel
kræklingur. Hann var sóttur inn í
Kolgrafafjörð og suður í Straum-
fjarðarós eða tekinn úti fyrir Mýr-
um. Ekki voru aðstæður til að
taka bátana upp og voru þeir því
látnir liggja við festar á legunni og
bátar eða flatbotna „doríur“ not-
aðar til að flytja aflann í land og
lóðir um borð. Legan var hættuleg
bátúm í sunnan- og norðanveðr-
um eins og frásögn Magnúsar
Kristjánssonar ber vott um, því
bátana gat fyllt eða þeir drógu
legufæri sín og bárust á land.
Árið 1916 var vélbáturinn Jök-
ull keyptur til þorpsins og voru
eigendur hans þeir Hreggviður
Þorsteinsson, Þorsteinn Jónsson,
bróðir Jóhanns skalds, og Björn
Þorsteinsson sem var formaður á
bátnum. Var Jökull gerður síðast
út árið 1918. Sama ár eða árið á
eftir komu nokkrir aðrir vélbátar
til Ólafsvíkur. Af þessum bátum
eru þekktir eftirfarandi: Gammur,
eigandi hans var Guðmundur
Þórðarsson, Isafold, var í eigu
Sveinbjörns Jakobssonar o. fl. ,
Óskar I. í eigu Jóns Proppé, og
Karl XII. í eigu Péturs Jóhanns-
sonar o. fl. Engin vitneskja er um
það hversu lengi þessir bátar voru
gerðir út frá Ólafsvík, en varla
hefur það verið lengi.
Hugað að hafnarbótum
Frá því um 1918 og fram til
1927 voru ekki gerðir út vélbátar
frá þorpinu og fiskveiðar því ein-
vörðungu stundaðar á opnum
bátum. Hafnleysið kom í veg fyrir
útgerð stærri vélbáta. Þegar á öðr-
um áratugi aldarinnar var farið að
huga að hafnarframkvæmdum og
lét Jón Proppé Jón Þorláksson
landsverkfræðing gera uppdrátt að
hafnargarði í þorpinu. Nokkrir
Ólsarar gengust skriflega í ábyrgð
fyrir fé eða vinnuframlagi til þess-
arar framkvæmdar. Ekkert varð þó
úr þessum áformum, en upp úr
1920 urðu kröfur um úrbætur há-
værar og hófust framkvæmdir við
þær á þriðja tugi aldarinnar, eins
og nánar verður rakið í síðara
bindi þessarar sögu. Það var svo
ekki fyrr en nokkuð hafði miðað í
hafnarframkvæmdum að vélbáta-
útgerð hófst að nýju í Ólafsvík.
Voru þá fyrst í stað settar vélar í
gömul opin áraskip. Þeir sem riðu
á vaðið með slíkar breytingar á
bátum sínum voru Ingvi Krist-
jánsson og Kristján Þórðarsson.
Nánar greinir frá vélbátaútgerð
síðustu áratuga í síðara bindi þessa
verks.
Vélbátur smíðaður af Bjarna Þorkelssyni. Geysir, fyrsti vélbátur Ólsara var með sama lagi. Mynd
úr Óðni 1904.
Settdctm í Sttte£eCC<}Jk& oy £jöt4ÁcfCdttc*t fieincuz
&eiCCaó4Úin í tiíe^ti ^fócttcmttcid^iCfSÍHs!
Sölusfjáti OK..Ó[afsmíj,
v/ Ólafsbraut • sími 436 1012